Слоўнік гаворак цэнтральных раёнаў Беларусі (1990). Том 1. А-П. Е. С. Мяцельская

КРЭМІЦЦА К Ябат такого жыцьця даўно крэкнула. Я к ты яшчэ жывеш? Баяры Маладз. КРЭМЩЦА незак. Мазацца крэмам. Трэба крэміцца, дак будзяш доўга маладою. Дукора П ух, КРЭПАЗНЫ прым. Моцны. Мой халат стары, але крэпазны, можна яшчэ ў ім хадзіць. ДуісораПух. КРЭПБЛЬ м. Toe, што i к ны пель. Закрут у ды абухам пагнаў гэты крэпель. Паплавы Бярэз. КРЭШК м. Тэкст., памянш.-ласк. Крэп. Мне, помню, пашылі з крэпіку сукенку, ды яшчэ бікешачкай. От радасьці было! Пасынкі Мядз. КРЗПКА прысл. Надта, вельмі. Жылі два браты. Адзін быў крэпка богаты, a другі быў бенны саўсём. Ракаў Валож. КРЗСАЧКА ж. Рысачка, лінія, звычайна кароткая тонкая. Прадалі мы гэную канюшыну, хустку мне купілі пекную такую квятамі вялікімі чырвонымі i крэсачкі чорныя. ЯзніВ іл. КРАСКА ж. Toe, што i к р э с а ч к а. Завязал/ мы гэную канюшыну на базар у Даўгінава, прадалі i купілі мне пекную такую хустку квятамі вялікімі чырвонымі i крэскі чорныя,. Язні Віл. Крэскі зрабі на сукенцы, а потым падрубліваць будзіш. Узгурск Чэрв.; параўн. польск. kreska 'тс\ КРЗСЛА h. Крав. Шырынка. Штанэ ўжо гатовыя, толькі гузікі ў крэсла трэба ўшыць. Пруды Стаўб. КРЭСУН прысл. Да канца. Крэсун нядзелі паўната, а потым зноў будзя маладзіковы пірыят. Тады трэ флянцы садзіць. Літва Стаўб. КРЭТКА ж. Аловак для малявання. Пазыч мне сваіх крэтак. Палессе Мядз. Заўтра ў нас урок маляваньня, не забыць бы крэтак. Бальцары Маладз.; параўн. польск. kredka 'кавалачак крэйды*. КРЭУНяЧКА ж. Сваячка. —Ахто яна мне? Ці яна сусетка харошая быўшая? Ці крэўнячка, рабство якоё? Баба, чужая баба! Савоні Стаўб.. КСЁНЖКА ж. Кніжка. Памый рукі, бяры ксёнжку, каету i садзіся пісаць. Чараўкі Мядз.; параўн. гіольск. ksiўźka *тс\ КСЦ&Ш толькі мн. Хрэсьбіны. A ў нас на ксьцінах ксьцінныя песьні сьпяваюць. Бытча Барыс. КУБАРКА ж. 1- Банка з-пад кансерваў. Jleneŭ вазьмі кубарку i налі мне ў саган вадзіцы, пойдзім цялушачку паіць. Яцыны Мядз. Вазьмі кубарку i налі гусянятам вады. Баяры Віл. Падай кубарку вады, а то ў роце сасмагла. Лыцавічы Віл. 2. Коўш драўляны з ручкай. Калі вады хочаш, то вазьмі вунь кубарку ды набяры. Калодкі Віл. КУБАТАЙСА ж. 1. Цялё, што з'явілася на свет у выніку штучнага асемянення. Быкоў німа, іскусьцьвянныя, з гэтых кубатарак цяляты малыя: тоўсьцянько, але маленько. Caвоні Стаўб. 2. Курыца, выведзеная ў інкубатары. Ёсьць простыя куры i кубатаркі. Кубатаркі — харошыя куры, нясуцца зімой i летам. Мікалаеўшчына Стаўб. КУББЛ а*. Уст. Toe, што i к і б е л ь. Нанялася бялізнумыць. Чатыры кублы стаялі: летняя вада, гарачая вада, холодная вода - гэта чатыры кублы з водой. Пагост Віл.; параўн. польск. kubel ням. Kiibef *тс\ К У Б Л бн. Гняздо. Шукала, дзе мая жоўцінькая курка нясецца, i ні нашла, дык зрабіла ў рэшаце кубло i поклад улаокыла. Лиды Чэрв. Ластаўкі ў нас над вокнамі кубло зьвілі. Узгуоск Чэрв. КУБЭЛАЧАК м. Дзежачка. Я у тым годзя цэлы кубэлачак грыбоў насаліла. Бясяды Лаг. КУГХКАЦЬ незак. Тое, што i к і г ў к а ц ь. Ноччу як, пачне сава кугакаць, дык аш страх бярэ, я к дзіця. Бытча Барыс. КУГХШ КА ж. Пасуда, якой чэрпаюць у лазні ваду. За кугаш ку не было як узяцца голой рукой, гэтак яна нагрэлася. Хацюхова Круп. КУГУКАЦЬ незак. Тое, што i к і г ў к а ц ь. Сава ноччу кугукае, зайцоў созывав. Рудня Лаг. К ЎД АСАж. Мяцелііда, завея. На дварэ кудаса, носа ня высуняш. Палессе Мядз. У тую ноч была такая кудаса, што ледзьве крышу ś пуні ня зьнесла. Баяры Маладз. Сёньня такая кудаса, пазаметая дарогі. Палачаны Маладз. КУДЗЁЛПЩ А незак. Станавіцца падобным на кудзелю, лахмаціцца. Аснову здымалі са сцяны, плялі ў плётку, адмачвалі, білі прайнікамі, каб крахмальная i глаткая была i каб ні кудзелілася. Мацкі Мядз. К У Д З& К А ж. 1. Назва невялікага лужка, сенажаці. Хведзік у кудзерцы ўжо трэйці рас, пэўна, траву скасіў. Заямнае Стаўб. 2. Участак, лапінка лесу. Хадзіў на охоту ў тую кудзерку, дзе i заўсёды, i зайца забіў. Вялікая Byca Уздз. КУДЗЯЛИНКА ж. Посцілка, падшытая кудзеляй. Раней адзіял гэтакіх, я к цяпер, не зналі/шылі кудзялянкі. Зімой дужа цёпла было пат кудзілянкай. Бубны Віл. Акрываліся кудзялянкаю з галавой, кап цяплей было. Жардэцкія Віл. КУДЛА ж. Пагард. Распусніца. Скруцілася саўсім дзеўка, кудлаю стала. Брадок Лаг. КУДРАВІНА ж. Рэг лесу, які адыходзіць ад асноўнага масіву. Ідзіце па той дарозе, там дзьве кудравіны. Хожава Маладз. КУДРАВЫ прым. Кучаравы. Якія прыгожыя ў лялькі валасы, такія кудравЬія, няхай бы ў мяне б ш і такія. Вецярэвічы Пузи КУДРАЧ м. Гатунак лёну 0Linum Ьшпііе