КОЛІСЬ прысл. Некалі, даўней. Колісь палілі калясо. Сапруць, на жардзінку падымуць, сабяруцца той вёчыр атліёцюць. Гарадзец. КОЛКІ прылі. 1. Калючы, які колецца (барадой, вусамі). Уй, дзядзька колкі буську доў [вусы колюцца]. Партызаны. 2. Колкі, усыпаны чым-н. вострым. Дорога ш ні такая колкая була. Багданава. КОЛЛЕ, КОЛЛЯ, КОЛЬЕ н. зб. 1. Калы. У нас плялг пляцёнъ, колля ўбівалі i закладалі. Нямойта. Кдльем na гулувах біліся. Фасаўшчына. 2. Убітыя ў сцяну колікі для снавання красен. На сцянё коллеўваоёш i снуёш. Заазер'е. КОМ м. Ком, камяк. Раскълацг цёста так, кап камду ні было. Заазер'е. Гной трэда рукамi растрэсці, каб ні былі камы. Багданава. Масла каліамі, каб i нам давалі [пажаданне, калі б'юць масла]. Каралевічы. Ком глістоў малюсенькіх вышла. Ком агню выскачыў у разётку — аглушыла. Нямойта. Такія камы валюць [пра град]. Кужьль далёжыцца шдуку. Што больш ляжыць, mo аж блішчыць. А едуна далёжыцъ г.... Што больш ляжыцъ, то саб'ёццаў камы. Закур'е. KOMIH, KAMIH м. 1. Комін. На кдмін паставіш, іна там пракісаіць i npaкісаіць дні тры-чатыры [саладуха]. Чараз кдмін глядзёла, што за маладуха ёдзець. A ў нас каля кдміна, як рой, звіліся [тараканы]. Багданава. На коміне, кладзг на комін сугиъщъ. Цяпёр у бані печ с къмяном. Нямойта. На пёчы на кдміне свет. Міцюкова. Как так? Два кдміна ў хаці i пабёліныя. Кулак! Дольдзева. Кьмянду ні было, хаты былі курныя. Фасаўшчына, Леснікова. У тэй хаце комін разваліўся. Закур'е. 2. Адтуліна ў коміне, праз якую выходзіць дым; дымаход. Комін на крыты, на страсё. Нямойта. Кдмін у пёчы, што дым ідзёць. Партызаны. Кдмін нізакрыты, печ татла свякрбука. А тады пашчыкатурылі [печ], i ні стала нікуды дыму ісці., акрамя у кдмін. Багданава. На Купалу заткнуць кдмін. Партызаны. Гняздо звілі ў колііне. Закур'е. На трубу ў нас камт кажуць. Серкуці. к б н ік м. Жарабец, малады конь. Жърапка зліхчаюць - i кднік. Багданава. КОННА прысл. Вярхом, на кані. Ездзілі конна, то зъ Нямойтую, къла Ціміразева па полю я відзіў лтога кургануў. Алексінічы. Кал'ёсы доскаліі забіў, ёхацъ цяжка, конна. Жохава. Ехалі далёка конна. Неўгадава. KOHCKI, КОНЬСКІ прылі. Конскі. Конскі копыт, конскі вольс. Серкуці. Там касцёй пбуненька, i кднскія чэрэпя, i авёча. Багданава. Коньскія вадні звалісі, іх болі було. Нямойта. Талі кдньська кладбішча. Чуцькі. о КОНЬСКІШЧАВЕЛЬ. Конскае шчаўе. Коньскі шчавель ніядоліы, яго ні ядуць. Дольдзева. о КОНЬСКІ (КОНЬСЬКІ) ШЧАЎЛКЖ. Toe ж. Красны кдньскі шчаўлюк луччы am паносу, am коросты ён. Чуцькі. Кбньські шчаўлюк от паносу. Багданава. Карэнне коньскага шчаўлюка am каросты. Баравікі. Ягб ніхтб ня есць, той шчаўлюк коньскі. Шчаўлюк коньскі кіпяцяць, гьлаву ліыюць, свярбёць не будзець. Запруддзе. КОНТРА ж. Нацягнутыя адносіны, незадаволенасць; контра. У контры ca лтой дьчка, павёў чорт, na восені грошы свіснала. 3 гёстыліі ў контрах была. Нямойта. КОНУС лі. Зрэз, скос. Зубок [у граблях] зьрьзаіш ззадзі - конус, к сабё штоп граблі. Леснікова. КОНЧЫЦЦА, КАНЧЫЦЦА зак. 1. Скончыцца, закончыцца. Бульба канчылъся, дъвай крапіву свіннялі. Чуцькі. Ну, два мёсяцы пабудзіш з касцямі, косці канчылісі, ну тады аднб сала. Багданава. Байна канчылася, i мой сын вярнуўшысі. Неўгадава. 2. экспр. Памерці. Пака за уколам пабёгла, ён кднчыўся, тока айкнуў: ай-ай. Буй. Я дуліала кончусь. Запруддзе, Нямойта