М. В. Абабурка ЭКСПРЭСІЎНЫЯНАЗВЫSГАВОРЦЫВЁСКІМОРАЧКЛЕЦКАГАРАЁНАВёска Морач знаходзіцца ў 35 км ад Клецка на паўднёвы ўсход. Гэта адна з буйнейшых вёсак Мінскай вобласці, вядомая нават за межамі рэспублікі Народным хорам і'этнаграфічнымі матэрыяламі1. Зараз яна налічвае звыш 500 гаспадарак («двароў») i больш 1500 жыхароў («мараччакоў»). Гаворка вёскі ўваходзіць у склад гаворак паўднёваваходняга дыялекту, у прыватнасці яго цэнтральнай часткі, дзе нааІраюцца асаблівасці слуцка-мазырскай i гродзенска-баранавіцкай труп народных гаворак. Ca спецыфічных асаблівасцей гаворкі найбольш істотнымі з яўляюцца наступныя: 1. Няпоўнае недысімілятыўнае аканне: балдто, добраго, карыто, много, ніякаго i інш. 2. Невыразнасць якання. Пасля мяккіх зычных у першьш складзе перад націскам тукі а, о, э супадаюць з ae (сярэдні гук паміж гукамі a i э). 3. Вымаўленне цвёрдага губнога зычнага з наступным ŭ (ётам) перад. a: дзяўиаты, жарабиа, миисо, пиаць. Такая асаблівасць характэрна i назоўнікам на -мя, якія маюць у гаворцы наступнае гукавое афармленне: вымиэ, імиэ, сёмиэ i інш. 4. Словы дзяньддоры, няма (нямишака), няхай вымаўляюдца дзіньдобры, німа: (німашака), ніхай. Такая ж з ява i з ненаціскным адмоўем не: ні было, цівысокі, ніприуда, ні за тага, ні сыг'щца. 5. Злучэнні 4я, -ыя ў іншамоўных словах перадаюцца пераважна старэйшым пакаленнем адным гукам (сцягнута): біблятэка, інцілігёньця, міліраца, міліца. 6. Сцягнутыя формы прыметнікаў i дзеепрыметнікаў 1 Гл.: M. А л т у х о ў. На сцэне еталічная вобласць. «Літаратура i мастацтва», 1958, № 94; А. Фоці й. Багатыя скарбы этнографаў. «Літаратура i мастацтва», Ш