жывёцъ. Сукрэмна, Багданава. Тдлькі знайіш, ідзё ляжыцъ [памерлы]. Цясішча. Абдра, ідзё скот стащъ. Галашчакіна. ДЗЕБЯЛЩЦА незак. Імкнуцца быць дужым, дзябёлым. Нада кратцца, дзебяліцца. Баравікі. ДЗЁВА ж. Незамужняя дзяўчына. Яа/я нізамужняя - дзёва. Серкуці. О СТАРАЯ ДЗЁВА. Пра немаладую дзяўчыну, якая не была замужам. Тутацъка ў фольварку жыла панёнка, дзёва старая, Неслухдуская. Нямойта. ДЗЁВАЧКА, ДЗЁВАЦЬКА ж. Дзяўчынка. Толькі дзёвъчка, памёрла дзёвъчка восьмым годам. Партизаны. Дзёвацька ходзіць у трэцці клас. Івоні, Запруддзе. ДЗЁВЕР, ДЗЁВІР, ДЗЁВЯР м. Мужаў брат; дзевер. Дзёвер мой настаўнікам быў, жывёцъ там, у Гбмлі. Заазер'е. Дзёвер мой у парцізанах быў i памёр там. Партизаны, Баравікі, Леснікова, Леснікі, Міцюкова, Цясішча. Дзёвер быў за доктара. Закур'е. Мой дзёвір - мужукду брат. Партызаны, Каралевічы. Майму дзёвяру стала загавдрваць плячд. Міцюкова. ДЗЕВЯНОСТА, ДЗІВЯНОСТА ліч. Дзевяноста. Ёй ужэ на дзевяноста гадоў тры гады. Чуцькі. Мой бацъка дзівяндста сем гадду пражьіў i ні аднаго разу ня быў у балънщы. Цясішча. ДЗЕВЯТНІК м. Прысвятак у народна-царкоўным календары; на дзявяты чацвер пасля Вялікадня. Нёйкі буваіць дзевятнік [свята над восень]. Вялікі Азярэцк. ДЗЕВЯЦЕРА, ДЗІВЯЦІРА ліч. Дзявяцера. Дзевяцера дзяцёй вырасцілі, хоць i як іх стрділі. Міцюкова. У мамы былі дзівяціра. Дольдзева. Я дзівяцера радзіла, кала мянё ўрача ні было. Мянюцева. ДЗЕВЯЦЬ ліч. Дзевяць. Дзевяці гадоў пошла служыцъ к пану. Самсоны. Як дажынкі, астаўляюць на полі дзёвяцъ жыцт, хлёба крдшачку. Запруддзе. ДЗЕД, ДЗЕТ м. 1. Дзед, стары мужчына, бацька маці ці бацькі. Дзед польскую прайшду, фінскаю прайшоў. Багданава, Фасаўшчына. Баба скачыцъ, а дзет плачъщъ. Вялікі Азярэцк. 2. Муж. А гито ты будзіш дзёлацъ бяз дзёда? Запруддзе. ДЗЕД м. Апорны слуп у гаспадарчым будынку; шула. Дзяды - патпдры такія ў хлёві. Столбы такія, у хлёві што ставюцъ, патпдры, называюцъ дзядамі. Запруддзе. ДЗЕД м. Чартапалох (расліна). Дзед - што кдліцца, а шапытнік расцёць аддзёлъна. Сукрэмна. ДЗЁДАЎ прым. Дзедаў. Быў бязмён яшчэ дзёдаў. Нямойта. Там сат дзёдаў быў такі, пуні. Багданава. ДЗЁДЗВЕЛЬ, ДЗЁДЗІЛЬ, ДЗЁДЗВІЛЬ, ДЗЁДЗВЕЛ м. Асот балотны (pacліна). Дзёдзвель рос па болотах. Дзёдзвіль на болотах. Каралi. Дзёдзвел у лёсе расцёць, ждутым цвіціць, шырдкае лісце. Мянюцева. Дзёдзіль - шырдкае лісця на ім, высдкц лапушаны. Багданава. Дзёдзіль — беражкг калючкуваты, свгнням даюць. Запруддзе. Дзёдзіль, алё ні знаю для чагд, свгнёй кдрмяцъ, лапы [у яго] - лісты бальшэя. Леснікі. ДЗЁДУЎШЧЫНА ж. Дзедаўшчына, спадчына пасля дзеда. Тут дзед жыў\ маёмысць дзёдава - ёта мыя дзёдуўшчына. Запруддзе. Дзёдуўшчына асталыся унукым пу прырддзі. Мацюкова. ДЗЁЖКА, ДЗЁШКА ж. Дзежка, дзяжа. Як спякуць хлеб, паставяцъ дзёжку на пары, нож утдркнуцъ [у перавернутую дзежку], пдтым цыбуліну, сдлі, клину. Выцераш па баках дзёжку; i добра [так «лечаць» дзежку]. Запруддзе. У дзёгиках гуркг
Дадатковыя словы
бўдзіш, гаддў, дзевянбста, ждўтым, заазере, закуре, маймў, мужукдў, неслухдўская, нізамўжняя, прайшдў, пўні, спякўць, унўкым, хбдзіць, цыбўліну, яаія
6 👁