Лексіка гаворак Беларускага Прыпяцкага Палесся (2008)

ЛАПАТКА лапата ж. 188. лопата ж. 59, 84, 88, 91, 128. лопатка ж. 27, 29, 37, 52, 54, 60, 101. 1. прыстасаванне з дошкі, якім падраўноўваюць саломы на страсе пры пакрыцці 27, 29, 59, 60, 88, 91, 101, 128, 188. // Пошывайут' под лопату 101. 2. снапкі з саломы, звязаныя ля ўздра і пакрытыя на страсе коласам уніз 37, 52, 54. ◊ под лопату 83; пуд лопату 119. спосаб пакрыцця. ЛАПУН лапан м. 15. лапун м. 16, 17. апошняе бервяно ў сцяне, на якое кладуцца бэлькі, ачэп. ЛАТАК латак м. 184. жэрдка, якая прыціскае салому на страсе. // Пойеду рубац' латак'1 184. параўн. прыміца. ЛАТЫ лат м. 139, 160, 176. лата ж. 70а, 76, 96, 184. латі мн. 27, 29, 31, 59, 60, 71, 72, 80, 84, 118, 125, 165, 196, 201, 202, 204. латы мн. 1, 2, 4, 6—18, 20, 25, 29, 35—38, 44, 45, 49, 54, 55, 59, 68, 69, 73, 74, 75, 77, 79, 82, 89, 92, 93а, 101, 104, 108, 110, 112, 113, 116, 119, 121, 128, 134, 136, 144, 148, 151, 152, 154, 158, 159, 161, 162, 164, 165, 168—171, 177, 180—182, 185—187, 191, 194, 195, 198. латэ мн. 50, 64, 65, 70, 73. лац'іна ж. 136, 144. 1. латы 1, 2, 4, 20, 6—18, 25, 27, 29, 29, 31, 44, 45, 49, 50, 54, 55, 59, 60, 64, 65, 68, 69, 70, 71, 72, 35—38, 70а, 73, 74, 75, 76, 77, 79, 80, 82, 84, 89, 92, 93а, 96, 101, 104, 108, 110, 112, 113, 116, 118, 119, 121, 125, 128, 134, 136, 139, 144, 148, 151, 152, 154, 158, 159, 160, 161, 162, 164, 165, 168—171, 176, 177, 180—182, 184, 185—187, 191, 194, 195, 196, 198, 201, 202, 204. 2. ключыны і латы на іх у гумнах "на сохах" 134, 139, 168, 170. 3. жэрдкі, козлы 165. // Збіл'і латы 165. збілі козлы на вільчыку; параўн. латак. ◊ - полататі 71. прыбіць латы. // Латайеш хату 37. Козлы і латы по йіх, а тод'і крыша 119. Прылатіў хату 125. Прылачвайуцца латы 177. Латіт' 184. 4. жэрдка ў плоце 144. ЛЕГАР л'егар м. 49, 52, 54, 59, 65, 72а, 117а, 129, 148, 181, 182, 186, 187, 190, 195, 197, 203. л'егар м. 144. лег'ер м. 184, 185. л'егар м. 7, 36, 40, 55, 118. л'ігар м. 1, 4, 8, 9, 18, 27, 28, 31, 32, 34, 35, 64, 96, 125, 128, 201. л'ігар м. 6, 12, 13, 15, 17, 25, 29, 37, 44, 50, 121. лыгар м. 2, 11. лыгар м. 5, 38. 1. падваліна, на якой ляжыць падлога 1, 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 11, 12, 13, 15, 17, 18, 25, 27, 28, 29, 31, 32, 34, 35, 36, 37, 38, 40, 44, 49, 50, 52, 54, 55, 59, 64, 65, 72а, 96, 117а, 118, 121, 125, 128, 129, 144, 148, 181, 182, 184, 185, 186, 187, 190, 195, 197, 201, 203. 2. жэрдка, якой паднімалі бярвенні 148. ЛЕС л'іс м. 15. галіны. // Йак скотыну пасэш, то стройіш балагана з л'іса абы од комар'ів 15. ЛЕСА л'еса ж. 144. л'еса ж. 112. л'остка ж. 88. 