Матэрыялы для дыялектнага слоўніка Гомельшчыны (1981). Частка 7

ТОНА ж., рыб. тоня. За адну тону дэлае ведро рыбы поймалі (Холмеч, Рэч.). ТОНКІ прым. І. тонкі. Дала нейка полено, знайдзі тонну толку (Будкі, Нар.); 3 тонкіх ніток вуткала полотно на сорочку (Верасніца, Жытк.+Пучын, Браг.). 2. высокі (голас). Ты вядзі тонкім голасам, а мы грубей будам (Баравікі, Светл.). 3. першагатунковы. Тбнкі помол — ето больш дробны помол, хорошы (Багуцічы, Ельск.); Прывожуюць i тонкую муку, яна даражэй (Быч, Карм.+Марозавічы, Б.-Каш.). ТОНЬ ж. 1. вір (у возеры, рацэ). Вельмі глыбока, там тонь, кажуць (Ручаёўка, Лоеўск.+Дарашзвічы, Петр.); Тонь на возеры, на рацэ бывае, рыбы многа там (Баравікі, Светл.+Стадолічы, Лельч.). 2. поплаў. На тоні трава хороша, добра тонь (Навасёлкі, Петр.). ТОПЕЛЬ м., бат. таполя. Трэ топель ссекці, а то пух пускае, што проста ня можна (Грамавічы, Жлоб.+Багданавічы, Карм.; Забалацце, Раг.). ТОПЕНЬ м., рыб., тое, што таптун II. Тбпень топець i тупаюць кругом' яго, заганяюць рыбу (Дубраўка, Добр.). Параўн. топля. ТОПКА прысл. гразка. Не хадзі сюдой, тут топка (Неглюбка, Ветк.); Ужэ мала прайсці, дзе топка, там e будзе лепш (Навінкі* Калінк.). ТОПКАЦЬ незак., тое, што тасаваць.* Ходыт следам i топкат деда (Грушаўка, Нар.). ТОПКІ толькі мн. тапачкі. Хто етыя топкі табе шыў? (Бабічы, Чач.). ТОПЛЯ ж., рыб., тое, што таптун И. Думаеш топляй многа рыбы ўхваціш, сетка ето дзела (Іванаўка, Хойн.). Параўн. топень. ТОПТАМ прысл. поўна, бітком. У мене i поўведра нема, а ты вунь топтам ягад набрала (Міцуры, Петр.). ТОПТАНКА ж., кул., тое, што таптуха. Раней зробяць топтанку ў чугуне літраў на дзесяць, як сядуць — ураз з'ядуць (Забалацце, Раг.+Жгунь, Добр.; Лукі, Жлоб.; Неглюбка, Ветк.). Параўн. таптушка, таўканіца, таўканіцы, таўканка, таўкачка, таўкун II, таўкупіца, таўмачка, таўчаніха, таўчонка, топчанка, тбучанка. ТОПЧАНКА ж., кул., тое, што таптуха. Сядзь з'еш топчанкі з малаком (Батвінава, Чач.). Параўн. таптушка, таўканіца, таўканіцы, таўканка, таўкачка, таўкун II