Лексіка гаворак Беларускага Прыпяцкага Палесся (2008)

ГРАНА грана ж. 123. радок бульбы. // Раней дзелалі граны плугом, клалі гной, пройдзе роўца, налажвайем гной 123. ГРАНКА гранка ж. 130, 134, 146. гл. грана. // Іванко, разгон! гранку картопел', ці ж мне, старой, зелезн'аком падкопвац' 146. ГРУНТ грунт м. 29, 31, 109, 120, 123, 130, 132, 133. сялянскі падзел (старое). // На сімл'у у нас грунт буў, було пуўгрунта 31. ГРЫБОК грыбок м. 46. прыстасаванне ў выглядзе сагнутага і прывязанага прута, якое робяць да касы, каб раўней клалася трава. ГРЫВА грыва ж. 67. неўзнарок пакінуты пры касьбе ўчастак з нескошанай травой. ГРЭХ грэх м. 112, 113, 116. гріх м. 119. гл. агрэх. // Куз'ма горэ перэскокам, гріхоў поробіў 119. ГРЭЦКОЎЕ грэцков'йе н. 75, 75а, 120а. грэцкув'йе н. 26, 31, 79, 91, 105, 126, 133, 137, 138, 204. поле, з якога зжата грэчка. // Зароды бог грэцку, а за што грэцку, а за то, што на грэцкув'йе ўс'о добра ростэ 126. ГРЭЧАНІСКА грэчаніска н. 79а. гл. грэцкоўе. ГРЭЧАНІЦА грэчаніц'а ж. 49. грачаніца ж. 61. салома з грэчкі. ГРЭЧАНІШЧА грэчанішча н. 83, 83а, 157. гл. грэцкоўе. ГРЭЧАНКА гречанка ж. 178, 183. грэчанка ж. 7а. грачанка ж. 178. гл. грэчаніца. ГРЭЧКА грэчка ж. 61, 98, 105, 120, 124, 126, 137, 138, 204. грачка ж. 51, 65, 72. грэчка. // Семаком добро грэчку сейац' 138. ГРЭЧКАВІННЕ грэчковшне н. 36. гл. грэчаніца. ГРЭЧКОВІ грэчківі н. 72. гл. грэцкоўе. ГРЭЧЫСКА грэчыска н. 59. гл. грэчанішча. ГРЭЧЫХА грэчуха ж. 72, 137, 138. гл. грэчка. ГРЭЧЫШЧА грэчышча н. 108, 113, 115, 115а, 116, 116а, 121, 121а, 123, 165а, 171а. гл. грэцкоўе. ГУЖ гуж м. 105, 133, 146, 183, 184, 186, 197. раменьчыкі, якімі звязваюцца галоўныя часткі цэпа. ГУЖВА гужва ж. 120. гужва ж. 108, 113, 115а, 116, 116а, 121а. гл. гуж. ГУЖОЎКА гужоўка ж. 183. гужівка ж. 67. гл. гуж. ГУЖЫК гужык м. 60, 120, 132, 149, 156. гл. гуж. ГУЖЫШЧА гужышча н. 56. вяроўка, якой абвязваюць сена. ГУЗДЫР гуздір м. 97, 105, 113, 119, 126, 132. уздьір' м. 79. уздзір м. 75, 75а, 83, 83а, 91, 95. вуздзір м. 93а, 95. гуздыр' м. 112, 113, 119. ніжняя частка снапа. ГУЗДЫР'Е гуздыр'йе н. 49. гуздрэ н. 72. уздро н. 46, 78. здро н. 65, 67. гл. гуздыр. ГУЗЫР гузыр м. 7а, 21, 31, 109, 120, 122, 123, 133, 144, 147, 156а, 157, 167, 174, 178, 186а, 196, 202, 204. гузір м. 27, 108, 109, 115, 115а, 116, 116а, 121, 134а, 135, 165а, 171а, 184, 186, 193. гузыр' м. 142, 146, 183. гузар м. 51. гузэр м. 60. гузор м. 137. узыр м. 31. уз!р м. 29. узэр м. 31. узыр' м. 142, 156. гл. гуздыр. // От пожала: нэ розбэрэш йдэ колос, а йдэ гузыр 122. Пастаў снопы добрэ, што б гузыры не згнілі 146. ГУЛЯЦЬ гулац' незак. 109, 112, 134а, 149, 156, 156а, 183, 196, 204. (пра зямлю) быць неапрацаванай. // Половша земл! ў той год гул'ала 196. ГУЛЯШЧАЯ ЗЯМЛЯ гул'ашчая замл'а ж. 109. абложная зямля. ГУРБА гурба ж. 95, 120, 124, 132. куча. // Гурба гнойу - то не зложэна, а абы копойу була 120. ДАБРО добро н. 20, 60, 65, 67, 137, 156а, 174, 178, 183, 196, 202, 204. 1. агульная назва збожжавых культур і гародніны 20, 67. 2. збожжа 65, 156а. 3. зерне, насенне 60, 137, 174, 178, 183, 196, 202, 204. // Добро тойе ж што і пашн'а 137. ДАЖЫНАК дожынак м. 36. апошні зжаты сноп. ДАЖЫНКАВЫ СНОП дожынковы снуп м. 35. гл. дажынак. // Запліты косу в дожынковому снопі, каб жыто на другы рук плілос'о в косы 35. ДАЖЫНКІ дожынкы мн. 26, 32, 59, 60, 91, 95, 97, 123. дожэнкы мн. 32. дожынкы мн. 22, 35. дожынкі мн. 36, 46, 98, 105, 109, 120, 126, 132, 133. дажынкі мн. 146, 178, 192а. дужынкы мн. 49. 1. дажынкі. // Дожынкы робац' на кажну пашн'у 132. Косу запл'оў з стэблей, стэбэл' одна і другайа, і косу на захот сонца, колоссем положыў, а квітку у віночак і на спаса светіты нес'ом, то вам дожынкы 32. 2. апошняя жменя жыта, атрыманая ў час жатвы 59, 124. // Дожынкы - то колоскоў