ЗАКУРКА 3 естзакрыўка. Яе аткрываяш i прав акенца выграбаяьи м уку. Ляхавічы Дзярж. ЗАКУРКА ж. Дзеянне паводле знач. дзеясл. закурыць. Дзе мужыкоў кампанія зьбярэцца, зразу закурка, у карты трэба пагуляць. Мушанка Віл. ЗАКУТАЦЬ зак. Зачыніць. Дзіцятка, закутай дзьверы, хай м ухі ня лезуцъ. Каменка Уздз. ЗАЛАВЩЬ зак. Захапіць, застаць, заспець. Ішла с поля, а мяне ў дарозі дошч залавіў i вымачыўусю. Каменка Уздз. ЗАЛАЖЫЦЬзак. $ Рукі залажыць (зацяць) н яш за што — нічога не мець, не медь сродкаў да існавання. Каго-каго, а мяне вайна гэтая не абышла. Немцы спалілі хату, жылі ў лесе, аш пакуль не прагналі немцаў. А як вярнуліся зь лесу, няма за што рукі залажыць. Чараўкі Мядз. ЗАЛАМКА ж. Тое, што i з а в і т к а. Людзі цёмныя былі, верылі ў знахароў. Завязаў нехта заламку, трэба шукаць знахара, каб адрабіць. Вецярэвічы Пух. У жыці рабілі заламкі, куклы такія закручаныя, з мэтай чараўніцтва. Мікалаеўшчына Стаўб. ЗАЛАТАВАТЫ прым. 3 бліскуча-жоўтым адлівам. На дрэве лісты жоўтыя, я к бы залатаватыя. Забалоцце Смал. Ніткі такія жоўцянькія, аж зматаватыя. Дукора Пух. ЗАЛАТНПС1ў. Бат. 1. Талакнянка (Arstostaphylos). Залатнік як брусьнічнік, але зубы ў ім большанькія на лістох, a бліскучы такі. Залатнік па бары расьце, дзе хваёвы бор. Няровы Валож. 2. Буквіца лекавая (Betonica officinalis). Нам сказалі, што залатнік у аптэку прымаюць, бо ён нейкая ж лякарства ад хваробы сэрца. Шутавічы Смарг. ЗАЛАТНПС2 м. Анат. Матка.Якзалатнік не на месцы, апускаецца, жыоот баліць. Гілікі Валож. Калі выпадаець залатнік, то ўрач гаворыць, што выпадаець матка. Ігрушка КРУП* - * ЗАЛАТНІК3 м. Уст. Мера вагі, роўная 1/96 фунта (каля 4,26 г). Залатнікамі апцякарскі весмералі. Мікалаеўшчына Стаўб. ЗАЛАТЫ прым. Залацісты, бліскуча-жоўты. У мяне залатога цьвету рамачка, пат цьвет абояў. Пруды Стаўб. ФЗалатыя рукі мець — пра ўмелага, дзелавітага чалавека. Ён залатыя рукі мае. Ён i матоцыкл паправіць, i ў трактары разьбярзцца, i любую дэталь вытачыць. То дзіво, што жонка такога чалавека на руках будзе насіць. Горкі Стаўб. ЗАЛВІЦА ж. Залоўка. У добрую сям'ю прышла замуш, залвіца харошая, усё ў хаце робіць, с$вякроўяшчэ можа. Вецярэвічы Пух. ЗАЛБі'ЛАСЦЬ ж. Запазычанасць. За радзіва сорак капеяк залеЫасці за прошлы месяц, i ў гэтым нагарыць. Савоні Стаўб.; параўн. польск. zalegtość ' тс\ ЗАЛЁГ*ЛЫ у знач. прьш. Заляжалы, чарствы. Булачка хлеба залеёлага завалілася, цьвёрды, хоць у сьценку яго пуляй. Баяры Віл.; параўн. польск. zalegfy *не выкананы, не аплачаны своечасова'. ЗАЛЕГЧЫ зак. 1. у безас. ужыв. Пра хваравітае адчуванне ў грудзях, носе i г. д. Так залягло ў носе, што ніякага паху не чую. Паплавы Бярэз. 2. Пацягнуць, напінаючыся. Патпрагалі валоў у саху i аралі. Я к залягуцъ вала, адно хвастамі пакручваюць: валэ выносьлівыя. Арцюхі Стаўб. ЗАЛЕЗЬ ж. Залеж, аблога. Пасьля войны трудна было с коньмі, трактараў саўсім ні было, калхос много залезі дапускаў, не маглі справіцца зь зямлёю. Пруды Стаўб. ЗАЛІв А н НБ h. Кулін. Слаёны блін. На заліваньня дзяруць бульбу, солі чуць i м укі сыпалі. А мяса рэзалі нажом мелінька, мелінька, салш, прыправы лажылі i пяклі. Cnaчатку пякуць алатку з бульбы, тады мяса трошачкі, а наверх зноў бульбай заліваюць. І як піражок палучалася. I тому, што залівалі, заліваньня. Задор'е Лаг. ЗАЛЮАЦЬ незак. ОТуманы заліваць неадабр. - ілгаць, хлусіць. Што ты мне туманы заліваеш?! Я ŭ сама ведаю, я к у цябе i як у мяне. Гілікі Валож. ЗАЛЬЩА зак. ОХоць захося —* надта многа, колькі хочаш. Летась карова малака давала хоць золіся, а сёліта i выймя прысохла. Язні Віл. ЗАЛбБАКл*. Шчыт у хляве. Ластаўкі зьвілі гняздо на залопку. Хожава Маладз. ЗАЛбЖШК м. Прыбітая да сцяны маленькая шафа для посуду. Н у й заложнікі былі, міскі там на полках ставілі, жбанкі, ложкі затыкал i у шчылінкі такія. Вязынка Маладз. Паглядзі, што там у заложніку звалілася. Ноччу як цюкнула, дык думала, што сам заложим зьляцеў. Жораўка Пух. Нявестка наводзіць марафэт у хаці: заложнік выкінула, тажэрку на куце паставіла, лошкі пазасьцілала посьцялкамы. Забрэжжа Валож. ЗАЛбЗА ж. 1. Toe, што i з а в а л к а. Залозы павялічаныя, баліць горла. Забалоцце Смал. 2. Балячка, пухліна. Залозы — дак гэта балячкі c прастуды выскакваюць, цьвёрдыя такія, на шыі выскакваюць. Малмыгі Віл. ЗАЛбЗЗЕ зб. Залозы. Во пабралася шыя ў залозьзе, я к скульля. Бытча Барыс. ЗАЛ бМ м. Усг. Toe, што i з а в і т к а. Бывала, я к хто знойдзя на полі залом, то ня жне яго, а спальвая. Дукора Пух. Заломы вязалі на жытах, хто дакранецца, будзя няшчасньи Так лічылі. Рудня Пух. ЗАЛ бМАК м. Тое, што i з а в і т к а. Заломак рабіліўжыце. Ляхавічы Дзярж. ЗАЛУВЩА ж. Тое, што i з а л в іц а. Нядобро выходзіць замуш, дзе поўна хата залу