Слоўнік гаворак цэнтральных раёнаў Беларусі (1990). Том 1. А-П. Е. С. Мяцельская

 ◀  / 290  ▶ 
ЗАСМУГОЛІЦЬ 3 ЗАСМ УГбЛІЦЬ зак. Забрудзіць. Так засмуголіў касьцюм, што ні адмыць ніяк. І чам у ты нічога не шануеш? Бясяды Лаг. ЗАСМИДЗЩ Ь зак. Засмажыць, утушыць. Куды ж вы? Я пеўня засьмядзіпа, хоць паесьця на дарогу. Клетнае Барыс. ЗАСМЯЯЦЬ зак. Высмеяць, абсмяяць. Heшта пайшла я карову пераймаць, надзела ватоўку, с канторы засьмяялі мяне: „Я к ты ні зварысься?" - пытаюць. Бяларучы Лаг. ЗАСбВАЛКА ж. Зашчапка. Гэта вакно не закрываіцца, засовалка сапсавалася. Кукалеўка Чэрв. ЗАСбВБСЩ ЦЦА зак. Засаромецца. Засовесьцілася так, што аш пачырванела. Узгурск Чэрв. ЗАСбРАНЫ у знач. прым. 3 парушынкамі смецця. Трэба новыя цадзілкі выпісаць, а то гэтыя пасется, будзіць малако засораная, пойдзіць ніжэйшым сортам. Канстанцінава Мядз. ЗАСТАВА ж. 1. Плаціна, застаўка. Заставы на рэчках робяць, вот як, к прымеру, у ПагарэлумЫ Гавязьнянцы. Мікалаеўшчына Стаўб. Заставы паробяць, насыплюцъ земляную плаціну, дык вада ня йдзець. Вязынка Маладз. 2. Драўляны шчыт, які стрымлівае ваду ў рэчцы. А як млын, дык там ставяць такія засаўкі з дрэва, як зруп. Гэта тожа застава. Вязынка Маладз. ЗАСТАВАЧКА ж. Памянш. Toe, што i зак р ы ў к а. Заставачкай застаўляюць, каб не сыпалася мука. Кукалеўка Чэрв. ЗАСт АВІЦЬ зак. Пакінуць. Заставіла дваццаць рублёў на сена. Цялякава Уздз. ЗАСТАЛАЧЫЦЦА зак. Экспр. Забегацца, замарыцца. За гэтымі каровамі засталачылася, аш ногі забалелі. Каменка Уздз. ЗАСТАЛІЦЬ зак. Паслаць столь, застоліць. Ужо ёсьціка i доскі на столь i на помост, асталося толькі эасталіць i памасьціць. Халмоўка Барыс. ЗАСТАРАНЬКА ж. Toe, што i запярыл а к. Застаранькі могуць быць ніскія i высокія. У застараньцы адгороджвоецца мякіньніца для мякіны. Вішнева Валож. ЗАСТАРЫ прым. Вельмі стары. яКуды ты, - матка кожа, - мой сынок, паедзіш? Заставайся дома. Хата наша такая вялікая, новая, а хто жыцъ у ёй застанецца, - мы ж з бацькам ужо эастарыя*. Ну, ён i застаўся. Язні Віц, ЗАСТАЎКА ж. Дошка, якой закрываецца або адкрываецца адтуліна скрыні на бульбу. Бывала, я й не застаўляў застаўкай, але рабіў, што ні одна картопля ні ўпадзе. Кукалеўка Чэрв. ЗАСТАЎКА ж. Тое, што i з а к р ы ў к а. Каб выграпці змолатае, аччыняюць застаўку, дошчачку такую подымают. Мікалаеўшчына Стаўб. Я к зьмеліш жыта, дошчачку гэту, або застаўку, падняў, i мука пасыплецца. Tyрэц Чэрв., ЗАСТАЦЦАзак. 0 Застацца ў дзеўках - не выйсці замуж. A калі ніхто замуш не бярэ, i што ж — застаецщ ў дзеўках. Мойсічы Маладз. Застацца з носам — застацца без таг о, на што разлічваў. У другую ш суботу пашоў да маёй сусеткі гарэлку піць, с тая сморх за яго i пашла, а я засщлася з носам. Пузыры Мядэ. ЗАСТРАКАТАЦЬ зак. Заклекатаць. Буслы застракаталі. Паплавы Бярэз. ЗАСТРАМ КА ж. Стрэмка. Дастань застрамку с пальца, а то рваць будзя. Ляхавічы Дзярж. ЗАСТРАПЯЛЩ Ьзок. Адкрыць страляюну. Палякі залезьлі ў цэркаў i застрапялілі з ружжаў. ЖораўкаДІух. ЗАСТРЫГАЦЬ незак. Абрад. Выстрыгаць валасы ў маладой перад пасадам. Скора ўжо, перад заходам сонца, будуць нашу маладую застрыгаць. Мацкі Мядз. Я к маладую застрыгаюць, дык на дзяжу садзяць. Хожава Маладз. ЗАСТРЫЖЭННЕ н. Абрад. Выстрыганне валасоў у маладой перад пасадам. Калі прыедзе малады, то маладую садзяць на дзяжу i робяць застрыжэнне. Рудня Валож. ЗАСТРЭШШ К м. Месца пад навіслым краем страхі. Пасечаныя дровы злажылі пад застрэшнік. Дукора Пух. ЗАСТУВАЦЬ незак. Засціць, засланяць сабой. Адыдзіся ад вакна, ня застуй, бо я ня бачу, я к нітку ўцягнуць у іголку. Дукора Пух. Ш застуй, нічога ня відна за тобою. Цялякава Уздз. Не застуй мне сьвет, схіліся на бок. Забалоцце Смал. ЗАСТУДЗІНА ж. Кулін. Халадзец, квашаніна. Вельмі яна любіць застудзіну з бульбай. Зазерка Пух. ў ЗАСТУДЗПЩ А зак. Прастудзіцца. Не адзеўся добра, дак застудзіўся моцна. Шзок Уздз. ЗАСТУДЗІЦЬ зак. Прастудзіць. Мой сынок застудзіў лёхкія. Лячылі яго, лячылі, але naмёр. Малмыгі Віл. ЗАСТУП м. Рыдлёўка, лапата. Вазьмі пат паветкай заступ i накапай картопель. Рудня Валож. ЗАСТУПАц Ь незак. Засланяць, закрываць. Hi заступай мне, што ты сцікляны? Рудня Валож. ЗАСТЫВАн ІК І м н.; адз. застывінік м. Кулін. Аладкі, прыгатаваныя з варанай тоўчанай бульбы з дабаўленнем лыжкі мукі або крухмалу. Застыванікі сёньня з аднае бульбы, крухмалу нг дабаўляла, з малаком так смашней. Кроква Лаг. ЗАСТУПИЦЬ зак. Зацяжарыць, стаць цяжарнай. Вышла замуш i прас тры месяцы за
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

засмйдзщ, заступйць, застўдзіна
6 👁
 ◀  / 290  ▶