Слоўнік гаворак цэнтральных раёнаў Беларусі (1990). Том 1. А-П. Е. С. Мяцельская

зэс 169 на аглоблях, на якія адзяецщ атоса. Вязынка Маладз. ЗУБЯНИТЫ голью мн. Экспр. Зубы. Бацька дась лепшага зьесьці. А чаго ён дась? Сыра сушонага! Зубяняты маладыя гэтыя, дык павыломліваіш іх. Я сам зламаў сколькі зубоў гэтым сырам. Бакачы Мядз. ЗУНДАЛБ м. Неадабр. Маўчун. Што у яго ні пыталіся, гэты зундаль ня вымавіў ні слова. Кроква Лаг. ЗУРНУЦЬ зак. Экспр. Штурхнуць. Яна як зурнула нявестку, дак тая i пакацілася. Цялякава Уздз. ЗУСЁМ прысл. Зусім. Піла зусём ступілася, цяшка пілаваць. Хожава Маладз. У нас мост зусём благі, ніхто яго не правя. Курдуны Валож. ЗПІАТНУЦЦА зак. Адхіснуцца. Яна я к сунула ёй у пацёмках руку да вачэй, тая аш шшатнулася. Кукалеўка Чэрв. ЗИ БА Ў К А ж. 1. Зыбка. Пат траму паткладваецца выгінашчае дзерава, за дзерава завязваюцца вяроўкі, да я к іх прычэпліваецца зыбаўка. Бясяды Лаг. Падвесіш зыбаўку на дрэве i пачынаеш жаць. Юшкаўка Віл. 2. Зыбкая мясціна. Я к станіш на балоце, дык зыбаецца й зыбаецца, во й зыбаўка. Бясяды Лаг. ЗиБАЦЬ незак. Гушкаць, калыхаць. Бывала, сядзіш, кудзелю прадзеш i дзіця зыбаеш. Сакаўшчына Валож. ЗИБКАЦЦА незак. Калыхацца. Вунь там калыханка, мой унучак усё зыпкаўся, зыпкаўся, пакуль не атарвалася вяроўка. Баяры Маладз. зш * м. Тое, што i з д р о к. Бач ты, зыёі я к чорная хмара нат каровамі лётаюцъ. Вішнева Валож. ЗЫГАВАЦЬ гл. зігавиць ЗЫГАНУЦЬ зак. Пзануць. Карова такая сытая была! Я яе за повад, а яна на сьнягу як зыганула, волакам вёрст дванаццацъ цягнула мяне. Чуцъ апрытомняў пасъля гэтага. Бяларучы Лаг. ЗИГАРАДЗЬ ж. Тое, што i в ы г а р а д з ь. Сьвіньня зыгарацъ поломала. Бытча Барыс. ЗИГАРАДКА i ЗЫГАРОДКА ж. Тое, што i в ы г а р а д з ь. Зімой жа ў хл яуку увесь час, а летам дык у зыгаратку пусьцім - i харашы сьвіньні за лета вырастуцъ. Баяры Маладз. Зыгаратку зламала i ўцякла. Жызнава Віл. ЗЫ К м. Тое, што i і'із. Я к зык, так я й плачу, коній ні магу ўтрымаць, потому што троя коній круцяцца, а сіла малая. Забар'е Віл. Пойдзіш сахой пахаць, быкі гэтыя ня йдуць, хоць ім нівядома што, а як станя зык, палятуць куды голью яны ўздумаюць. Засценак Лаг. Зы к балюча кусае. Паплавы Бярэз. ЗЫ КАВАЦЬ незак. Тое, што i з і г а в а ц ь. Каровы я к пачалі зыкаваць, дык хоць ты плач. Ухвала Круп. Каровы у сьпякотны дзень зыкуюць, пазадзіраюць хвасты да к рэццы. Рудня Чэрв. ЗЫКАЛА ж. Неадабр. Гаваруха. Во зыкала ўдалася! І ад кого толькі яна ўсё ведае, i ўсё разносіць па сяле. Вішнева Валож. ЗЫКАЦЦА незак. Тое, шю i з іг а в а ц ь. Сяганьня скаціна зыкалася ў полі, што нелъга было ўтрымаць. Малмыгі Віл. ЗЫКУНл*. Неадабр. Крыкун, гарлапан. Гэге гею зыкун, няма на яго ўпынку. Аляхновічы Маладз. ЗЫ М СІКа*. Карніз у мураваным збудаванні. Зымсік знаходзіцца не на самым верее збудовы, а ніжэй выступам. Столькі галубоў насела на гэты зымсік. Краснае Маладз. ЗЫР1 м. Халодны, пранізлівы ведер. Н у i зыр сягоньня, што хоць на двор ня выхоць. Аляхновічы Маладз. У тую ноч моцны зыр быў, памерзьлі агуркі на градзе. Зазерка Пух. ЗЫР2 выкл. Ужываецца для абазначэння імгненнага дзеяння, хуткага погляду. Яна толькі неяк зачырвенілася i на яга коса зыр! Язні Віл. ЗЫРКАЦЬ незак. Выглядаць, паглядаць. Яна як у хату зойдзіцца, дык па вуглах толькі й зыркаіць. Язні Віл. ЗЫРКІ прым. Рухавы. Я к і зыркі чалавек гэты Васіль, так усё хутка робіць! Вецярэвічы П ух., ЗЫРЫЦЬ незак. Асудж. Углядацца пільна, бессаромна. Чаго ты так зырыш? Ці даўно бачыў? Алуновічы Маладз. ЗЫ СКАЦЬзек. Спагнаць. У мяне тут адзін як пазычыў, дык ледзьве гэтыя грошы праз суд зыскалі. Паплавы Бярэз. ЗЫ ЧАНЫ у знач. наз. Суджаны. Сьмяюся свайму Васілю, што вунь яго зычаная пошла. Чабаі Валож. ЗЫЧЭННЕ н. Пажаданне. Такого зычэння мне не патрэбна. Мікалаеўшчына Стаўб.; neраўн. польск. źyczenie тс'. ЗЗВАЛл*. Зазубіна, шчарбіна (ад тачэння). H y i натачыў тапор, адны зэвалы. Пруды Стаўб. ЗЗДАЛ, ЗуДАЛЬ м. У слон. A ў хаця быў стол доўгі такі, лавы каля сьцен, каля стала зэдлі стаялі. Вязынка Маладз. Садзіся во на зэдаль. Сакаўшчына Валож. Зэдаль у гэту хату вялікі, зоймя паўхаты. Дукора П ух. — Чаго ён плача? — Бо зваліўся з зэдла. Забрэжжа Валож. Прышла, прывіталася, прысела на зэдаль, npa здароўя пытаюся, а сама ўсё на печ паглядаю. Гранічы Маладз.; параўн. польск. zydel *тс\ ЗдДЛКК м. Памянш. да зэдаль. Зэдлік naстаўма ля печы, добра будзя зімою на печ узлазіць. Дукора П ух. ЗЭС м. Пранізлівы холад. Такі зэс на дварэ, што ŭ адубець можно, а ты ў чым ходзіш? Будслаў Мядз. 12 Зак