Слоўнік беларускіх гаворак паўночна-заходняй Беларусі і яе пагранічча (1982). Том 3. М-П. Ю. Ф. Мацкевіч

 ◀  / 537  ▶ 
На дом пашоў (у прымакі), падзёрліся— i прапаў чалавек. Ёдлавічы Брасл. II. з месн. 1. Пры ўказанні месца, дзе адбываецца дзеянне. На, у. На падворку нехта слухае радзіва. Солы Смарг. Доўга на сяле сядзела. Лоск Валож. На млыне быў. Груздава Паст. Як скаціна на хлеве, то вучыліся. Латыгаль Віл. Бярэ рукою рака на возеры. Грыкені Вільн. На нізе спея. Альхоўка Навагр. 2. Пры ўказанні аб'екта, на паверхні якога што-н. знаходзіцца. На. На зямлі ляжыць. Лоск Валож. На мне была цяплушачка. Дзераўное Стаўб. 3. Пры ўказанні на прадмет, які служыць сродкам перамяшчэння. На. На алтобусе прыехаў. Гемзы Шальч. 4. Пры ўказанні асобы, на якой ляжыць выкананне абавязкаў. На. На мне была ўся работа. Валынцы В.-Дзв. 5. Пры ўказанні на частку цела, аб стане якой ідзе размова. У. Трудна на грудзях. Паляцкішкі Воран. 6. Пры ўказанні асяроддзя, дзе знаходзіцца аб'ект. На. Быў на людзях. Стральцы Шальч. 7. Пры абазначэнні часткі цела, якая з'яўляецца апорай. На. На каленічках памяцём хату. Саланое Віл. 8. Пры канкрэтызацыі роду заняткаў. Па. Была звянавая на льну. Быстрыца Астр. 9. Пры ўказанні на стан цела, яго часткі ці якога-н. прадмета. У. Усё цело на сінякох. Кузьмічы Люб. А ногі на гузах. Паляцкішкі Воран. Уся печань була на гнаі. Кузьмічы Люб. Пульхны хлеб на дзірачках. Беняконі Воран. 10. Пры ўказанні на становішча каго-н. У. У нас палякі былі толькі на прымах. Латыгаль Віл. 11. Пры ўказанні на сферу ці вобласць выяўлення прыкметы. На. На ачах у яе naein. Ністанішкі Смарг. 12. Пры ўказанні на час або адрэзак часу, калі адбываецца дзеянне. Пры. У выразах: на маёй (натай) памяці: гл. п а м я ц ь. На натай памяці ўся вёска змёрла і[памёрлі старыкі], а ўжо i за намі вочарадзь. Саланое Віл. Лапці на маейпамяці плялі, у лапцёх заняла ў поля. Лісна В.-Дзв. НА II часц. Вазьмі, бяры. На табе чыстыя штаны, Генусь. Солы Смарг. НААБА'ПАЛ прыназ. з род. Абапал. Сядуць завівальніцы наабапал маладое за сталом i накрыюцца хусткамі. Семежава Кап. НААБГСУНКІ прысл. Навыперадкі. Ен бех наабеонкі з мальчышкамі. Лоск Валож. НААБІВА'ЦЬ зак. Абабіць (усё, многае). Трэба наабівацъ жыта. Саланое Віл. Наабіваць трэба жыта, набіць на насення. Мярэцкія Глыб. НААДВАРО'Т пабоч. Наадварот. Наадварот, трэба старай Матке з уля уйці. Саланое Віл. НААТАВА'ЦЬ гл. НАГАТАВА'ЦЬ НАБАБЭ'НЩЬ зак. Уздуць. Маю карову набабэніла,. клеверу наелася. Вецярэвічы Пух. 8ł
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

абект, абекта, зяўляецца, наатаваць, набабэнщь, нагатаваць
2 👁
 ◀  / 537  ▶