чърва, тёлькі трохднёвыя чарвячкі i чдрныя галдукі, npac тры дні выведзіцца. Вялікі Азярэцк. ЧАРВІВЕЦЬ незак. Станавіцца чарвівым. Радёўкі растуць рьдамі i чарвівеюць вёльмі. Пожанькі. ЧАРВІВЫ прым. Чарвівы. Hi нада садзіць бульбу ў чацвёр. Будзіць чарвгвая бульба, зато што чацвёр — чарвівы (з назіранняў). Рыжыкі малінічкія ŭ чарвівыя ўжо, Запруддзе. У чацвёр не сёяць гуркі, капусту: чарвівыя будуць (з назіранняў). Міцюкова. У чацвёр не сддзюць гуркі- чарвівае былдусё (з назіранняў). Чуцькі. ЧАРВЯК м. Чарвяк. У сураёжьк чэрві ёсь. Галашчакіна. Нёйкі чарвяк зялёненькі зёў. Запруддзе. Бувала, бульбіну чарвяк пратдчыць, а то чёрная ўся. Нямойта. Чэрві капусту з'ёлі. Турава. Папрёбуй зімляных чарвёй набраць i хай разлёжацца, i націраць ндгі. Нямойта. ЧАРВЯТОЧЫНА, ЧЫРВЯТОЧЫНА ж. 1. Дробныя i частыя дзірачкі ў драўніне, праедзеныя чарвямі ці лічынкамі. Як швед [шашаль] стачыў дзёрава - чарвятдчына. Багданаўка. 2. зб. Лічынкі насякомых, чарвей (?). Чарвяточына пачнё хату тачыць. Чарвяточына ў броўнах. Апечкі. 3. Парахня, драўляны пыл. Чарвятёчына - як папрэюць пальцы, пірасыпалі. Як папрэюць пальцы, то чырвятдчыну сыпьлі. Каралі. Чырвяточынуй тэй пірысыпалі дзёцім, як папрэіць. Партызаны. Гэта як папрэіць [дрэва], то чырвяточыну сабіралі i дзяцём пірасыпалі, як прэлі яны. Заазер'е. ЧАРДАКл/. Гарышча, вышкі. I на чардак палёзлі аддыхаць. Багданава. Чьісты чърдак, лджуць i сёна. Вялікі Азярэцк, Багданава, Дольдзева, Нямойта. Штрафу хддзіць пьжарнік даёць, хто сёна нь чърдак лджыць. Марозаўка. Сама на чардак залёзла i ня слёзла. Дуброўкі. Трёху яблыкі на чардак насілі. Неўгадава. ЧАРКА ж. Чарка. Упёрад, як я ішла замуш, стаканы былі, а цёрас - чаркі. Багданава. Сядуцъ за стол: чарку якую выпілі - дзёлюцъ каравай. Гарадзец. Стул вёзъмуць, хлеп, сёлі i чарку с вадёй, i букёт цвятёў. Запруддзе. П'юцъ: жанчыны па чарцы - мужчыны па паўчарцы. Другі раз: мужчынам чарка - жанчынам паўчаркі [на вяселлі]. Партызаны. ЧАРАЧКА памяти. Дужа ў балыиэй кампаніі выпець чарочку. Каралевічы. Даў чаръчку стрту паспытаць. Міцюкова. ЧАРНАВУСЫ м. Чарнавусы. Ёсь з вамі ваги чарнавусы. Вялікі Азярэцк. ЧАРНАЗЁМ м. Чарназём. Чарназёму набраў длі цвятёў. Самсоны. ЧАРНАСЛГУ м. Чарнасліў. Сінія, фіялётавьія чьрнаслівы. Пожанькі. ЧАРНЕЦЬ незак. Рабіцца чорным. Ньга чарнёіць, як укусіць вужака. Апечкі. Іна чарнёіць. Дольдзева. Пшанща мёлніяй чарнёіць. Розмыслава. Мазёль сухі парасцёць, каб ён чарнёў! Баравікі. О, каб ты чарнёла! [забіваючы муху] (праклён). Гарадзец. ЧАРНЁНКА ж. Чорная фарба. Неўгадава. ЧАРНІЛА н. экспр. Нізкагатунковае віно. Надзя, кідай сваё чарніла! Міцюкова. ЧАРНІЦЫ мн., ЧАРНІКА ж. Чарніцы. Раншы чарніцы вьгсушыць матка тёлькі длілікарства. Алексінічы. ЗаБешанкёвіч дужа чарніцы. Багданава. Чарніцы ад панёсу, скрапляюць жалудак. Буй. Лясы чысцянькія, сасёнкі, чьрнгц мнёга у іх. Вялікі Азярэцк. За чарніцамі хёдзюць у рустаўскі лес, замёсціцкі лес. Гарадзец. Чарнщы ў сне - слёзы. Сабё бярэш ягъды - слёзы, а кал i табё даюць хтё-то ўмер (павер'е). Каралевічы. Бок красны ў чарнщах, а бок чёрны, алё бяруць дзёці. Сніць чарніцы - дрэнна будзіць (павер'е). Ракаў Засценак, Міцюкова, Партызаны, Закур'е. У Казлы нашы паёхаліў чаршку. Івоні
Дадатковыя словы
былдўсё, бярўць, бўдзіць, бўдуць, бўльба, бўльбу, бўльбіну, галдўкі, дўжа, жалўдак, заазере, закуре, зёлі, капўсту, павере, пюцъ, растўць, укўсіць, чардаклі, чарнавўсы, чарнаслгў, чырвятбчыну, якўю
2 👁