Лексіка гаворак Беларускага Прыпяцкага Палесся (2008)

ЗАСЦЕНАК зас'ценок м. 120. засценак, застенок м. 157. 1. мяжа 120. // Зас'ценок - такайа дорушка, што хоз'айіны ходзац' 120. 2. тапонім, назва поля 157. 3. невялікі ўчастак, што знаходзіцца за будынкам і часта пустуе 156а. ЗАСЯВАЦЬ засеваты незак. 35, 109. засіватэ незак. 49, 97. сеяць. ЗАТУЛКА затулка ж. 46. гл. забояч. ЗАТЫЛАК затылак м. 49, 75, 75а, 79, 79а, 83, 83а, 91, 95, 98, 99, 103, 119, 120, 124, 132, 133. затілок м. 126. запотылак м. 112, 134а. гл. забояч. ЗАЦЕНАК зацінок м. 80, 132. участачак у цяні. // У зацінку нэ растэ, сохнэ бес сонца 80. ЗБАЖЫНА збажына ж. 156а. збожжа. ЗБІВАЦЬ збіваты незак. 93а, 108, 112, 113, 115, 115а, 116, 116а, 119, 121а, 134а. чысціць збожжа з дапамогай рэшата. гл. скружваць. ЗБОЖ збож м. 120, 132. збіж м. 29, 41, 65, 67, 71, 79, 99. збыж м. 67, 83, 83а. збуж м. 26. гл. збожжа. // Усыпаў свій збіж у скрын'у 71. ЗБОЖЖА збожжэ н. 31, 91, 95, 108, 112, 113, 115, 115а, 116, 116а, 119, 121, 121а, 134, 137, 146, 165а, 171а. збожжа н. 21, 32, 134а, 156а, 174. збіжжа н. 27. збужжа н. 31, 79, 137, 157. збожжа. ЗБУГРАВЕЦЬ збуграветы незак. 78. (пра ўчастак) зрабіцца неўрадлівым. // Збугравела чыста мойе полэ, на родыт' 78. ЗБУЯЦЬ збуйаты зак. 29, 67, 75, 75а, 78, 79, 79а, 83, 83а, 85, 85а, 91, 93, 95, 103, 105, 108, 112, 113, 115, 115а, 116, 116а, 119, 121, 134а, 135, 165а, 171а. // На перховыні жыто збуйайе 29. Йак такэ літо - то чысто ус'о збуйайе, нічогы урожай будэ 105. Збуйайе, йето колы хороша выгода, посейем і йейо жан'от і жын'от у былл'е і меры нэ майе, нщ не в'ажэцца 79. ЗВАЛАЧЫЦЬ зволочыт' зак. 71. забаранаваць. ЗВАРАТА зварота ж. 21, 115, 123, 130, 132, 133. гл. заварот. // Зварота раз коні і валы не доходзац' 132. ЗВАРАТЫ звараты мн. 142, 156, 167. звароты мн. 174. гл. заварот. // Гарбузы пасадзі на зваратох 142. ЗГАЛАУКІ зголовкы мн. 49. гл. галаўкі. // На зголовках ны вродыло 49. Зголовкы зарослы зіллем 49. ЗГАНЯЦЬ згон'аты незак. 20, 21, 22, 24, 26, 27, 29, 30, 31, 32, 39, 41, 49, 51, 65, 67, 79, 79а, 83, 83а, 99, 99а, 103, 108, 119, 120, 122, 123, 124, 126, 128, 130, 131, 132, 133, 137, 144, 145, 146, 147, 148, 149, 156, 156а, 167, 169, 174, 183, 184, 186а, 196, 202, 204. змятаць каласкі з перавеянага збожжа. ЗГАРЫСКА згарыско н. 85. высокае неўрадлівае месца. // Згарыско - то грэчку на высокіх пол'ах сійут' 85. ЗГАРЫШЧЭ згарышча н. 78. гл. згарыска. ЗГОНІН згонін м. 26. згонын м. 32, 120, 124, 126, 132, 161. сухія каласкі, якія пасля малацьбы змятаюць мятлой. // Згонін остайецца ад ус'аго збожжа 26. Згонын метлойу згон'айем 132. ЗГОНІНА згоніна ж. 51. гл. згонін. ЗГОНІНЫ згоныны зборны 7а, 21, 22, 41, 46, 49, 79, 79а, 122, 167, 174, 186а. згоніны зборны 83, 83а, 93а, 99, 103, 108, 112, 113, 115, 115а, 116, 116а, 119, 121, 122а, 165а, 171а. гл. згонін. // Згоніны не мешай з м'акінойу 122. ЗГОНЫ згоны мн. 79, 156а. пабітыя на часткі каласы з зярнятамі, якія змятаюцца з кучы навеянага жыта 156а. ЗДУХАВІНА здуховіна ж. 85, 99, 103, 105, 108, 112, 113, 115, 116а, 121а, 134а. неўрадлівая зямля. // На здуховіне што не сей, то нема, так самэ земл'а, але не родіц' 105. Здуховіна - не год'ашчэ поле й на высоком й на ніском 112. ЗЕЛЯНІЦЦА зэлэныцца незак. 32, 120, 156а. зелянець. // Дзве неделі жыто зэлэнщца, дзве неделі колосыцца, дзве неделі росцветайе, дзве неделі налівайе 32. ЗІМІНА зіміна ж. 122. азімае жыта або азімая пшаніца. // Па зіміне сейем, то пасл'а жыта, пшаніцы 122. ЗІМКА зімка ж. 60. зымка ж. 75, 75а, 79, 79а, 91, 95, 99, 108, 113, 115, 116, 121, 152. 1. азімае жыта 60. 2. азімая пшаніца 79, 79а, 95, 108, 113, 115а, 116, 116а, 121а. ЗЛАГАВАЦЬ злоговаты незак. 31. гл. гуляць. // Злогом лежыт поле, злогуйе 31. ЗЛОГ злог м. 21, 26, 29, 32, 72. зліг м. 26, 29, 31, 46, 51. злыг м. 20, 41. злоуг м. 26, 32. зл'уг м. 33. злуйх м. 22. гл. залегля. // Парыніна ліжала ў злогу тры года 72. ЗЛОГІ злогы мн. 49. гл. залегля