Слоўнік беларускіх гаворак паўночна-заходняй Беларусі і яе пагранічча (1982). Том 3. М-П. Ю. Ф. Мацкевіч

ПЕРУНО'К м. памянш. да п ё p ў н. V Kan цібе першы neрунок не мінуў! Едлавічы Брасл. ПЕФУЧ прысл. 1. Даўней. Перуч білі ўчанікоў ў школі. Заполле Маст. 2. Спачатку. Парцізанаў у нас было много. Яны ночу перуч хадзілі, а потым пачалі былі i днём хадзіці. Заполле Маст. ПЕФУШКІ мн. памянш. да п ё р к i 2. У рыбы перушкі. Якубова Рас. ПЕФХАУКА ж. Перхаць. Завілася перхаўка ў галаве. Мярэдкія Глыб. ПЕФХАЦЬ, ПЕФХАТЬ, ПЯФХАЦЬ ж. Тое ж, што i п ё р х а ў к а. Перхаць у каровы вясною. Пасіене Лудз. Перхаць белая, я пастрыгла валасы. Валынцы В.-Дзв. Дзе бальная галава, там перхаць. Дзёрнавічы В.-Дзв. У галаве перхаць. Дзяніскавічы Ганц. Перхаць на свіні, напалі паршы. Малыя Аўцюкі Калінк. Перхаць у каровы. Пасека Ст.-Дар. Жолтая перхать у лошаді. Рагулішкі Даўг. Пярхаць з галавы. Ухвала Круп. ПЕФЦІ I незак. экспр. 1. Ісці. Пыл прэ праз вокны. Пацаўшчына Дзятл. Сажалі адну постаць i жалі далей. А цяnep адзін шнур бяруць i прэ праз увесь шнур. Солы Смарг. V Як пяць, то гаршке кіпяць, як чатэры, то гаршке ўмеры, як тры, то дахаты пры, яг два, то кушаць пара. Номікі Бабіц. 2. Несці. Прэць чумадан. Дзёрнавічы В.-Дзв. 3. Есці. Качкі зеля цэлым горлам пруць. Кіралі Шчуч. 4. Спаражняцца. V Німа чым воўку апраўляцца, дык яго лыкам прэ. Міратычы Карэл. ПЕФЦІ II незак. Тое ж, што i п ё р а д ь. Пранікам пяраць. Я пру, а вы пяраця? Мярэцкія Глыб.. ПЕФЦІСЯ незак. экспр. 1. Лезці куды-н., не зважаючы на перашкоды. Чаго моцно прэсся? Малахоўцы Бар. Куды ты нагле прэсся ў гэту рыбу? Солы Смарг. Каровы гілююць — хвасты дудой — прэцца ў кусты. Кудзялянцы Шальч. 2. Падыходзіць (пра цеста). Калі хлеп натта прэцца, гузы на ём— гэто найлепшы хлеп. Дакудава Лід. ПЕРШ, ПЭРШ прысл. 1. Перш-наперш. Нада, мусіць, перш курам дацъ. Груздава Паст. Перш дай карові есці, а потым даіць будзіш. Мсцібава Ваўк. Дай перш есць. Паляцкішкі Воран. Пэрш рукы помый, а тогді сядай за стіл. Ушкавіца Кобр. Пэрш буў мый. Дзмітравічы Кам. 2. Тое ж, што i п ё р уч 1. Перш хвалілася, а ціпер маўчыць. Кемялішкі Астр. Не, жаніхоў хватала, толькі адна была біда, што была бедная, дык пасагі ні было, а перш жа за зямлёй, за пасагай ганяліся болі, як за дзеўкамі. Лазічы Глыб. Кап перш быў прыехаў. Ністанішкі Смарг. Перш начальство паны были Грыкені Вільн. ён мне гаварыў перш. Чычалі Швянч. ПЕФША, ПЭФШЭ прысл. 1. Тое ж, што i п е рш