ДАСТАТЫ 111 Д пнуліся толькі ўвечары. Узгурск Чэрв. ДАПРОС м. Долыт. За эъвясъ с партызанамі мяне арыставалі, пасадзілі ў цюрму, вадзілі на допрос. Первы рас павялі на допрос, ня білі, a другі рас павялі на допрос, паклалі наган, паклалі плётку, паставілі стул выпуклы. Ухвала Круп.; параўн. рус. допрос *тс\ ДАПУТНЫ прым. Жвавы, дасціпны. Cipaта тая была вельмі дапутная дзеўка ў рабоце, але шчасъця ня мела: выдалі за пажылога, нялюбага. Баяры Маладз. ДАПЭЎНІВДА зак. Даведацца, дазнацца. А ты вельмі цікаўная, об усім хочаш дапэўніцца. Грыцкаўшчына Валож. ДАПЯЦЬ зак. Дайсці, трапіць куды-н. Я й ні думаў, калі гаварыў, а ён усё ж дапяў на гэты канцэрт. Пагост Віл. ДАРАБЛЯЦЬ незак. Вырабляць, вытвараць. Дзеці цяпер што толькі ні дарабляюцъ: то агонь раскладуць, то яшчэ што выкінуць. Кухцічы Уздз. ДАРАГУСЯ ж. Дарагая (пры звароце). — Здорова, кума! Што чувацъ, дарогуся? Франак прыехаў. Пооычы Валож. ДАРАЖН&С i ДОРАЖНІК м. Тое, што i в ы г ар адз ь. Усё лета наша худоба не у хляее стаяла, а у даражніку. Ганчары Валож. Доражнік, ціяшчэ загорода называюцъ, каля будынка адгароджаны. Рудня Чэрв. ДАРАЖЫНИ ж. Дарагоўля. У тыя часы такая даражыня на ўсё была, асабліва на соль, сьпічкі i папяросы. Узгурск Чэрв. ДАРАНДЖАЦЬ незак. Надакучаць, турбаваць. Я к заходзіцца, то даранджае ўсім,' не дае спакою нікому, хоць с хаты бяжы. Куранец Віл. д а р а ш а в Аты прьш. Сівавата-рыжы. Дарашаваты конь, калі шэрсьць ні то белая i як бы рыжая, сь цёмнай або чорнай грывай i хвостом. Саланая Валож. ДАРЖН&С i ДОРЖНІК м. 1. Агароджанае месца ў полі для жывёлы. Пагонім кароў цераз горку i загонім у даржнік, хай стаяць. Бяларучы Лаг. Удзень у даржнік заганяюць на оддых, ноччу коні стаяць каля хлева. Дукора Пух. 2. Тое, што i в й г а р а д з ь. Летам сьвіньні нашы у доржніку трымаюцца. Сверанава Стаўб. К сьвяту трэба доржнік апратаць: гной выкідаць, паправіць весьнічкі, бо ўжо ш карова сь целім выходзяць на падворчык. Межава Чэрв.ў ДАРМА, ДАРМО прысл. 1. Добра, нядрэнна, няблага. - Ну, як крэпісься? - Яшчэ дарма! Пудзіцк Пух. Наш стары ўжо дармо сябе адчувая, а то такі быў, лець хадзіў. Суцін Пух. 2. Дарэмна, беспадстаўна. Дармо ты так думаеш, ён чалавек добры. Вялікая Вуса Уздз. 3. Марна, бескарысна. Дармо паўставалі з раніцы - дошч такі ўлупіў, ні выйсьці. Вялікая Вуса Уздз. 4. у знач. вык. Неблагі, нядрэнны, нішто сабе. Хлопцы яны дармо, вельмі naслухмяныя.}Саменка Уздз. ДАРМАВАТА прысл. Скупавата. Троха дармавата было ў нас зямлі, але ж неяк i выжылі, абышліся.ф Пудзіцк Пух. ДАРМАЎШЧЫНА ж. Дарэмшчына. Прывык ты, хлопец, на дармаўшчыну выязджаць. Клетнае Барыс. ДАРМб гл. дарма ДАРбГА ж. Цясл. Развод (у піле). У нашей піле дорога широкая, мусіць, не сьпілуем того дуба. Пагарэлец Пух. о Дарогу забыць - не хадзіць, не паказвацца. Я сёння была на дабаўках [сотках], жуку німнога. Далі дзеду заданьня, каб заўтра вас усіх траіх на жука паслаў, а то людзі травяць, а мы й дарогу забылі. Мікалаеўшчына Стаўб. Чаго гэто ты й дарогу забыўсё да нас? Бывало, ні вылазіў с хаты, а то ўжо з год мо ні быў? Жацерава Стаўб. ДАРОЎЛІВАЦЬ незак. Дараваць. Такая крадзёш, я ведаю, хто мяне абакраў, але я дароўліваю. Ляшчынск Мядз. ДАРЭЗКІ толькі мн. Дадатковыя нарэзы да піысядзібных участкаў калгасніўа. У нас сядзіба — сорок сотак: агарод дваццаць восім 1 дарэскі на полі даразаюць па дванаццаць сотак. Што на полі даразаюць, гэтыя дарэскі называюцъ соткі, там толькі бульбу садзяць. Шзок Уздз. д д р ём н я прысл. 1. Тое, што i д ар м а (у 2 знач.). Цётка, вы дарэмня гэта, ні яна падвяла вас агроному. Цялякава Уздз. 2, Дарэмна, без аплаты. Ніхто ні хоча дарэмна рабіць. Цялякава Уздз.; параўн. польск. daremnie задарма'. д а с А д ны прым. Дакучны, надаедлівы. Вот ён досадны, хоць з дому ідзі. Турэц Чэрв. JIACBĆTAK м. Досвітак. Учора ўстала на дасъветку. Вецярэвічы Пух. ДАСВ&Щ Е н. Тое, што i д а с в ё т а к. На дасьвецьці ўстала, прабегла у лес. Вязынка Маладз. д а с к А ж. Дошка. Памыцъ надо лаву, доска закаравілася, неік сесьць. Паплавы Бярэз. О Да грабавой даскі — да смерці. Сказала дзівярам i залоўкам, што буду тут, што прывёс [муш], пасадзіў, i буду тут да грабавой даскі жыць. Бубны Віл. ДАСКбВЫ прым. Дашчаны. Зямляны мост я ўжо ня помню, у нас дасковы мост во ўсіх. Паплавы Бярэз. ДАСТАВАц Ь незак. Атрымліваць. У калхозі зьвіньнявой много гадоў рабіла, прэміі ні рас доставала. Палессе Мядз. ДАСТАТЫ дзеепрым. зал. пр. ад дастаць. Што ш то такоё з нашым радзівам?! Бывая што дошч, дак трашчыць, але гаворыць, а гэто ні гаворыць. Можа. падзяменё дастато, па
Дадатковыя словы
даражынй, калгасні^а, пі>ысядзібных
8 👁