Слоўнік беларускіх гаворак паўночна-заходняй Беларусі і яе пагранічча (1980). Том 2. Д-Л. Ю. Ф. Мацкевіч

КУ'КІШКІ гл. КАКАРЭ'ЧКІ КУ'КЛА I ж., КУ'КЛЫ мн. 1. Скрутак валакна льну, канапель. Кукла чыстага кужалю. Вялікія Нястанавічы Лаг. Кукла — дваццаць жмень абдзіранага лёну, абоя канцы ўместа—i скруціш. Азяраны Раг. У куклу скруціш жменьку лёну. Рагулішкі Даўг. Апяньку i лён круцілі ў куклы, na тры павесмы, a павесма — адна жменька. Мярэцкія Глыб. Валакно ў куклах пакручана. Лоск Валож. Лён чэшуць на шчатках, а потым у куклы зверчываюць. Галубы Маст. Трапалі лён, na чатыры-пяць жмень скручвалі ў куклы. Солы Смарг. 2. Жаночая прычоска. Куклу робяць з еаласоў прэнтка. Быстрыца Астр. Куклу закручу, а хто касу носіць. Солы Смарг. 3. абрад. Звязаны пучок нязжатых каласоў, што пакідалі ў час дажынак жыта. Трэба куклу закруціць, казалі раней, палолі, каменьчыкамі апкладалі, хлеп клалі, дажынкі спявалі. Жылі Іўеў. 4. Toe ж, што i к ў з л a. Нехта закруціў куклу ў жыця, мусіць, нешта заваражыў, кап ты галавой налажыў! Куклу не еыжыналі. Жылі Іўеў. 5. Сусла. Нажуй малому куклу! — так даўней казалі. Малыя Аўцюкі Калінк. КУЖЛА II ж. Лялька. Купіў куклу дзецям. Ахрэмаўцы Брасл. Што кукла, дзяўчына. Лісна В.-Дзв.; параўн. руск. кукла тж'. КУЖЛАЧКА ж. 1. памянш. да к ў к л а I, 1. Чэшуць лён на другую шчотку i круцяць у куклачкі. Лоск Валож. 2. Тое ж, што i к ў к л а I, 3. Як дажыналі, то чыстага поля не пакідалі: пакінуць жменьку каласоў, кусочак хлеба клалі ў жыця, а каласочкі ў куклачку закруціш. Граўжышкі Ашм. КУ'КНУЦЬ зак. Адзін раз пракукаваць. Прыляцела ў сат зязюля, рас пяць кукнула. Валынцы В.-Дзв. КУКО'БІЦЦА незак. 1. Гняздзіцца. Курыца ў сваёй гулце кукобіцца — будзя нясціся. Гемзы Шальч. 2. перан. экспр. Варочацца з боку на бок. Кукобіўся, кукобіўся — i заснуў. Гемзы Шальч. КУКО'БЩЬ незак. экспр. Накопліваць. Грошы ўсе сабе кукобіць i кукобіць. Кузьмічы Люб. КУКО'ЛІЦА ж. Тое ж, што i к ў ко ль. Азарычы Пін. КУКО'ЛКА ж. памянш. Маленькі пучок чаго-н. Часнок звязвалі — куколкі рабілі, па вярхох закруціш яго ценціво. Беняконі Воран. КУКО'ЛЬ, КУКУ'ЛЬ, КУ'КАЛЬ, КУТАЛЬ м. бат. Куколь. Куколь вішневаценькім цвіце. Дзяніскавічы Ганц. Куколь у збожы расце. Сапоцкіна Гродз. Куколь такі чорны, як мак. Стральцы Гродз. Калі прасеяць на рэшато, то куколь оылезе. Баброўнікі Гарад. Куколь — ад яго гіяніць, што ад гарэлкі. Кукалю многа, яго выполаваюць. Рудня Астравітая Чэрв. У пшаніцы кукалю многа было. Бакшты Іўеў. Куколь уністожылі, ён урэдны. Быстрыца Астр. Кукуль расце на полі, 36. Зак