к КУРТА ж. Кофта. Курту надзёніць i без рубахі. Багданава. Курта адна i спаднік адзгн быу. Запруддзе. Курта святошная ў мянё была, свае работы. Буй. Здзенъ курту. Міцюкова. КУРТАТЫ прым. Бясхвосты. Куртатъя събака. Фасаўшчына. КУРТКА ж. Кофта. Курткі, спаднщы - усё дзёлалі самі. Серкуці. Нёктрыя гьварылі кдхта, нёктрыя — куртка. Леснікова. Яны пьпарэзалі маткіну куртку, а куклу ні дали Нямойта. КУРУЯ ж. Курыца з прыкметамі пеўня; гермафрадыт. Ні пятух, ні курыца ў мянё адзгн раз была — куруя. Партызаны. КУРЧАВЫ прым. Кучаравы. Такёя курчавыя въласъг ў яё, аж люба глянуць. Партызаны. КУРЧОНАК м. Кураня. Ш курчонка - нічаво ні было, згарэла. Цясішча. Прыёхъла - ні курчонка, ні пърасёнка! [была зіму ў дачкі]. Кішуроўшчына, Баравікі. КУРЧОНАЧАК памянш.-ласк. Іна ні курчоначка ні дзяржыць, ні пьрасёнъчка. Багданава. КУРЫВА, КУРАВА н. Курыва. А чаго мне курьва ні пьлажылі? [сказаў у сне нябожчык]. Кап якога курыва пълажыцъ у магглу, кап не здъвалъся, uimo ходзіць. Ракаў Засценак. КУРЫННЫ прым. Курыны. Курыннъя мяса прыкпадъюцъ ат змей [у Сібіры]. Леснікова. Гняздд курыннае. Багданава. КУРЫЦА, КУРЫЦА ж., КУРЫ мн. Курыца, куры. Калі пяёцъ курыца, то старые людзі мёруцъ ат куту да порогу, на што яна пяёцъ. Калл пападзёцъ галавой, то атсякаюцъ галаву, калг хвастдм, то атсякаюць хвост i пускаюцъ (прыкмета). Латыгаль. На Паску, кал i курыца знясё яйцо - няпёўнае. Каралевічы. Еслі курыца запяёцъ, то на бяду, мджа i пажар быць. Сукрэмна. Трэба курэй выпусціць пьпасвіць. Багданава. Як курыца пяёцъ, то скацта зддхнецъ, то сам забалёеш. Ракаў Засценак, Алексінічы, Буй, Кляпчэва, Нямойта, Фасаўшчына. У мянё адна курыца, падохлі нёгита. Ульянавічы, Нямойта. У печ курыцу старую i мяса пастаўлю, то усё мяса аб'ёдзіць ат касці. Неўгадава. Панясла куром, а юшку ні атчытла, i дыму поуна хата. Вялікі Азярэцк. Тхор есъ курэй. Багданава. □ Курыца на сваю гълаву, на прычыну пяёцъ. Запруддзе. □ На прычыну й курыца пёрніць. Каралевічы. □ Цяплёнак курыцу вучыцъ. Багданава. КУРЫЦЦА незак. 1. Курыцца, тлець. Курашка огнём ні гарыцъ, а курыцца. Кішуроўшчына. 2. Удыхаць дым, абкурвацца. I сядзяцъ у дыму i курагща, i здардвыя бабы былг, крэпкія. Багданава. КУРЫЦЬ, КУРЫЦЬ незак. 1. Курыць. У нас i сын ня курыцъ. Заазер'е. Куруцъ цяпёр дзёўкі — халёры. Запруддзе. Крапівы насушыш, у лістоўку закруціш, i курылі ў парцізанах. Багданава. Маладыя ранъигы дужа i не курылі. Закур'е. 2. Абкурваць дымам. Курылі дзіця травой свянцднай, што свяцілі на Тройцу На Буішчы ёсць бабка, з іспугу курыцъ i вады даёць. Апечкі. У хаце куруцъ свянцднай травой. Багданава. Сваімі яблынямі, як падгніюць, баюся курыцъ. Вялікі Азярэцк. 3. Падпальваць, апальваць. Курылі шэрсць на парогі, як спугаіцца [дзіцё сабакі] хто, кап панюхацъ. Леснікі. Робюцъ moe, што събаку хто апстрыжэцъ, а тады куруць шэрсцъ яго [ад пуду]. Запруддзе. КУРЭМШАЦЬ незак. Замешваць без рошчыны, без дражджэй (?). / бяз хлёба, i бяз дражжэй - курэмшаш. Міцюкова
Дадатковыя словы
абёдзіць, бядў, галавў, дўжа, заазере, закрўціш, закуре, кўрта, кўрткі, кўрту, кўруць, кўрылі, кўрыца, кўрьва, насўшыш, пятўх, іспўгу
3 👁