Краёвы слоўнік Чэрвеншчыны (1929). М. В. Шатэрнік

 ◀  / 330  ▶ 
Цалеўка 296 Церабіць ня чыста цэдзіцца. Выпалашчы цадзілачку. В. Старина. Цал£ўка, i, ж. — дюймовая доска. На шылёўку нарэзалі цалёвак, B. Старина. Цал/к, ў, м. — дорога, прокладываемая по непроезженному снегу. Хурманкі паехалі цаліком. Ня йдзі па цаліку: лапці атразу паляцяць! В. Старина. Цаліна, ы, лс.—целина. Цалінуароў, дык чыста пазамучваў коняй. B. Старина. Цалкам, пре.—целиком. Так цалкам, ня кусаючы, i праглынуў. В. Старина. Цалы, прм. (полёнізм cały зам. цэлы)—весь. Цалы канец водзіцца туды на пашу, а ня мы адны. C. Новасёлкі, Пух. р. Цал/осенькі,-л/откі, прм.,—-целехонький, полнехонький. Цалюсянькі дзень прабарабаніў, i паляц а паляц ня выцяў. Цалюткі жбан малака выпіў. В. Старина. Цапаць, дзс. — 1) стучать зубами от дрожи. Цапая зубамі, ведама скарчэў.—2) хватать что. Ня цапай адзін хутчэй за ўсіх! В. Старина. Цапкаць, дзс.—стучать зубами во время разьяренности. Сьвіньня. разлавалася, аж зубамі цапкая. В. Старина. Цапу-лапу! викл. — звукоподражание при хватанья. Цапу-лапу ды ўсё пахваталі! В. Старина. Цапд, 6у, мн.—барабан в молотилке. Цапэ няспроўныя ў малатарні. В. Старина. Царква, ьі, ж.—церковь. Маладзеж ціпер у бога ня верыць i ў царкву ня ходзіць. В. Старина. Цармк, а, м. — толстая жердка на верху стропил в холоди, постройках. Наклалі сена ў пуні аж пад самы царык. В. Раунапольле, Сьміл. р. Цаца, ы, ж.—1) уменш. Цацка. Ня плач, хлопчык, на во цацу! — 2) своенравный, капризней. Ну й цаца наш сынок: тся дай—блага, а тоя дай— ня хочу! В. Старина. Цацка, i, ж.—игрушка. Малому трэба якая * небудзь цацка. В. Старина. Цацкацца, Азе.—забавляться, играть с ребятами, возиться с кем.Толька любіць с дзяцьмі цацкацца. Щпер иазыч яму, а посьля цацкайся з ім. В. Старина. Цвыркун, а, м.—сверчок. У хаця ў пячурца завёўся цвыркун. В. Раунапольле, Сьміл. р. Цела, а, «.—кроме прямого значения, перен. тучность. Конь у целя. Жаробка будзя шмат есьці, пакуль у цела ня ўвойдзя, а тады—меняй. В. Старина. Ц£мна, пре.—темно. На дварэ цёмна, хоць ты вока выкаль! В. Старина. Цёмрадзь, i, ж.—большая темнота. Але-ж такая цемрадзь на дварэ, што хоць ты пальцам у вока сунь, дык нічога ня ўбачыш. В. Старина. Цёнг, у, м. (полёнізм ciag)—тяга. Цёнгу ў грубца ані німа, дык дрова блага гараць. В. Старина. Цунгля, пре. (полёнізм ciqgle)—постоянно. Цёнгля яна гыркая ды гыркая. В. Старина. Цень, тня, м.—тень. У паўдні дык цень саўсім маленькі. Хворы баіцца свайго тня. В. Старина. Ц#пла, пре.—тепло. У хацё цёпла, ік у бані. В. Старина. Цёплінька, пре.—тепленько. На дварэ цёплінька. В. Старина. Цепліць, дзс. — топить, согревать. Бацька пашоў ёўню цепліць. В. Старина. Ц£плыя воды,— целебные источники (в теплых краях). Дахтарэ паслалі яго лячыцца ат раматусу на цёплыя воды. В. Старина. Цепярся, пре—слишком давно. Цепярся ён пашоў i німа ашчэ! В. Старина. Церабіць, дзс. — 1) очищать: дерево от сучьев, огородные овощи от ненужных листьев, сенокос или поле от заросли. Цярэбяць хвойку. Цярабі бураке. Пайду цярабіць лазу, ато цэлы загон ею зарос.—2) тормошить. Уплёў яго ды давай цярабіць за валасэ. Парасюк вэнь цярэбіць пасьцелку! В. Старина
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

ліоткі, ц^нгля, цаліосенькі
9 👁
 ◀  / 330  ▶