Слоўнік беларускіх гаворак паўночна-заходняй Беларусі і яе пагранічча (1986). Том 5. С-Я. Ю. Ф. Мацкевіч

УПХНУ'ЦЬ зак. Усадзіць, улажыць. У пхнула яму дроцік у бот — i дроцік не даваў яму хадзіць. Кіралі Шчуч. УПЬГНАК м. Перапынак, спыненне. Пытаяця i пытаяця — няма ўпынку вам плесць мне ў вушы! Старыя Смільгіні Воран. УПЫНГЦЬ зак. 1. Спыніць, затрымаць. Як пажэнуць у поля» то мая карова будзя бехчы i бехчы дахаты, ніхто яе не ўпыня. Мсцібава Ваўк. 2. Скончыць работу, упарадкаваць, справіцца. Як упыню картоплю: спалю, абганяю пападымаю, кап ні пазасыпалася, тады ўжо напішу пісьмо сыну. Лапічы Асіп. УПЭ'ЙХАЦЬ зак. экспр. Забіць. Яна яго ўпэйхала. Рудня Астравітая Чэрв. УПЭ'ЦКАНЫ дзеепрым. Запэцканы, брудны. Адзене ўпэцкано. Кнышэвічы Бабіц. УПЭЛДКАЦЦА зак. Запэцкацца, укачацца. Свіня ўпэцкалася ў калу. Крынкі Крын. Ты ўпэцкаўся ў балота. Кіралі Шчуч. УПЭ'ЦКАЦЬ зак. Запэцкаць. Лоп упэцкаў. Мсцібава Ваўк. УПЯ'ЛІЦЦА зак. 1. экспр. Быць густа пасаджаным, пасеяным. Як упялілася ўсё ў адно места, то расці ня будзіць. Ахрэмаўцы Брасл. 2. Toe ж, што i у н а д з і ц ц а. Упяліўся хадзіць да іх. Ахрэмаўцы Брасл. УПЯНЕ'ЦЬ зак. перан. Учадзець. Уп'янела я ад багана: ён такі ванючый, па нем паходзіш — i да ташнаты даходзіш. Рагулішкі Даўг. УПЯРАДЗГ прысл. Toe ж, што i у п ё р а д з е. Бродзянь утраёх цягалі: адзін ззадзі, а двоя ўпярадзі. Быстрыца Астр.; параўн. руск. впереди тж'. ЎПЯРО'Т гл. УПЕ'РАД УПЯРО'Ч, УПЕФУЧ прысл. Toe ж, што i у пёр а д 1. Упяроч бяльё мылі ў возеры. Упяроч высушыў сена — i ў гумно. Baлеўка Навагр. Уперуч усё жалезнякамі ехалі. Баброўнікі Гарад. УПЯФЫЦЬ зак. экспр. 1. Ударыць чым-н. Матка крычыць: «Упяру табе чапялой!» Лоск Валож. Гаспадыня ўпяра котцы — тая шмык на плот i на страху, i тады яна там смела. Гемзы Шальч. 2. перан. экспр. Вельмі многа з'есці. Бывала, яна сядзя» упяра чыгунок бульбы. Лоск Валож. УПЯРЭ'МЯШ КУ гл. УПЕРАМЕЛИКУ УПЯЦЕХ прысл. Упяцярых. Бывала, малоцім упяціх, а я была яшчэ дзяўчонка — снапы падношу ў рэй. Пасіене Лудз. УПЯ'ЦЦА зак. Уперціся. Ён упяўся, не прызнаецца i адно цвярдзіць. Мярэцкія Глыб. УПЯЧЬГ зак. 1. Добра выпячы. Картапляны блін тоўсты, яго трэба ўпячы. Вецярэвічы Пух. Даўней казалі: «Дзеці, ужо naскрэбачак ўпёкся, бярыця!» Кіралі Шчуч. 2. Напячы, спячы. Бывала, хлеба ўпячэш на тыдзянь. Кудзялянцы Шальч. 3. перан.. Toe ж, што i у п я p ы ц ь 1. Ну, упёк дык упёк яму дупцом! Kyраполле Паст. УПЯЧЬГСЯ зак. Спячыся. Гэта густавата банка, хай упячэцца. Саланое Віл. ф Упячыся ў душу — расхваляваць, сапсаваць