Народны слоўнік — гэта пышны яр, Цудоўны скарб ён дасць вам пры даглядзе. Максім Р ы/.ьскі УВОДЗІНЫ Жывая народная мова — невычэрпны скарб. Якімі фарбамі ён пераліваецца, якімі дыяментамі З'іхаціць! Кожны раз, бываючы на Гродзеншчыне, слухаючы народную гутарку, міжволі прыгадваеш словы геніяльнага паэта Адама Міцкевіча пра народныя гаворкі Гродзеншчыны (Навагрудчыны) як «найбагацейшы i найчысцейшы з усіх олаівянскіх дыялектаў». На працягу многіх год я вывучаю гаворкі гэтагач краю. Сабраны матэрыял амаль з усіх кутжоў Гродзеншчыіны. Гэты слоўньк окладзе«ы на матэрыяле гаіворак Зэльвеншчьжы. Шмат якія словы тут.надта гралныя, дакладныя, выключна яркія i выразныя. Прывяду два прыклады. Часта мы кажам (i пішам): Зусім нінога ў рот не бралі. Або: Абсолютна нічога не елі. А ў гаворках пачуеш: I не расіліся (г. зн.— I расінкі ў роце не было). Прыназоўнік спаміж абазначае адразу i месца i накіраванасць дзеяння: Выскачыу (кот) спаміж будынкаў. Значнае месца ў гаворках займае эмацыянальна-экспрэсіўная лексіка. Напрыклад: абшастаць — абрэзаць, i не проста, а па-язжунску; адпудзіць — адкроіць (хлеба) як бы пудовую лусту. Багатая сінаніміка гаворак. Слова есці мае, напрыклад, сшонкмы аплятаць, гамаць, гл§маць, глэмзаць, гомджыць, джгаць, дзю
Дадатковыя словы
гбмджыць, зіхаціць
47 👁