Слоўнік гаворак цэнтральных раёнаў Беларусі (1990). Том 1. А-П. Е. С. Мяцельская

 ◀  / 290  ▶ 
ЛЕЖМА Л ЛЁЖМА прысл. 0 Лежма ляжадь неадабр. — зусім нічога не рабіць, бяздзейнічаць. Цэлы дзет лежма ляжыць, пальцам аб паліц ня стукніць, але ні скажы, бо благая будзіш. Забрордзе Віл. ЛЕЖНЯ ж. Тэрмін, патрэбны на вылежванне. Калі пагода мокрая, лён вылежываўся раней, a калі грунт высокі i пагода сухая, ям у трэба лежні боли Каб вызначыцъ, ці хорош лён, бяруцъ пробу. Калі блеску много i костра адстала, значыць, лежні досіць. Даўгінава Віл. ЛИЖЫШЧАн. С. -г. Сцелішча. Лён падымалі з лежышча, ставілі ў лазьнях на палкі для пасушкі. Даўгінава Віл. ЛЁІ м н.; адз. лёя ж. Нашыўкі з моцнай тканіны на галіфэ ў. тых месцах, якія хутка праціраюцца. Сінія мае галіфэ ўжо працёрліся на коленях, надо табе будзіць, паненка, леі нашыць. Канстанцінава Мядз. ЛБКАТАц Ь незак. Дрыжаць, калаціцца (ад холаду). Не лекачы, ідзі апраніся, станя цяплей i ты супакоісься. Межава Чэрв. ЛБКІ толькі мн. Лякарства. Бабуля ж ня можа вязьці мяне да доктора, каб доктор палячыў: лекі дорога стоілі, а плаціць ня было чым. Забар'еВ іл. ЛЁНЕЙ, ЛЁПІ прысл. 1. Лепш. Лепей ні чуць, ні бачыць, ні ўспамінаць, што рабілася ў войну ў нас. Бяларучы Лаг. Седзячы на зэдліку, карову лепі даіць, бо ногі мае ўжо старыя, сьпіна хворая. Рубанікі Мядз. 2. Болыи. Была я ў сына месяц ці лепяй, трохі дапамагла ім. Вялікая Вуса Уздз. ЛЁПШЫЦЬ незак. Папраўляцца пасля хваробы, выздараўліваць. Усе ў хаці хварэлі ціфам. Я іх даглядала. Каторыя сталі лепшыць. Ігрушка Круп. ЛБС м. 0 3 лесам гамонідь - высокі, выгоністы. Гэтакі харошы картаплянік цяпер. Зь лесам гамоніць! Невядома, ці картоплі харошыя будуць. Мікалаеўшчына Стаўб. Паверх лесу - ніякай увагі; не слухаць, перашкаджаць. Помню, мы настаўніка ані ні слухалі. Цяпер як успомню, мяне совясьць мучыць, якія мы варвары былі. Прынясе разновашкі досьляды рабіць, хоча паказаць нам тыя досляды, а мы - поверх лесу! Мікалаеўшчына Стаўб. ЛЕСАВЫ прым. Лясны. АПж лесу ездзяць па дарозе, дык тая лесавая. Колькі я ўжо па той лясавой дарозе атхадзіла! Вязынка Маладз. О Лесавыя ігрушы - дзічкі. Растуць i ў нас лесавыя ігрушы. Вецярэвічы П ух. Л ЁСКАж. Тое, што i лазы. Вазьмі ў Рыгора леску ды злась на гору за яблыками Каменка Уздз. Л ЕСК Ы н. Тое, што i лазы. Будавалі хату, яна мох на чардак насіла. Відаць, лескі пасунуліся ці што, яна ўпала. Чатыры месяцы адгурувала. Ігрушка Круп. Чаму з огорода леa d не прынесла? Мне ж на гару сена занесьці надо. Д уцішча Круп. ЛВТАВАЦЬ незак. Жыць, заставацца на лета. Мая ўнучка летовала у мяне, дадому поехала. Пудзіцк Пух. ЛЁТНІК1 м. Лёгкі летні пінжак або жакетка. Бацька купіў сабе прыгожы летнік да новой кашулі i шкадуе на кожны дзень [насіць]. Вараксы Стаўб. Бывала, мы летнік адзяём, я к ідом на кірмаш, а тады зноў зьнімаім. Рудня Чэрв. ЛЁТНІК2 м. Дарога, якой карыстаюцца толькі летам. Ты пыталася, дзе мае дзеці падзеліся. А яны вунь па летніку у лес пайшлі. Рудня Чэрв. ЛЁТНЫ прым. Чуць цёплы, крыху падагрэты. Куды ўхапіла? Летная вода зусім, рана здьшацъ. Худаўиы Круп. ЛЁХА i ЛЯХА ж. Града. Вунь гуркі на той лясе растуць, бачыце? Ваўкалатка Віл. Бабуся наша старэнъкая, а так ужо лехі ў гародзе разьбівае, што я к пасадзіш чаго ды зацьвіце сьвеціцца. Нізок Уздз. Я к агарод ні зачыні, усё роўна куры ўлезуць, усе лехі павыкопвалі. ЛітваСтаўб. ЛЁХАЎКА ж. Зневаж. Крыклівая жанчына. От ужэ лехаўка завялася, аж рэха ідзе па леся! Раўчак Пух. ЛЁШКА ж. Памянш. Тое, што i л ё х а. У нас гаворуць; пасадзіў не гратку, а леш ку капусты. Ляхавічы Дзярж. ЛЁЯ ж. Абразл. Таўстуля. Тая лея ізноў мае гуркі потоптала. Каменка Уздз. ЛЁЯЦЬ незак. Шць. Цёплую ваду леяш у дзяжу, сыплеш м уку i замешваеш. Зазерка П ух. О Леяць лубам - аб праліўным дажджы. Дождж леяў лубам i ўдзень i ўноч. Дрычын П ух. ЛЁПСІ прым.. Ф Лёгак на нагу - пра таго, хто з'яўляецца ў момант, калі пра яго гавораць. А вунь i мой дзед, лёгак на нагу: толькі ўспомнілі, а ён ужо тут. Баяры Маладз. Л ЁШ толькі мн. Марожанае. Дзеці, я к у Стоўпцы паедуць, дак заўсёды лёды купляюць. Вараксы Стаўб.; параўн. польск. lody гтс\ ЛЁЖКІ прым. Што доўга можа ляжаць, захоўвацца. Яблыкі нашы лёжкія, такі сорт, да вясны могуць ляжаць. Дукора П ух. ЛЁКАРм. Доктар. Ратунку не было. Лёкар прыехаў, уколы шпіляў, шпіляў, але не помогло. Баяры Віл. ЛЁКСІК м. Неадабр. Неахайны мужчына. Убяры сарочку ў штаны, бо ходзіш лёксікам. Вялікія Лагі Бярэз. ЛЁЛЯ ж. Дзіц. Рубашачка, распашонка. Сёньня малому красьнянькую лёлю надзеням. Мікалаеўшчына Стаўб. ЛЁПАЛКА ж. Прылада знішчаць м ух. Столькі м ух разьвялося, што ні лёпалка не помогая, ні што другоя. Каменка Уздз
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

забарев, зяўляецца, лйжышчан, худаўйы
3 👁
 ◀  / 290  ▶