Слоўнік беларускіх гаворак паўночна-заходняй Беларусі і яе пагранічча (1980). Том 2. Д-Л. Ю. Ф. Мацкевіч

КРЫЖАВА'Я ДАРОТА ж. Toe ж, што і к р ы ж а в а н к а. Спаткаліся на крыжавой дарозе. Ёдлавічы Брасл. Крыжавая дарога — як перасякаюцца дарогі. Пацаўшчына Дзятл. Ідзем на крыжавую дарогу варажыць. Баброўнікі Гарад. КРЫЖАВГНА ж. Toe ж, што i к p ы ж 3. Баліць мне кры~ жавіна. Мярэцкія Глыб. Крыжавіну адняло яму, ня можыць хадзіць. Едлавічы Брасл. КРЫЖАВГНЫ мн. Драўляныя планкі, якія перакрыжоўваюцца ў матавіле. Ca шпулі маталі на матавідла — чатыры крыжавіны збітыя. Быстрыца Астр. КРЫЖАВУ'ХА ж. Toe ж, што і к р ы ж а в а. нк а. Крыжавуха — дзе адна дарога перасікаіць другую. Валынцы, Лісна В.-Дзв. КРЫЖА'К м. Матавіла для размотвання маткоў. Быў крыжак — талькі развівалі. Быстрыца Астр. КРЫЖАКГ толькі мн. 1. Toe ж, што i к р ы ж а в а н е ц. Лежакі ляжалі на крыжаках. Гемзы Шальч. 2. Рамка ў калодачным вуллі. У каранікі ставілі крыжакі, да чаго пчолы мелі б воск ляпіць. Гемзы Шальч. 3. Падстаўка пад хлебную дзяжу. Даўней стаўлялі крыжакі nad дзешку. Ракаўскія Швянч. Дзяжу на крыжакі ставілі: зробіш крыжы i ставіш. Магуны Паст. 4. Toe ж, што i к p ы ж а к. Крыжакі такія робя, на разматкі ніткі разматуя. Быстрыца Астр. Крыжакі, на іх размотуем маткі. Паляцкішкі Воран. 5. Дэталь бойкі, калатоўка. А дзе гэта крыжакі ад бойкі? Гемзы Шальч. 6. Цацка, зробленая з лучынак. Даўней дзеці просяць: «Дзядуль, нашчапай лучычыі». Лучыну выхіляюць i робяць крыжакі. Гемзы Шальч. КРЫЖА'НКА ж. Посцілка, у якой носяць траву, салому i інш. У Сяргеевічах посцілку, што траву носяць, называюць крыжанка, бо звязваецца накрыш. Вецярэвічы Пух. КРЫЖА'СТЫЯ ДАРОТІ мн. Toe ж, што i к р ы ж а в а н к a. Номікі Бабіц. КРЫЖАЧКГ толькі мн. памянш. да к p ы ж а к \ 5. Крыотчкі ў бойцы — такая палка з крыжыкамі. Малькуны 1гн. Крыжачкамі бульбу цёрлі: булён звараць i патрэць. Малькуяы 1гн. КРЬІЖАЧО'К м. памянш. да к р ы ж а к \ 2. Крыжачок уставяць у стаяк, кап пчолы маглі вашчыну рабіць. Старыя Смільгіні Воран. КРЫЖО'ВА ДАРОТА ж. Тое ж, што i к р ы ж а в а н к а. Старыя Трокі Трак. КРЫЖО'ВІНА I ж. анат. 1. Тое ж, што i к р ы ж 3. Крыжовіна баліць, не магу хадзіць. Лоск Валож., Старыя Смільгіні Воран., Міратычы Карэл. 2. Хрыбетнік. Карова крыжовіну зламала — i зарэзалі. Пацаўшчына Дзятл. КРЫЖО'ВІНА II ж. Тое ж, што i к р ы ж а к. Была крыжо