Я. М. Романовіч, А. I. Чабярук ЛЕКСІКА ЛЕЛЬЧЫЦКАЙ ГАВОРКІ Змешчаная ў артикуле лексіка (каля 150 слоў) saniсана ў 1970 г. у в. Новае Палессе (у мінулым Каросцін) Лельчыцкага раёна Гомельскай вобл, у час экспедыцыі па збору матэрыялаў для Агульнаславянскага лінгвістычнага атласа. Гаворка гэтай вёскі адносіцца да мазырскай трупы паўднёва-заходняга дыялекту. Адзначым некаторыя нерэгулярныя фанетычныя з'явы гаворкі, а таксама асаблівасці суфіксальнага словаўтварэння. Часта ў пазіцыі пасля губных, а таксама па суседству з губньші, заднеязычнымі або л i рэдка пасля іншых зычных ненаціскное о змяняецца ў у: смула, му роз, хуваць, кумарэ, сулдма, сува, стуяла: Часцей такая замена адбываецца ў прыназоўніках i прыстаўках па-, пад: пуд лаўі4ай, пупуд лаўкай, ny гуру вала, пуёхаў.Гаворцы.вядомы пераход e (з этымалагічнага t) у о з папярэднім ацвярдзеннем зычных: споваць, сокёра. Ненаціскны галосны ы пераважна пасля губных зычных пераходзіць у i aŭo сярэдні гук ііаміж'/ i ы (іы), зычныя ў такім становішчы вымаўляюцца мякка або паўмякка: мі, ві, млін, вісоко, вісох або біык, жывіьі9 niblтае. Зычныя перад e з этымалагічнага e i ь вымаўляюцца паўмякка: дэень, тэемны, стэегно, комэель, а перад e з Ь — мякка: цёста,лёс, дзёўка, невестка, але сэедыць. У некалькіх выпадках адзначана / на месцы. зычных перад галоснымі: чэр'як, с'ято, заязаць, заяжу, юстро. Шырока ўжываюцца назоўнікі з суф іксу -ін-а ca значэннем адзінкавасці: ягодзіна, сунічына, малініна, олёшына, цыбуліна, травіна, косіна (адзін волас)9 худобіна i інш. БЕ'ЖКІ прысл. Бягом. Бежкі на выручку сэстэрі БЕЛЬ ж. Балота. Бель — болото, которо не высыхае, вода там рыже
Дадатковыя словы
балбта, заяжў, зявы, сято, цыбўліна, чэряк, ііаміжі
6 👁