Краёвы слоўнік усходняй Магілёўшчыны (1970). І. К. Бялькевіч

варіў чыливек пи-м одзку, a to Лымаіцца, пляцець. Слаўнае Мсцісл. Хуць бы ты мне даў вады выпіць — смагу прыгнаць. Гібалы Касцюк. ХУЧЬ. прысл. Хоць. Я к ж аніўся, дум аў — будзіць жонка добры я. ажно такій гультай, што хучь ты колам у сьцяну бі. Пірагова Мсцісл. ХЦГВА, прысл. Хціна, прагна, зайздрос* на. Х ціва пы глідаіць ны цябе етый чылавек, як кот ны сала. Нізькі Кастой. ХЦТВЫЯ, прым. Хцівы, прагмы, зайздросны. Хцівы чыливек ніколі ні зы даволіцца Журбін Бялыикав. ХЦГВЬІСЬЦЬ, -i, ж. Хцівасць, нрагнасць, зайздроснасць. Хціоы сьць ни быгацьце пры водзіць ліодзей i душ агубст ва i ўся кіх розны х праступкаў. Сохана АЛсціс.ч. ХЫВАЦЬ, дзеясл. I Хаааць. Хы най ні хы вай, усёдно знайду. Забелышаны Хоцім. 2. Хаваць нябожчыка. Зьмітрыка ўж о пынясьлі хы ваць ны магільнік. Слабада Pacііян. М ірцьвіца хы ваю ць ны магільніку. Палуж Краснап. ХЫДА. -u, ж. Хада, паходка. У яго ш ыбкыя хы да, ён можыць сем вёрст у час прайціць. Арцёмаўка Міласл. М ы я хы да бы льш ая. Раўнішча Краснап. ХЫДНЯ. -i. ж. Хада. У я го чартоўскыя х ы д н я— як вы прыніцца, дык i ны кані ні дагоніш. Добрас Мецісл. ХЫДЗЯПКА. -i, ж. Гаспадыня. Д обрш о хы дзяйкаю Зоська стала Міцькаўшчыпа Мсиісл. Хы дзяйка, сыбірай абедаць, есьць хочы цца. Журбін Бялынкав. Б і ж ану кычалкыю, |i К аб была хы дзяйкы ю. 3 пар. песні, M. Г. 94. ХЫДЗЯІП. -a. м. Гаспадар. t-н хы дзяін рупытлівый. ні засьпіцца, да сонца ўстаніць. Слаўнае Мсцісл. М аксім — самы лепшы хы дзяін у аёсцы. Міцькаўшчына Мсцісл. У добры га хы дзяіна добры я ŭ скаціна. Папоўшчына Мсцісл. ХЫДЗЯЙСТВА, -a. н. Гаспадарка. C y сед мои маіць больш ое, быгатае хы дзяйства. Сохапа іМ,с ц і с л. Бацька памёр, a хы дзяйства нравіць неким у. Слаўпас Мсцісл. ХЫДЗЯКА. -i, i ж. Бадзяга, жабрак. H i пасьпеў адзін хы дзяка выйсьці — на табе, другі йдзець. Добрас Мсцісл. Сихон — хы дзяка. за свой век наўсьвету абыш оў. Кокатава Мсцісл. Хы дзяка назьбіраў повін хатыль хл еба, пакуль абы йш оў дзяреўню. Слаўнае Мсцісл. ХЫЗЯІП. -а, м Гасиадар. Ш ха й яно згарыць зь етым жыцьцём — кожны ныд табою хы зяін. Арцёмаўка Міласл. У д о б рыга хы зяіна І ны дварэ пыридык. Канічы Кастой. ХЫЗЯПСТВА, -а, н. Гаспадарка. Таком ў мяне хызяйства, але й тоя пытрабуя догліду. Дзягавічы Крыч. У хызяйстві надо жыць з рашчотым, штоб нічога дарым ні пры пидала. Арцёмаўка Міласл. У хы зяйстні ўсё пры гадзіцци. Канічы Касцюк ХЫЛІПА, -ы, ж. Халепа, мокры снег. Ны дварз нейкыя хы ліпа i холад. Маластоўка Краснап. Сьнег з даж дж ом — тыкая хы ліпа, што ні прівядзі бог: застыць у полі ня дзіва. Боханы Росл. ХЫЛЯВА. -ы, ж. I. Халява. А дна добрыя хы лява ў боці, а другая троху парезына. Лешчынка Мсцісл. З р а б іў мне шавец хы лявы, што хуць ты з гылавою ў іх лезь. Тур'я Чэрык. У тваіх ботах дуж а ш ырокія хылявы. Хвёдараўка Краснап. 