УЦЯКА'ЦЬ, УЦІКА'ЦЬ незак. 1. Пазбягаць небяспекі, хавацца. Людзі ня ўцякалі. Малышы Лід. Уцякаймо, бо ўкусіць гадзюка! Ванелевічы Кап. Хто кудама пусціўся ўцякаць. Дарава Лях. Так уцікаюць, як яны лбы ні паразбіваюць ліця. Пераброддзе Міёр. Ад некага уцікаў i хаваўся. Завельцы Астр. 2. Ляцець у іншае месца (пра рой). Бывая, што уцякаяць пшчолы, а хазяін гоніцца за імі, скіня кашулю на зямлю — i бывая, што сядаюць на кашулю. Кальнішкі Шальч. 3. Адыходзіць, пакідадь каго-н.; адракацца. Што гэта за матка, што ад дзяцей уцякая: праз тры дні ў хату не уходзіла. Гемзы Шальч. Каб вы жылі, як людзі, то i дзеці не ўцікалі б ад вас. Вузла Мядз.; параўн. польск. uciekać тж'. УЦЯНУ'ЦЬ зак. Усцягнудь. Сам цянець — i уцянець санкі на гару. Ахрэмаўцы Брасл. УЦЯШ О'К м. Качаня. Уцянюк напіўшысь вады. Старыя Смільгіні Воран. УЦЯПЛЕ'ННЕ н. Матэрыял, якім удяпляюць. Уцяплення ў кадаўбе не было, не патрэбна было уцяпляць. Вецярэвічы Пух. УЦЯПЛГЦЬ зак. Агледзёць, захаваць ад холаду. Нада ўцяпліць скрыню, дзе зроблена акно ў парніку. Ахрэмаўцы Брасл. УЦЯПЛЯ'ЦЬ незак. да у ц я п л і ц ь. Домікі для пчол уцяпляюць. Ахрэмаўцы Брасл. УЦЯ'ЦЬ, ВТЯ'ТІ зак. 1. Адрэзаць, выразаць. Уцяла ножнамі кусок, дзе не трэба. Масілавічы Сл. 2. Рассячы, параніць. Уцяў нагу тапаром. Стральцы Гродз. 3. Укусіць. Уцяць — укусіць зубамі. Збляны Лід. 4. Сцебануць, пакараць, набіць. Я яму ўцяў дупцом! Уцяў, ажні ён паваліўся. Рыбчына Віл. 5. перан. Абразідь, унізідь. ён так уцяў маю Гальку, так яе абідзеў, яна перажывала. Граўжышкі Ашм. О Як уцяць — у меру, колькі трэба. Як уцяць хваціла. Мыто Лід. Hi ўцяць ні ўзяць — не медь нічога. Малахоўды Бар., Вецярэвічы Пух. Hi взяті ні втяті— абсалютны брак. Курашэва Чыж.; параўн. польск. sciqč 'зрэзаць, усячы, зваліць'. УЦЯЧЫ' зак. 1. Паспешна схавацца, знікнуць. Сам у nepayлак уцёк ад іх. Дарава Лях. Сястра ўцякла, a немяц яе шукаў. Хлопяц c канём уцёк, i немяц ня бачыў. Малышы Лід. Двох уцяклі, a аднаго злавілі. 2. зак. да у ц я к а ць 2. Пчолы выбралі места — i уцяклі. Кураполле Паст. Уцяклі нашы пчолы. Саланое Віл. 3. перан. Паліцца праз верх у час кіпення. Глядзі, кап зацірка не ўцякла! Солы Смарг. V Гаварылі даўней, што чорт да Спаса сядзіць на яблыні, a тады ў воду ўцячэ. Дарава Лях. УЦЯШ КУ' гл. УЦЯЖКУ' УЧА'ДАЦІ зак. Toe ж, што i у ч a д з i д ь 1. Коб я тут нэ ўчадала. Смаляніца Пруж. УЧАДЗЕ'ЦЬ зак. Toe ж, што i у ч а д з і ць 1. ён учадзеў на печы. Асавец Віл. УЧА'ДЗІЦЬ, УЧА'ДЗЯЦЬ, ВЧА'ДІТІ зак. 1. Учадзець; задыхнуцда ад чаду. Злізай з печы, а то учадзіш! Лоск Валож. Як
Дадатковыя словы
вчадіті, уцякаць, уцянуць, уцяпленне, уцікаць, учадаці, учадзяць, учадзіць
6 👁