Мова Сенненшчыны: дыялектны слоўнік (2015). Том 2

 ◀  / 409  ▶ 
X ХВАШЧЭЦ м. Хвошч (расліна). Хвашчэц мджна рваць i вяснди i піць бабьм. Сянно. ХВІЦЬ выкл. Рэзка павярнуцца, крутануцца. Хвіць - i павірачок мой хлдпнуў i атляцёў. Ўсё балдтца вытоптала, іскала. Нямойта. ХВОРЫ прым. Хворы, нездаровы. Ён ніякі, хворы. Запруддзе. ХВОСТ м. Хвост. Сілязёнь, у ягд хвост сіні. Запруддзе. ХВОСЦІК памяти. Гарадзец. О У ХВОСТ хадзіць. Ззаду ўсіх. Што ты ў хвост ходзіш? Савінічы. 0 ЯК ХВОСТ ПРЫВЯЗАНЫ. Пра залежнасць ад каго-н., немагчымасць самастойных учынкаў. Як хвост прывязъны - труднаўжо мне ёхъцъ куды. Запруддзе. ХВОШЧ м. Хвошч (расліна). Ёсь хвошч гародны, хвошч балдтны, хвошч лясны. Закур'е. Лячэбны хвошч расцёцъ пъ бърах, а балдтны - у балдці. Кішуроўшчына. Хвошч пьлявьі ат пдчак. Чуцькі. Хвошч лясны бёрым, штоб гаршкг мыць. Закур'е. Хвошч у бару расцёцъ. Як палы мыюцъ, шаруюць [ім]. Хвдшчам кубары шаруюць, лаўкі мыюцъ. Запруддзе. Палясу, дзе ніскія мяста, длінны шурпаты хвошч. Каралi. хвошчык м. Лясны хвошч (расліна). Хвдшчык e, на пагорках рос, падлдгі шурувалі; такі шорсценькі. Хвдшчык шдрсткі на Ліпавгне. Багданава. ХІБА часц. Хіба. Тут мджа хіба Лёкса звацъ знаіць? Забор'е. ХІЛЫ прым. Хілы, хваравіты. Настолькі хілые людзі, a раўняюцца з мьладымі. Маладыя, a настдлькі хілыя, раўняюцца на старых. Нямойта. ХІЛЕНЬКІ ласк. Слабы ён, хіленькі. Багданава. ХІМ м. Істота, якая мае хіб (?). Аглянуўся - хім ідзёць. Такёй малёнькі, i гьлаву увёрх дзяржыцъ i чы-чы-чы [шыпіць]. Алексінічы. ХІМІЯ ж. зб. Хімічныя рэчывы, якія выкарыстоўваюцца ў сельскай гаспадарцы. Гэта хімія ўсё. Кнігавак, буцянду мала стала. Закур'е. Сёліта было мала бруснікі. Як пат гот. Хімія ўсё патравіла. Міцюкова. ХІНІЧ м. эмаі{-ацэн. Пра тоўстага чалавека. Хініч ты пузаты! Запруддзе. ХІРА, АХІРА ж. Немач, хвароба (ужываецца толькі ў выслоўях, калі сцябаюць асвечанай вярбой). Хіра ў лес, здароўе ў кдсці. Hi я б'ю, вёрба бёць (прыгавор). Каралевічы, Запруддзе, Партызаны. Ахіра ў поля, ахіра ў лес! - i сцібалі чьловёка, каб здардвы быў. Савічы. ХІРЭЙ м. Архірэй, епіскап. За мной наблюдалі, як за хірэем. Нямойта. ХІСТАЦЦА незак. Ісці хістаючыся. Яны ссуцъ [смяюцца], я хаджу aiu хістаюся. Манголія. ХІСТАЦЬ незак. Кідаць з боку ў бок. У бакі хістаіць. Багданава. ХІТРАСЦЬ ж. Хітрасць. Я нёік біс хітрьсьці жыву. Савінічы. ХІТРУВАЦЬ незак. Умудрацца. Людзі хітрувалі, выпісвочіся c кочхдза. Чуцькі. ХІТРЫ прым. Хітры. Hdmma хітры. Прама ў яго ўсё мамёнтам строіцца. Вялікі Азярэцк. Хітры эты чьлавёк, ён мджа абмануць людзёй. Запруддзе. ХЛАК м. Флаг, сцяг. Cicmpa была мъльдая, a нёмцы шлі. Яна ў вакно бух 1 сядзіць у лёсі. А мы хлак вывесілі. Тадьі на бярэзіну улёзіць xmo, відзіць: хлак вісіць, i ідуць у двор. Заазер'е. ХЛАМ м. Хлам, смецце. Дзе хламу німа, там i тръва расцёцъ. Галашчакіна. ХЛАПЕШЦЦА незак. Кудлаціцца. Як не дабёш [у кроснах], то ніткі ірвуцца i хлапяняцца. Вялікі Азярэцк. ХЛАПУШКА, ХЛОПУШКА ж. Хлапушка біць мух. Хчапушку бяры i мух бі. Цясішча, Нямойта. Вазьліі хлопушку імух пабі. Нямойта. ХЛАРАКОСТ м. Хларафос. Хльракосту піваўліў. Закур'е
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

абманўць, аглянўўся, барў, буцяндў, вясндй, гьлавў, жывў, заазере, заборе, закуре, кўбары, павірачбк, палясў, трўднаўжо, хаджў, хлапўшка, хчапўшку, шарўюць, ідўць, ірвўцца
2 👁
 ◀  / 409  ▶