2. Широкая пізкая бутэлька. П ры нясі з клеці хы ляву з сымагонкай. Там жа. ХЫМА, -ы. м. Уласнае імя Фама. Н иш Хы м а іш ш оў у школу, дык учыціль запісаў яго Ф ама — во, сьм сш на! Бяседапічы Хоцім. ХЫМІРЫЧЫЦЬ, дзеясл. Не згаджацца на ўгаворы. H i знаю, ці што буд зіць зь етыга дзела, бо ён хымірычыць. Татаршчына Мсцісл. ХЫМ/ЧНЫП. прым. Хімічны, анілінавы. Ты мне куп і хымічны аловык. Ста рае Сяло Мсцісл. Я чарніла дзелыю сам з хымічныга алоўка. Дзягавічы Крыч. ХЫМЯНЕМ. прысл. Ходарам. УХ ея ціса ігріш ча: i пянщ ь, i скачуць, i крічаць, ижна хата хымянём ходзіць. Гібалы Касцюк. ХЫПАЦЦА, дзеясл. Хапацца, спяінацца ў рабоце. Хы пайся скарэй сена ўвезц і, каб дож дж ні пайш оў. Палуж Краснап. Хы палась памыць, ды к 'ня бела вышла. Іванаўка Хоцім. H i хы пайся — дзелаіі спыхвыля. Гібалм Касцюк. ХЫПАЦЬ, дзеясл. 1. Хапаць. браць. H i хыпай зы раз yce яблы кі, a бяры пы 'днаму. Лешчынка Мсцісл. 2. Хапаць, пыстарчаць. Ж ы вець ён добра: усяго хыпаець. Ушакі Чэрык. Зы ры бляю я мала — ны я д у чуць хы паець. Дзягавічм Крыч. У быране не хапае кляцоў, а трэба бырынываць ехаць. 11арадзіна Мсцьсл. ХЫРАКЦІР. -а, м. Характар. Згубіц ь хлыпци яго хы ракцір — рыхмины ён дуж а. Дзягавічы Крыч. ХЫРАШО, прысл. Добра. Hi нада гиліцца много зьдзелыць, луччи мала, ды хырашо. Арцёмаўка Міласл. Паша сылмарезка хыраию режыць резь. Канічы Касцюк. ХЫРАШЭНЬКА, прысл. Добранька. Ото тзи цябе б іў учора. дай ям у хы раш энька. Дзсражна Касцюк. У к р уц і хы раш энька воз задоўкы й, каб сена ні рассьшалыся. Слаўиае Мсцісл. Х ац еў атсьвістаць ям у хы раш энька, штоб знаў як бріхаць. Арцёмаўка Міласл. ХЫРЬКАВІНЬНЯ. -я, н. Харкавінне. H i вы плёўвай хы ркавіньня на мост. Арцёмаўка Міласл. К аш лію я дуж а м оцна, i хы ркивіньня многа Дзягавічы Крыч. ХЫРЬКАУЕ, -я. н. Харкавінне. Д о хтурь вялеў хы рькаўё выплеўвыць у якую чы ряпуйіку. Дзеражна Касцюк. ХЬІРЯХОНЯ. -i, м. i ж. Чалавек, што ўпрыгожваецца з мэтан зьвярнуць па сябе ўвагу. Э й ш, хы ряхоня, ны прпнуўсь пы гырядском у i лезіць наўперід. Маляцічы Крыч. ХЫТЫЛМА. -ы, ж. Ветрами чалавск, пустадом. Хлопіц наш — хытылма, нічога зь яго добры га ня ж дж ы! Маластоўка Краснан. ХЫХЫТАЦЬ, дзеясл. Рагатаць, смяяцца. H y i ёсьць жа ў цябе ахота хыхытаць увесь дзень. Слаўнае Мсцісл. Хыхытаў, хы