Слоўнік гаворак цэнтральных раёнаў Беларусі (1990). Том 1. А-П. Е. С. Мяцельская

 ◀  / 290  ▶ 
ЗАЙСЦІСЯ 145 заганарыцца. Задраў нос, жэрткай не дастанеш. Кіркаўшчына Нясв. ЗАДРАЧЫЦЬ зак. Выняць драку (шпар) у бервяне для лепшага прылягання. Падзяржы бервяно, а я задрачу. Забалоцце Смал. з а д р Зм л ів а ць незак, Прыдрэмліваць. Села я на лаўку, мяне ўжо сон так змарыў, задрэмліеаю. А мне ш спаць ня можна. Ракаў Валож. ЗАДУЦЬ зак. 1. Патушыць, затушыць. Задуй агонь, сена ж бліска, загарэцца можа. Узгурск Чэрв. 2. Замесці снегам. Добра, як зіма мяккая, а то задуя, задзьме, носа ні высунуць схаты, Арцюхі Стаўб. ЗАДУШЫЦЦА зак. Знясіліцца, выбіцца з сіл. Задушылася я, нясучы етую траву. Вецярэвічы Пух. Задушыцца ад гэтае работы, усё мала ёй. Вялікая Byca Уздз. ЗАДЫШЛІВЫ прым. Задушлівы. Задышлівы чалавек. Бясяды Лаг. ЗАДЗЧЫЦЬ зак. Згубіць, закінуць. Але вось дзе я сумку сваю задэчыла i сама ня прыдумаю. Рудня Валож. Недзя задэчыла хустку, што ня магу найсці. Краснае Маладз. ЗАЕСЩ зак. Пераступіць рэлігійны закон: з'есці скаромнае ў пост. Колькі жыву, дак адно адну куцю заела. Цялякава Уздз. ЗАЕСЩ СЯ зак. Раззлавацца. Н у чаго заеўся так? Зьбірайся барджэй ды паедзем. Кузьмічы Мін. ЗАЕХАЦЦА зак. Заехаць. Заехаліся да свалка, свояка дома німа. Лубень Віл. Зяцъ быў тут недалёка, дык заехаўся, памох трохі па гаспадарцы. Апенькі Віл. ЗАЕХАЦЬ зак. О Заехаць па карку груб. ударыць па шыі. Заехалі па карку, каб другі рас ня лес. Цялякава Уздз. ЗАЕЧЫ i ЗАЯЧЫ прым. О Заечы (заячы) гарошак (гарох) - жаўтазель (Genista). Заечы гарошак расьце у ярыне, у яго дромнянькая лісьця. Нізок Уздз. Заячы гарох расъцець хоць дзе, але болъш ля куста. Рудня Лаг. Заячы гарох нападоб'е вікі па жыці расьце, гэты гарошак завівае добро. Саланая Валож. Заечы салат - расходнік (Sedum). Заечы салат на поли я к жытажнеш. Шзок Уздз. ЗАЖАШЦЬ зак. Насадзіць джалаў, паку* саць у многіх месцах. Я кінуў дымокур i наўцёкі, а пчолы за мной! Ляцелі i жалілі — зажалілі мяне ўсяго. Бясяды Лаг. ЗАЖЫВАц ЦА незак. Нажываць гаспадарку, маёмасць. Мы зямлю куплялі, зажываліся. Апенькі Віл. ЗАЖЫМАц ЦА незак. Сціскацца (з наме* рам стаць незаўважаным), прыціскацца да зямлі. Прыносяцъ [фашисты] солому ў зямлянку. Солому запалш, дым гэты тут пайшоў. А яш то жывы!Ляжу, зажымаюся. Яны, чую, адышліся. Снягла Віл. ЗАЖЫМКА ж. Неадабр. Скупянда, скупеча. / сястра ж яе такая зажымка, сабе шкадавала. Ігрушка Круп. ЗАЖЫМНЫ КбЗЛПС. Прыстасаванне падымаць ідішары. Зажымны козьлік, ці яшчэ кажуць лісіца, кап падымаць дом, большую дзеравяную постройку. Ляхавічы Дзярж. ЗАЖЫНАК м. Абрад. Першы снапок нова* га ўраджаю. У нас была завядзёнка: зажынак ставіць на покуць. Вецярэвічы Пух. Нажынаюць зажынак, прыносяць у хату, ставяць на покуце або за ікону* затыкаюць, калі невялічкі ён. Цялякава Уздз. ЗАЖЫРЗЦЬ зак. Распаўнець. Неяк ён увесь зажырэў. Хожава Маладз. ЗАЖЫТА дзеепрым. Нажыта. Багатыя бацькі былі, было зажыта ўсяго, а тут-ка згарэла хата, дак разрыў сэрца матка палучыла. Пагост Віл. # ЗАЖ ЗнІЦЬ зак. Загнаць. Трэба зажэніць гусей у хлеў: цёмна. Палачаны Маладз. ЗАЗУБЩ ЦА зак. Пазубіцца, прарасці. Ужо жыта зазубілася, каб дожджык, узялося б расьці. Рудня Лаг. ЗАЗЯБЛЩ Ь зак. Узараць пад зябліва. У калгасеўжэзазябліліржэўнік. Шзок Уздз. ЗАІЗбЛІЦЬ зак.. Забрудзіць, замусоліць. Н у i заізоліўжа ты штаны свае! Вялікая Вуса Уздз. Новы касъцюм, а ты яго так заізоліў. Каменка Уздз. ЗАПСАТЫ прым. Заіклівы. У нас ёсь два браты заікатыя. Кукалеўка Чэрв. Малы быў, то такі заікаты быў. Паплавы Бярэз. ЗАЙГРАн Ы прым. Аплоднены. Яйкі павінны быцъ зайграны, патсыплю пат курыцу, хай сядзіць. Хожава Маладз. з а й г р Аць зак. Пачаць страляць. Зайгралі нашы пушкі, мінамёты, афіцара далі команду, наступленя пачалося. Кузьмічы Мядз. ЗАЙДРАСНЫ прым. Зайздросны, прагны. Такі зайдрасны, як non уся роўна, увесь сьвет заброў бы. Турэц Чэрв. ЗАЙДРбСНІК м. Зайздроснік, зайздросны чалавек. Такого зайдросьніка, як ён, у вёсца ня было. Вялікая Вуса Уздз. ЗАЙДРИСЦЩЬ незак. Зайздросціць, ставіцца з пачуццём зайздрасці да каго. Усім зайдросьця, свайго нічога добрага ні мае. Бясяды Лаг. ЗАЙСЩ СЯ* зак. Зайсці, завітаць. Аднаго разу ішлі яны [браты], йшлі па зямлі, ну й зайшліся начаваць у ваднухату. Ракаў Валож. / споруць мужыкі паміж сабою. А едуць каля судзьдзі, каля двара. „Давай зайдзімся да судзьдзі, як нам судзьдзя рассудзіць, так i будзя". Лубень Віл. Гы паглядзі, Раіначка, якая цяпер жысъ панская. Я к зайдзісься да любого ў хату, як у пакоі панскія. Палачаны Маладз. Па дарозе ў магазін зайдуся, хлеба купіць трэба. АпенькіВіл. ЗАЙСЩ СЯ2 зак. 1. Страціць прытомнаспь
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

задўць, зайдрйсцщь, зесці, нападобе
8 👁
 ◀  / 290  ▶