ж ЖАРЫШЧА 133 Пастаралася за ўсіх раней высьці. Дзьее старэйшыя, а яна першая. Бяларучы Лаг. ЖАНЩЬ незак. О Жанщь цярэшку (цярэшка) — народный гулянні у калядныя святы. Ждалі мы калят. Наймалі музыку. Музыка играла, жаніпі цярэшку. У цярэшца стаялі з аннага боку дзеўкі, з другога — хлопцы. І па пары мы стаяли Давалі кому роўную пару, а каму - дзядоў. Лубень Віл. У сачэльнік перад калядамі куця посная, а назаўтро вечарам бабы, дзеўкі, хлопцы зьбіраюцца гуляць. Хлопцы згаджаюцъ музыку, бо без музыкі якія ж гулі! Выбіраюць жанчыну якую за мацеру, мушчыну - за бацька, i гэтыя ужо бацька й мацера распараджаюцца балем. І гэтак мы гуляем. У нас гэто завецца цярэшка жаніць. Валеўка Навагр. ЖАНЧЫНКА ж. Памянш. Жанчына. Яна жанчынка няблагая, бяда толькі, што хворая. Пудзіцк Пух. ЖАРА ж. Гарачыня, спёка. На жары як пасядзела, галава заболела. Забалоцце Смал. Ну й жара стала, хоць у Нёман кідайся i ні вылась. Мікалаеўшчына Стаўб. Хварэю ўвесь час, а за гэтаю жарэю яшчэ больш ослабела. Зазерка Пух. ЖАРАБЁЦ м. О Я к жарабец — вольны, свабодны. Бегая я к жарабец, забот ніякіх у хлопца. Хожава Маладз. ЖАРАБ&НАК м. Жарабя. Глядзі, каб жарабёнак не адбіўся ад маткі. Ляшчынск Мядз. Жарабёнак маленькі, шэсьць месіцаў з маткай ходзіць, а потым яго адлучаюць. Рудня Чэрв. ЖАРАБЁТКА н. Памянш.-ласк. Жарабя. На лузе ходзіць кобыла з жарабёткам. Нізок Уздз. Жарабётка слабое было i скора здохла. Зазерка Пух. ЖАРАБОК м. Ткац. Памылка пры снаванні. Ужо й жорабок пасьпела палажыць. Ваўкалатка Докін. Ж АРАБУКм. Жарабок, непакладаны конь. Гэтых, которым па два — па тры гады, жарабукоў, дык, напэўна, больш дваццаці ў саўхозя. Бясяды Лаг. ЖАРАЛб н. Лаз у склепе. Н у й жарало ж выразаў, што ніяк нічога не ўперці. Пярэжыр П ух. Восеньню проз жарало картошку ссыпаць будзем. Зазерка П ух. Ж АРАНДбЛ м. Царк. Жырандоль. Я к багатыя маладыя, як малады добра заплаціць, дак у касьцёле запальвалі ўсе жарандолы, на каждьш па дваццаць—трыццаць сьвечак. Палессе М ядз.; параўн. польск. źyrandol фр. girandole. жА р а н к а ж. Смажанае мяса, сала. Жаранку ўсе мужыкі любяць. Скамарошкі Стаўб. ж а рА т а к м. Жар, яркае гарачае вуголле без полымя. Памяшай жаратак, каб усюды грэлася. Мядзел Мядз. Дочушка, пастаў каву на жаратак. Сырмеж Мядз. Ж АРГбН м. Каза, сажань. Казалі, што заутра будуць хадзіць з жаргонам, абмерваць усім соткі будуць. Рубяжэвічы Стаўб. ЖАР ЛЁТ м. Муз. Жалейка. Німа жарлета, дык госьці благія, а як хто зайграе, тады вясёла. КальчунььАшм. ЖАРЛб н. Тое, што i ж а р а л о. Жарло siмой саломай накрываюць, каб марос у склеп ні залес. Пруды Стаўб. ЖАРЛОЧНЫ прым. Пражэрлівы. Помню, мужыкова сястра была такая жарлочна-жарлочна [нельга ўжо казаць гэтак, бо памёрла], але пражорлівая была. Савоні Стаўб.; параўн. польск. źarłoczny тс'. ЖАРНАВЫ КІЙ. Млён (y жорнах). Бярэсься за жарнавы кій i круціш камень, мука niраціраіцца i сыпліцца ў жолаб. Малмыгі Віл. ж а р н А к м. Ніжні жарнавы камень. Haшы жорны i цяпер спраўныя: у тым годзя naмянялі сподні жарнак. Вялікая Byca Уздз. ЖАРНАКЛЁЎ м. Toe, што i ж а р н а к о ў. Жарнаклёў — той, хто рабіў камяні ў жорны, насякаў, гэта жарнаклёў зваўся. Саланая Baлож. Ж АРНАКбУ м. Жарнасек. Шчэ да вайны жарнаковам быў Лазар у нас, а цяпер няма ні жорнаў, ні жарнаковаў. Хожава Маладз. ЖАРНАРбВЫ узнач. наз. Тое, што i жарн а к б ў. Жарнаровы хадзіў па сялу i набіваў жорны. хто прасіў. Дукора Пух. ЖАРНУЦЦА эак. Стукнуцца, ударыцца. 3 усяго размаху як жарнуўся, дык аж дух заняло! Мясёнкаўшчына Стаўб. 3 разьбегу так жарнуўся, аж уваччу пацямнела. Узгурск Чэрв. ж А р н у ць зак., аднакр. Ударыць з сілай. А ён як жарнуў мне па галаве, дык аж у вачах пацямнела. Кухцічы Уздз. Я к жарня ў акно, дык шыбы i паляцелі. Каменка Уздз. Я к жарнуў па сьцяне, дык у хаця чуваць было. Палачаны Мядз. Ж АРбБНАЯ прым. Жарэбная (пра кабылу). Белагрыўка ў гэтым годзе нежаробная, гуляв. Ляшчынск Мядз. У нашай брыгадзе чатыры жаробныя кабылы. Гілікі Валож. Ж АРбНДАЛЬм. Абрад. Абруч, увіты кветкамі, які вешаюць над месцам маладой за сталом. Маладая должна на жарондаль хустку ці падарак павесіць для маткі молодого. Вішнева Смарг. ЖАРОНДЛІ толькі мн. Люстра. Натта ш прыгожыя жарондлі купіла сусетка. Язні Віл. Пекныя жарондлі вісяць у іх, натта пекныя. Юшкаўка Віл.; параўн. польск. źyrandol люстра'. ЖАРЫЦЬ незск. Біць моцна, лупцаваць. Думаў, пячонкі адаб'е, так na сьпіне жарыў. Баяры Віл. ЖАРЫШЧА ж. Спякота, гарачыня, спёка. Н у ŭ жарышча прыўдарыла, няма чым ды
Дадатковыя словы
адабе, арабўкм, арнакбў
7 👁