Народная лексіка Гомельшчыны ў фальклоры і мастацкай літаратуры (1983)

 ◀  / 177  ▶ 
начинала клепаць вейкамі i подбегам даганяла мяне. Сач., ЗМП, 68. Міколка плаксіва шморгае носам i клепае бялёсымі вейками Сач., Д, 6. КЛО'МЛЯ ж. Рыбацкая снасць, сак. 3 клоліляй трэба было ісці ўдваіх, утраіх. Мел., V, 38. Параўн. комля. КЛОПАТНАСЦЬ ж. толькі адз. Клопат (трывожны стан, непакой). Тут у высокі лад думак увайшла зямная клопатнасць: згадалася нядаўняя справаздача ў акружкоме. Мел., VI, 102. КО'ВАРАТ м. Весніцы (вароты). Два дні гахаў сякерай, але ўсё ж вычасаў шулу для коварата. Нав., ВС, 263. Вінтоўку Міця з Лобікам хаваюць у дзедавым бульбоўніку, ледзь чутна рыпнууьиы коваратам, заходзяць у двор. Нав., СТ, 330. КО'КАТ (кокот) м. Сук. Калі ўжо Мікодым далез да сярэдзіны поката, Рыгор убачыў, што ён даст ане сцяг, i злосць на брата ажно распірала грудзі. Саб., I, 199. Раскатилася береза на четыре кокоты. Радч., ГНП, 235; Гом. Пришли к синяму мору; ля синяго мора стоить дуб на двенатцать кокотов. Рам., БС, V, 20; Буда Раг. КО'ЛЕСЬ прысл. Колісь, калісьці. Мне колесь разказваў старэнькі дзед, а ён кажэ ащэ блазнам чуу ат свайго прадзеда. Серж., СРБП, 56; Лучыцы Маз. КО'ЛЯНЫ дзеепрым. Колаты. Там яны гуляять и столы застилаять и усих лишаев дожидаять: и красных и белых, и лупляных и коляных. Рам., БС, V, 95; Кругавец Гом. КО'МАЗА ж. Каламажка. Ехала царица на комази. Рам., БС, V, 120; Ларышча Гом. КО'МЛАТА ж. Пакой. Узяў яго, зачапіў у комлатах за шыю 6Ічоўкай i, пачаў лупіць друком. ЧК, I, 249; Мяркулавічы Раг. комля ж. Тое, што к л о м л я. Нагаварыўшыся, ён ужо маўчаў, паглядваў з-пад комлі на бліжэйшыя гумны. Падхапіў комлю — дзве зялёныя жабкі сядзяць, вочкамі на мяне лыпаюць. Рак., СЛС, 44. Захопленыя марай шчаслівых рыбаловаў, яны нясуць на плячах комлі. Рак., СЛС, 60. КОНЧА (конче) прысл. Абавязкова. Трэба было конча ісці нам да Гуртавенкі. Сач., Д, 280. А калі i трэба было разам з мужам ісці куды, дык усё роўна ніколі по плеч з ім не хадзілІ — ён папераду, а яна конча ззаду. Сач., Д, 212; Завтра кума-панен* ка не придзе к нам, ей конче треба промыць вочы. Шэйн, III, 387; Ельск. К ОПАН ІЦА ж. Капаніца, матыка. А табе, Адам, вот табе копаницу, и ступай на зямлю из раю; ступай, говора, и копай землю/ Рам., БС, IV, 3; Вылеў Гом. К ОПАН Ь ж. Копанка, сажалка. Яна, аказваецца, на копані была, бялізну паласкала. Сач., П, 36. Валодзька доўга сядзеў каля коnani. Валодзькава мама казала, што копань тут не сама па сабе, а яе выкапалі. Мел., IV, 383. За платамі тут i там сады; у канцы гародаў некалькі копаняў, акружаных купчастым вербалозам. Сач., П, 5. К ОПАЦ Ь ж. Сажа, куродым. Слуп чорнага дыму падымаўся над лесам i слаўся на балоце густой копаццю. Шам., I, 460. КО'РАШ м. Сябра. 3 барыгамі не вяжыся. Я ўсё-такі франтавы кораш. Нав., ТЮ, 114. КО'РЧЫК м. памянш. карэц. Радч., ГНП, 14; Гом. КО'САК м. Кусок, кавалак. Штоб подарили Решето овса, На верх ковбаса, Три коски сала, Каб коза встала. Шэйн, I, 96; Раг. КОСЬКАЦЬ незак. Падзываць воклікамі «кось-кось» каня. Пашоў ён у лес. Идзе, косъкае. Серж., СРБП, 94; Лучыцы Маз. КОТ-ВАРКА'Т м. Кот-буркатун. У ката-варката Была мачаха ліха. ДФ, 325; Гом. КОТК1 прым. (які хутка зрасходу
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

землюі, кломля, кокат, комаза, корчык, косак
3 👁
 ◀  / 177  ▶