Народная лексіка Гомельшчыны ў фальклоры і мастацкай літаратуры (1983)

 ◀  / 177  ▶ 
гарадок i гэтак яго зашыбнуў ад вялікіх гарадоў, чыгунак i бітых дарог. Саб., ЗПД, 138. ЗАШЫ'ЕК м. 1. Прамежак паміж комінам i сцяной. Той, што ў цывільным, строіўся загадваць Рыгору збірацца ў дарогу, але паліцыянт, які калаціў Ліпаччыну пасцель, стаўшы на дыбачкі, налез рукамі ў зашыек печы. Саб., I, 204. 2. геагр. Перашыек. Іншага выйсця камандзір не бачыў, як na вузкаму зашыйку nepaбрацца на адносна вялікі Сымонаў груд сярод балота. Саб., I, 260. ЗАШ Э'РХЛЫ прым. Заледзянелы, зацвярдзелы. Лёнька, уткнуўшы нос у зашэрхлую шыбіну, прыпаў да яго вокам. Кап., СЖЛ, 20. ЗАЯДА'ЦЦА незак. Перан. Спрачацца, счапляцца ў сварцы. Не трэба табе заядацца з людзьмі, Ваня. Шам., ВТБ, 237. ЗБ Л А Ж ЭЦЬ зак. Схуднець, змарнець. Ты што золажэў? I вочы патухлі. Нездаровіцца. Шам., ВТБ, 297. Зблажэў за апошнія дні чалавек. Дан., Ж, 7. ЗБОЧ прысл. Збоку. Трымаючыся за яловую галіну-лапку i выглядваючы збоч яе, як з-за аховы, дзяўчына пасмялела. Мел., БД, 6. ЗБРО'ЯЦІ зак. Збрыць. Да хочуць мэнэ ўзяци, ў солдаты оддаци. Ой, да хочуць зорояци жоўтыя кудрушки. Д-3, ПП, 146; Красная Воля Маз. ЗБЫТ м. толькі адз. Спакой. Ды гэтак узяўся, што збыту нікому не даваў. Дан., Ж, 6. ЗБЫ'ЧЫЦЦА зак. Насупіцца. Сенька, як убачыў, што не ўдасца ўцячы, спыніўся, збычыўся. Краўч, НХП, 565. ЗБЭ'РСАНЬІ дзеепрым. Стаптаны, вытаптаны, вытаўчаны. Ад мноства ног, якія прайшлі na дарозе... трава збэрсана ўшчэнт, парудзела, высахла. Нав., CT, 314. Жыта ўсюды пры дарозе было змятае, збэрсанае. Мел., II, 407. Васіль убачыў нечыя ногі, абутыя ў лапці з прасохлай гразею, убачыў край світы, умятую, збэрсаную салому. Мел., V, 105. ЗБЭ'РСАЦЬ зак. Стаптаць, вытаптаць, вытаўчы. Калі проста naбяжыш за Коўбай, не дагоніш век, яна толькі ўсю траву збэрcae. Нав., B, 72. ЗБЭ'СЦІЦЬ зак. Аблаяць. A неразумнаму Славіку, відаць, здалося, што ён i напраўду ўтаптаў свайго саперніка ў гразь — cnaлохаў, зняважыў, збэсціў. Шам., IV, 299. ЗВА'БЛІВА п р ы сл. Прывабна, спакусліва. ён з в а б л ів а мір га ў, вы к ід в а ў у ч о р н ую ц е м р у ж м ені залаціст ы х іс к р а ў. Сач., АП, 19. ЗВА'БЛІВЫ прым. Прывабны, спакуслівы. Крыклівыя, галасістыя, уступалі мы пад зваблівыя шаты. Нав., B, 109. ЗВАДЫЯ'Ш м. Гарэзнік, падбухторшчык. Мікітка Змітракоў — быў у нас звадыяш — чагосьці падлез пад парты i знячэўку naказытаў мяне за падэшву босай нагі. Саб., II, 27. ЗВЕ'РЫ ЦЬ (зверить) зак. Зваліць (віну). Хозяин яго зверив yce на собаку свойго. Рам., БС, IV, 109; Васільеўка Гом. ЗВЕСЦЬ ж. Вестка. Сакатушкісвашкі песні пяюць. А мне, маладой, звесць падаюць. ЛБВ, 189; Волча Рэч. ЗВІУ м. Звіванне, спляценне. Пыл садзіцца на лісце яблынь, на густы вішаннік, на лапушыстыя звівы гарбузніку, што чапляюцца за платы i парканы. Нав, ВС, 7. Над ручаём пахіліліся лозы, вольхі, на звівах выступаюць скручаныя аголеныя карані. Нав., СТ, 263. ЗВЯ ЗД ЗГЦ А (звездица) ж. Зорка. Выдавав мене ясный месяц, Суражала мене темная ночка, Проводжали мене ясныя звездицы. Радч., ГНП, 24; Гом. ЗВЯРНУ'ЦЬ зак. Перан. Пералажыць, зваліць віну, адказнасць на каго-н. Поехав ен зное, жонка зарезала уже сокола, и звярну
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

зброяцй, зброяці, збычыцца, збэрсаньі, збэрсаць, збэсціць, звабліва, зверйть, зверы, звярнуць, эрхлы, ўзяцй
9 👁
 ◀  / 177  ▶