1. лесвіца лазіць на гару 88, 144. 2. паліца, дзе кладуць лён (тоўстая жэрдка). ЛЕСКА л'еска ж. 128. л'еска ж. 118, 161, 171. 1. лесвіца 161, 171. 2. плот 118, 128. ЛЕСНІЦА лезн'іца ж. 110. лесн'іца ж. 69, 71, 83, 93а, 104, 158, 162, 168, 176. лесн'іца ж. 108, 114, 115, 116, 119, 128, 136, 139, 154, 169, 170, 181, 182, 185, 186. лесн'іца ж. 118. лесвіца ў выглядзе тоўстага слупа (2,5—3 м) з пракручанымі дзіркамі і ўстаўленымі туды палкамі; другая частка яе ляжыць на страсе, упіраючыся ў тоўсты слуп. Па гэтай лесвіцы лазілі на страху трэсці сажу 69, 71, 83, 93а, 104, 108, 110, 114, 115, 116, 119, 128, 136, 139, 154, 158, 162, 168, 169, 170, 176, 181, 182, 185, 186. толькі 1 частка - тоўсты слуп 104. [ЛЕСНІЧКІ] л' еснічк'і мн. 177. драбіны, лесвіца, каб лазіць на страху. [ЛЕЦЁН] лец'ен м. 134. лец'он м. 111, 114, 136. лец'он м. 112, 113, 139. сенцы, халодны будынак, які прырабляўся каля хаты (у ім зберагаліся хлеб, жыта, бочкі, свіней кармілі) 136. ЛЁХ л'ох м. 5, 8, 9, 14—18, 25—29, 31, 32, 44, 45, 49, 50, 64, 65, 70, 70а, 74, 75—79, 80, 86— 91, 93а, 96, 98, 99, 102, 103, 111, 113, 114, 115, 118, 119, 121, 125, 128, 129, 139, 142, 148, 154, 161, 162, 164, 165, 169—171, 173, 176, 177, 181, 182, 184—186, 194, 198, 201, 203. л'ох м. 112. 1. склеп на двары, зруб якога знаходзіцца ў зямлі, - там зберагаюцца запасы харчавання, гародніна 86, 112, 113, 161, 162, 168, 169, 170, 173, 176, 177, 181, 184, 185, 194, 198, 203. 2. драўляны склеп на двары, зроблены з пастаўленых плашак і абсыпаны зямлёю (накшталт будана) 9, 14—17, 20, 26, 27, 29, 31, 32, 44, 45, 50, 64, 70, 74, 75, 76, 78, 80, 88, 90, 91, 93а, 96, 102, 118, 119, 121, 128, 139, 142, 154, 164, 165. 3. цэментаваны склеп на двары 25, 77, 79, 80, 103, 111, 129, 139, 148, 170. 4. пограб у хаце пад печчу, пад падлогай 17, 28, 29, 49, 50, 65, 70а, 87, 98, 99, 112, 115, 118, 125, 128, 129, 165, 171, 173, 182, 186, 201. 5. частка склепу, засек для бульбы 5. 6. засек для бульбы ці іншай гародніны ў сенцах 18. 7. бомбасховішча 8. 8. доўгая, глыбокая яма для бульбы 114. ЛІСІЦЫ ліс'іцы мн. 139, 152, 186. 1. шпугі ў дзвярах 152, 186. 2. слупы з вінтамі, якія выпростваюць і выраўноўваюць сцяну 139. ЛІСЦІНЫ лісц'іны мн. 121. латы. // Лісц'іны прылачвал'і дупцам'і 121 ЛІШТВА лешта ж. 71. л'іства ж. 112. л'іштва ж. 83, 84, 121. лыштва ж. 4, 25, 29, 101. 1. пояс у кроквах 25, 29, 71. 2. ліштва, якая запускаецца ў пазы, зробленыя збоку ў дошках дзвярэй, такім чынам, дзверы атрымоўваюцца шчыльныя 101, 112, 121. 3. лаза, якой прывязваюцца снапкі да лат 84. 4. тычка, прыміца 83. 5. плінтус