Слоўнік беларускіх гаворак паўночна-заходняй Беларусі і яе пагранічча (1984). Том 4. П-С. Ю. Ф. Мацкевіч

САЛЯДЭФА ж. бат. Сырадэля. Салядэру, канюшыну сеялі на корм. Дзераўное Стаўб. Палавіна вёскі салядэру пасееўшы велькі кусок. Альхоўка Навагр. Салядэра добра на корм. Малахоўцы Бар. САЛЯДЭ'РАК, САЛЯТЭФАК м. Сподак. Салядэрак — сподак. Салятэрак — мама называла сподак, блюдца. Кураполле Паст. САЛЯ'НАЧКА ж. памянш. да с а л я н к а. У саляначкі соль. Індра Красл. САЛЯ'НКА ж. Тое ж, што i с а л а н к а. У салянца соль. Магуны Паст. У салянцы соль, на стале яна. Навасёлкі Лід. Салянка для солі. Мярэцкія Глыб., Малахоўцы Бар., Жодзішкі Смарг., Калясное Міхал. Салянкі былі для солі. Стральцы Гродз. У салянку соль сыпалі. Беразіно Докш. Салянкі драўляныя былі. Завельцы Астр. У салянцы соль. Мсцібава Ваўк. У міне i ціпер дзеравянная салянка вісіць c соллю. Лапічы Асіп. Салянка на той старане вісіць. Навікі Лудз. САЛЯФКА ж. тэх. Саляравае масла. Салярку возіць, запраўляе трактара. Пацаўшчына Дзятл. САЛЯТРАВА'ЦЬ гл. САЛІТРАВА'ЦЬ САЛЯТЭФАК гл. САЛЯДЭФАК САЛЯ'УЧЫК м. Toe ж, што i с а л я в i к. У саляўчыку раней была соль. Жодзішкі Смарг. САМ м., САМА' ж., САМО' н„ CA'MI, СА'МЫ(Э), СА'МЫЯ (ЭЯ) мн. займ. 1. Абазначае таго (тых), хто дзейнічае без удзелу іншых. Я сам на гэту хату вазіў лес. Грыкені Вільн. Ты ўсё сам на сабе клянеш. Канюкай Вільн. Пуўмісок сам побівсе. Хвороба сама пройшла. Курашэва Чыж. Я сама мушу зрабіць. Малі Астр. Я трэцяму сама буду шыць. Ахрэмаўцы Брасл. Нада ўсё самой, аднымі рукамі. Кіралі Шчуч. Самы радзіліся. Малі Астр. Самы ляглі спаць. Ахрэмаўцы Брасл. Самы пасвілі жывіну. Каўняны Гродз. Мы самы зробім. Старое Сяло Зэльв. Самы пячом, самы зрабілі. Альхоўцы Лях. Самыя зробім бэз цябе. Мы самі слухалі. Паляцкішкі Воран. Самыя шылі коўдры, гаці, кліны ўстаўлялі ў гаці. Кудзялянцы Шальч. Самэя пралі i ткалі. Старыя Трокі Трак. 2. Пры адмоўі ўказвае на немагчымасць ажыццяўлення дзеяння. Сама рыба ў хату не лезіць. Нічога само не прыдзець у рукі. Ня могуць самі ўкараць дзеці. Кіралі Шчуч. 3. Указвае на тоесныя адносіны: таксама, як i іншыя. Кашулі мы самыя насілі кужэльныя. Быстрыца Астр. У нас самых ток у сенях. Альхоўцы Лях. 4. Указвае на самотны стан, адзіноцтва. Сам адзін жыве. Старыя Смільгіні Воран. Буцце самы, а я пайду. Мсцібава Ваўк. Ціела сім'я вымерла, а вуон маленькі сам оставсе. Курашэва Чыж. Я сама старая. Дзераўное Стаўб. V Сам не гам І другому не дам; хай прападзець, а не дась. Вуз