Народныя скарбы. Дыялекталагічны зборнік (2008). Л. П. Кунцэвіч

 ◀  / 381  ▶ 
САБАЧКІ - частка ткацкага станка, з дапамогай якіх мацавалі ніты (Смаргонскі р-н, 1). ЦЭЎКА - невялікая палачка з адтулінай, на якую наматвалі ніткі для утка. "A тады сукалі цэўкі" (Смаргонскі р-н, 3). ЧАЎНОК - ткацкая прылада ў выглядзе чоўніка, для пракідвання нітак утка. "А тады бердо называлася, кідалі ў бердо, зразу ў бердо, тады ў ніты, завязваліўсё гэта i тады ўжо чаўнок запускалі" (Смаргонскі р-н, 3). АДРАСЫ - схемы запраўкі асновы ў ніты. "Я думала, адрасы найду, na каторым увадзіць. Нада такія бумажкГ (Смаргонскі р-н, 2). ЗАТКАЦЬ - пачаць ткаць. "Мама заткала, дашла да навойчыка...уy (Свіслацкі р-н, 1). КІДАЦЬ - запраўляць аснову ў ніты. "Тады ніт я рабіла, i кідалі - oŭ, кідаць цяжка, па парах, па першых парах, на другіх, i трэба, каб кветка вышла" (Смаргонскі р-н, 3). НАВАДЗІЦЬ - запраўляць аснову ў ніты. 'Тэта посцілкаў чатыры ніты, гэта маміна, яна ўчыла навадзіць. Тады ў берда, нада харашо ўвадзіць, іначай не вытчэш нізашто... " (Смаргонскі р-н, 2). ПАРКІ - найдрабнейшы элемент ткацтва, з якога складаўся малюнак. '7 закладаеш - бярэш там тры паркі, чатыры, дзве, пяць, шэсць. I что палучаецца, цвяток, глядзіш, а тады мяняеш паркі, ідзеш назад" (Ашмянскі р-н, 9). ПАСАЧКІ - вузкія тканыя палоскі (Зэльвенскі р-н, 2). ПАТЫКАЦЬ - ткаць, ператыкаць, пракідываць ніткі утка. "A тыя, што мы перабіралі, былі шэрсцяныя, аснова - льняная, a патыкалі шэрсцю" (Ашмянскі р-н, 4); "На аснову бялілі ніткі, i патыкаць, каб бялейшэ было. А хто меў грошы, пакупаў горань i тымі маткамі патыкаў" (Мастоўскі р-н, 7); "I тады патыкалі кветкі" (Смаргонскі р-н, 3); "Снавалі лён, пакрашаны, а патыкалі крашенымі чорнымі, болыиынство цёмныя - красные i чорныя" (Ашмянскі р-н, 3). ПЕРАТЫКАЦЬ - ткаць, ператыкаць. "Лёнам паснуюцъ, а для празніка шэрсцю патыкалі" (Ваўкавыскі р-н, 4). САСТАЎЛЯЦЬ - снаваць i запраўляць аснову для узорнага ткацтва. "Гэта я помогала ткаць, а мама састаўляла" (Смаргонскі р-н, 2). ТКАЦЬ - "Тадыўжо ткалі вясной, аж да вясны ткалі" (Ашмянскі р-н, 2); УВОДЗЩЬ - запраўляць ніткі асновы ў ніты "Увадзіць знаю. Трэба ж знаць, якувесці, укінуць" (Смаргонскі р-н, 2). 3. Назвы тканіны i тканых вырабаў АСЬМЯРЫК - тканіна, вытканая ў восем нітоў. ВОСЕМШТ, ВАСЫМІНІТОВАЕ - тканіна, вытканая ў восем нітоў. "Восемніт - у восем нітоў, палаценца ткалі - хрушчаткамГ (Смаргонскі р-н, 3); "Саткалі плацце клетачкамі - у восемніт, васьмінітовыя, такія ў клетачку, красівыя" (Ашмянскі р-н, 4); "Двуніт, восемніт, чвараніт ткала" (Ашмянскі pн
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.
11 👁
 ◀  / 381  ▶