Слоўнік беларускіх гаворак паўночна-заходняй Беларусі і яе пагранічча (1986). Том 5. С-Я. Ю. Ф. Мацкевіч

лож. Чапец ляжыць на трыбусе. Гемзы Шальч. Чэпэц бы хустка на кішках, такэе болыиэе. Азарычы Пін. Чэпец — сетка у кабана. Лайпушкі Ігн. Жалудок аброшшы гэтым чапцом. Ваброўнікі Гарад. 4. Плацэнта, паслед. О Радзщца ў чапцу — пра шчаслівага чалавека. Будзя шчаслівая, у чапцу радзілася. Гемзы Шальч. ЧАПЁЛКА ж. буд. Апорны слуп на перакладзіне ў гаспадарчым будынку. Ставщца чапёлка на перакавой брус, на яе. прагон накладуцъ. Азяраны Раг. ЧАПЁЛКІ гл. ЧАПЕ'ЛКД ЧАПЁЛЫ мн. буд. Апорныя слупы. Чапёлы дзержаць далжнік, на далжнік вешаяцъ крохлы. Ракаўскія Швянч. ЧАПГЦЦА незак. 1. Прымацоўвацца, далучацца да чаго-н. Атосы чэпяцца да галобляў i да кола. Кудзялянцы Шальч. Брункта чэпіцца за плуг. Відаўцішкі Вільн. 2. Ерацца за што-н., лёгка загарацца. Некалі гупку варылі i сушылі, да яе агонь чапіўся, як высякалі красіўём. Кальнішкі Шальч. 3. перан. Надакучаць сваёй прыхільнасцю. Жаніхі чапіліся да яе, як мухі да мёду. Ухвала Круп. 4. перан. Прыдзірацца. Кап сказаць, што ён яго дурыць ці чапіуся да яго, не. Збляны Лід. 0 Работа чэпіцца за рукі — шмат работы. А дома работа чэпіцца за рукі сама. Кураполле Паст. ЧАПГЦЬ незак. 1. Прычапляць, далучаць. Брункту чэпяць да плуга. Ракаўскія Швянч. 2. Тое ж, што i ч а п а ць I, 2. Чапілі бразгулі каню. Гемзы Шальч. Катора карова зоройная, чапілі ёй званок. Быстрыца Астр. 3. перан. Наносіць на што-н., маляваць. Радзімы знак нарочна чапілі, красіва было. Солы Смарг. ЧАТЩА ж. 1. Шапка. Чапку надзень. Быстрыца Астр. Чапку налажы. Паляцкішкі, Беняконі Воран. Насілі чапкі — баброўкі баранковыя. Стральцы Шальч. 2. буд. Верхняя частка асадкі акна, дзвярэй. Шулы дзверы трымаць, тады ўшакі кладуць, наверх цапка. Стракішкі Трак. 3. Тое ж, што i ч а п ё л ь. Беняконі Воран. Дзесяты сноп у мэндлі называецца чапка. Кудзялянцы Шальч. Мэндлі накрывалі чапкамі. Старыя Трокі Трак.; параўн. польск. czapka *тж*. ЧАПЛЕ'ЙКА ж. памянш. Тое ж, што i ч ап я л а 1. Чаплейкаю пераносіцца скавараду. Баброўнікі Гарад. ЧАПЛГВЫ прым. Які чупляецца, можа ўтрымацца ўчапіўшыся. Але то чаплівыя [кураняты]\, на жэртку лезя. Граўжышкі Ашм. ЧАПЛГСТЫ прым. Які перадаецца, заразны (пра хваробу). Чаплістая хвароба. Кураполле Паст. ЧА'ПЛЯ ж. заал. Чапля. Мярэцкія Глыб., Рыбчына Віл., Альба Нясв., Грыкені Вільн. Чаплі пралятаюць: еслі к север у — будзець пагода, а на юг — дождж. Месянцы Брасл. Чапля прылятаіць i водзіцца над азярамі. Ёдлавічы Брасл. Бусял — ясны, а чапля — цёмная. Парэчча Гродз. Ляціць чап