Слоўнік народных промыслаў і рамёстваў Беларусі (2010). М. М. Макарэвіч

ВАРТАЎНІКГ, СТАРАЖЫ' [СТОРОЖ]. 'Пчолы, якія ахоўваюць вулей'. Вартаўнікі чужых пчол не пускаюць у вулей [Ляшчынск Мядз.; СЦГ, c. 55]; Старажы етые нікуды не лётаюць [Ручаёўка Лоеў.; ДСЛ, c. 339]; [сторож]. 'Пчела, принадлежащая к страже"' [ПТП, с. 360]. ВАСКАВГЦА. 'Вада, у якой растапляюць воск'. Кагда вываруем воск, вада пахне, воск наверх выходзя, як лёд замярзая, а вада пахня, аблей васкавіцай вуляй - дае запах на поўкілометра [Азяраны Раг.; Мацкевіч, с. 206]. ВАШЧУРЬГНЫ. 'Натуральныя або штучныя соты'. Кагда хочыш аддзяліць вашчурыны, кладзеш у торбу i мёд выціскуюць, ён выйдзя увесь, а вашчурыны астаюцца ў дзяружнай торбе. Гатовыя вашчурыны купляюць, на вашчурыны ставяцца чарачкі для наліцьця мёду [Азяраны Раг.; Мацкевіч, с. 207]; Чысты воск, неналеяны мёдам, называюць вашчурыны [Азяраны Раг.]. Гатовыя вашчурыны купляюць [Азяраны Раг.; СПЗБ, т. 1, с. 292]. ВАШЧЫ'НА [ВАШЧЬГНЫ, ВАШЧЫ'ЗНА, ВОШЧЬГНА, АШЧЫ'НА|, ВУ'ЗА ІНА'ВУЗА1, НА'УЗА1, НА'УЗЫ1, НО'УЗА|, ВЭ'НДЗА (ВЭ'НЗА|, НА'СТАВКА, ПЛЯ'ЙСТАР |ПЛЯ'СТАР, ПЛЯ'СТРЫ, ПЛЯ'СТЫ], СУШ. 'Штучна прыгатаваныя, пустыя пчаліныя соты'. Вашчыну ў мыгазіні купляю [Шаламы Слаўгарад.; Цімашкова, с. 242]; Цяпер вашчыны робяць з воску, можна купіць [Саланое Віл., Граўжышкі Іўеў.; Мацкевіч, с. 207]; Сёліта пчолы сусім мёду ні далі, адна вашчына [Слаўнае Мсцісл.]. Вашчына ўся мёдым запоўніна [Горкі Краснап.; КСУМ, c. 106]; 1з вашчыны мёт выціскаюць [Саланое Віл.; Мацкевіч, c. 207]; Вашчына як старая - чорная [Ахрэмаўцы Брасл.]. 3 вашчыны мёт выціскаюць. Лошкамі з вашчынамі елі мёт [Саланое Віл.]. Ажымак, вашчыны астаюцца на сіці [Кураполле Паст.; СПЗБ, т. 1, c. 292]; 3 вашчызны топяць воск [Мсцібава Ваўк.; СПЗБ, т. 1, c. 292]; Бером вошчыну, i ў саган ложым, шоб ростопіўса воск у печы, вынімаем i выліваем у восковень [В. Малешава Стол.; TC, т. 1, c. 148]; Як паставіш у печ, то мёт пойдзя пат спот, ашчына на верх выйдзя. Чорна ашчына - гэто самы фус, яго вон выкідаюць [Міратычы Кар.; Мацкевіч, с. 206]; Нада ў мыгазіні наўзы ўзяць [Шаламы Слаўгарад.; Цімашкова, c. 245]; Твой мёд нячысты, з вузый [Касцюковічы]. Мёд ачысьціць ад вузы нада, іна ж дыражэй за мёд [Слаўнае Мсцісл.; КСУМ, c. 113]; Гэта вуза з мёдам, а тая сухая, бяз мёду [Свярдлы Беш.; Каспяровіч, с. 62]; Вуза- ячэйка, пабудаваная з воску [Гілікі Валож.; СЦГ, с. 65]; Навузу ператаплялі i рабілі свечкі [Груздава Паст.; Мацкевіч, c. 213]; Пчолы з воску робяць соты i навузы [Хожава Маладз.; СЦГ, с. 237]; Наніжыш наўзу ны грябёнку, а пчолы цягнуць аж у самую пяту [Шаламы Слаўгарад.; Цімашкова, с. 245]; Наўзы - гэта лісток воску, уздзеты на драбінку [Саланое Віл.; Мацкевіч, с. 213]; Сёньня хацеў наўзу паставіць, дый так i не сабраўся [Рабунь Віл.; СЦГ, с. 244]; Трэба ўкласьці ў пусты вуляй ноўзы, мо сядзя рой [Старына Сміл.; Шатэрнік, с. 178]; Цяпер добра, як трэба купіць наўзаў, то ідзець i купляіць [Саланое Віл.; Мацкевіч, c. 213]; Вэндза прыстыгня i збіраюць зверху [Старыя Смільгіні Воран.; СПЗБ, т. 1, c. 382]; Пустыя вэнзы мала бываюць у вульлі, пчолкі стараюцца напоўніць іх [Пруды Стаўб.; СЦГ, c. 77]; [наставка]. 'Сухая вощина, укрепленная в дололеном улье для привлечения роя' [ПТП, с. 343]; Пляйстры тошчыя застаўляіць хазяін у вулей [Магуны Паст