рова тая?! [Федзя:] Ад прыбытку ж галава не баліць. Я і свіней сёлета больш пусціць думаю (І.Козел. Над хвалямі Серабранкі). — Насовіч: З прыбылі галава не баліць; Прыказкі: З (ад) прыбытку га- лава не баліць. АДРЭЗАНАЕ (-АЙ) ЛУСТЫ НЕ ПРЫКЛЕІШ (НЕ ПРЫЛЕПІШ) Таго, што было, назад не вернеш. Яму [Кірылу] не хацелася верыць, што Зо- ська збегла назусім. ІІабрэндае па свеце ды і вернецца. Але цесць пад самы корань падсек яго веру. — Я так думаю, зяцёк, адрэзанае лусты не прыклеіш. Таму і прыйшоў да цябе. Трэба нам палічыцца (А.Асіпен- ка. Кірыла Уласік). Вывучылася [дачка] на швачку, працуе ў Бабруйску. Адрэзанай лусты не прыклеіш. Дома засталіся мы з жонкай, меншая Святлана, ды неўзабаве сын з арміі прыйшоў (В.Шырко. Прадчуванне свята). — Федароўскі: Адрэзанай лусты не прылепіш; Янкоўскі'. Адрэзанае лу- сты не прылепіш. АД СМЕРЦІ НЕ АДКУПІШСЯ. Пра непазбежнасць і няўмольнасць смерці. Сін.: Дзвюм смерцям не бываць, а адной не мінаваць (у 1 знач.); Круці не круці, а трэба памерці; Смерць не ручаінка — не пераскочыш. Ад смерці не адкупішся, — кажа прыказка, бо ўсё роўна: круці не круці, дык прыйдзецца ўмерці (К.Крапіва. Беларускія прыказкі). Усё роўна паміраць. Раней ці пазней. Ад смерці не адкупішся... (Л.Левановіч. Апошні аўтобус). * Горай за ўсё гэта тое, што перад смерцю мы бездапаможныя і сла- быя і не маем спосабу адхіліць яе ад сябе або хоць аддаліць час яе пры- ходу. Ад яе не адмолішся, ад яе не адкупішся нічым (Я.Колас. На роста- нях). — Федароўскі. Ад смерці не адкупішся і не адпросішся; Прыказкі. Ад смерці не адкупішся: Ад смерці не адмолішся. АД СУМЫ І АД ТУРМЫ НЕ АДРАКАЙСЯ. Гл. Ад торбы (ад сумы) і ад турмы не адракайся. АД ТОРБЫ (АД СУМЫ) І (ДЫ) АД ТУРМЫ НЕ АДРАКАЙСЯ (НЕ ЗА- РАКЛАСЯ) Нельга быць упэўненым, што цябе не напаткае бяда, няшча- сце і пад. — Ні салдатам, ні арыштантам не хочаш быць, — заўважыў Лабановіч. — А я, брат, жыву па прыказцы: ад торбы і ад турмы не адракайся (Я.Колас. На ростанях). — Мала што можа здарыцца. Не хачу я на старасці год ісці з торбамі па свеце... — Мама! Ад сумы і ту- рмы не заракайся (І.Гурскі. Чаму ж мне не пець). Прыйшла ў галаву [Ніне] прымаўка: «Ад сумы ды ад турмы не заракайся». Вось і яна, мо- жна сказаць, у турме. І бацька некалі так сядзеў... (Л.Арабей. Халодны май). На той час ужо адбылося судовае паседжанне, ужо быў «састаў злачынства», ужо трэба было чакаць выканаўчы ліст на чатырыста во- семдзесят адзін рубель восемдзесят чатыры капейкі... Не, нездарма людзі кажуць: ад сумы і турмы не заракайся (А.Кажадуб. Стрэчанне). * Ах, мілая, вы так далёка ад ісціны вядомай той: ад торбы ды турмы няўрокам не абаронены ніхто (А.Звонак. Жанчына, мілае стварэнне...). Можа. і пляменнікі таксама пазайздросцяць [Ісаку], бо невядома яшчэ, да чат давядзе тая іх класавая барацьба. Можа, да сумы, а можа, і да тур- мы... (В.Быкаў. Сцюжа). — Прыказкі. Ад турмы і ад торбы не адчурайся; Ад турмы і ад сумы ніколі не адказвайся; Сумы і турмы ніколі не заракайся. АДТУЛЬ ГОРАЧА, АДСЮЛЬ БОЛЯЧА. Гл. / адтуль горача, / адсюль боляча. 28