Слоўнік беларускіх гаворак паўночна-заходняй Беларусі і яе пагранічча (1986). Том 5. С-Я. Ю. Ф. Мацкевіч

 ◀  / 565  ▶ 
ўгва..Солы Смарг. Чыстацел жоўтым цветам цвіце. Малышы Лід.; параўн. руск. чистотел тж'. ЧЫ'СТЫ прим. 1. Незасмечаны, без гразі, бруду. Вы перахоцце на чыстае, а я буду мыць. Мсцібайа Ваўк. Природа — чистая., а тут бутил аб бутил — сцякол, усяго ўсякага пры лесе. Месянцы Брисл. I веска наша чиста. Рагулішкі Даўг. 2. Ахайны. V Чистая хазяйка з'ядая шэсць пудоў гразі, а грозная— дванаццаць. Солы Смарг. 3. Ачышчаны, апрацаваны належным чынам. Чисти лён прадзецца на палатно. Кіралі Шчуч. Быу бы лён чисти, без кастри. Грыкені Вільн. 4. Без дабавак. Чисти хлеп елі толькі к святу. Саланое Віл. 5. Адной якасці, аднаго гатунку. 3 башлыком i з чыстай шэрсці — бурка. Чуркі Ашм. 6. Чыстакроўны. Як чисти паляк гаворыць — ня поймяш. Рагулішкі Даўг. 7. Аднатонны. Пасцілка чистая, а диван калярови. Грыкені Вільн. 8. у знач. приел, чыстай. Выключив, толькі. Актарчык чыстай пожні. Кураполле Паст. О Чиста гора — сапраўднае гора. Мае куры — чиста гора. Дакудаза Лід. Чистая проўда — ісціна. Сказаць табе чистую проўду — забылася, Кщярыначка. Вецярэвічы Пух. ЧЫ'СТЫ ЧАЦВЕ'РГ, ЧЫ'СТЫ ЧАЦВЕ'Р, ЧЫ'СТЫ ЧВА'РТАК м. царк. Чацвер перад вялікаднем. У чисти чацверг перат паскай ён прыягджаў. Валеўка Навагр. Чисти чацвер то перат паску. Баброўнікі Гарад. Чисти чвартак, да дня трэба лазню цепліць. Ракаўскія Швянч. ЧЫ 'СЦЕНЬКА приел, памянш. Чыста. У нас скот па вуліцы ня ходзіць, поуни гот чысценька. Малышы Лід. Лён палолі чысценька. Латыгаль Віл. ЧЫ 'СЦЕНЬКІ прим, памянш. 1 да ч ыс т ы 3. Як атходи са льна ўбяруць, то лён чьісценькі. Опса Брасл. 2. Які мае светлы колер, светлы. Мочим — ваўнейкі ўкусненыкія, чысценькія. Лісна В.-Дзв. ЧЫ СЦЁХА ж. Від ільнамялкі. Была мяліца ламака i чысцёха, яна з дошчак. Латыгаль Віл. ЧЫ СЦІ'ЛЬНІЦА ж. Toe ж, што i ч ы c ц ё х а. Адна мяльніца цёрка, шыршая, a вузейшая — чысцільніца. Завельцы Астр. ЧЫ 'СЦІНА ж. 'Паляна ў лесе. Чысціна — чыстае месца. Рыбчына Віл. ЧЫ 'СЦІЦЬ незак. 1. Выдаляць непатрэбнае, ачышчаць. Чысцяць жита: вазьмі венік пачысці жита. Рыбчына Віл. Арха чысціць збожа. Крынкі Крын. Мяць бярэщ жменю [лёну], caтрэш, парадаеш чысціць. Завельцы Астр. Мяліца, чысцёха, чысціць лён. Латыгаль. Віл. На шчотку чысцілі лён. Дэгшні Шальч. 2. Вычышчаць i аскрабаць. Чысціць кішкі. Завельцы Астр. Кішкі, іх чысцяць, пакуль не стануць светлыя, a пасля туды напіхаюць крышанага мяса. Альхоўка Навагр. Кішкі чысцім, выкідаям гной, у солі вытрым. ІТовыя Мацалі Варэн. I рыбу чысцяць ад лусты. Дэгшні Шальч. Трэба кішкі чысціць. Ліпнікі Вільн. Рыбу чысціць. Беразіно Докш. Нада чысціць рыбу. Чысцім
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

брйсл, зядая, чысты
6 👁
 ◀  / 565  ▶