Хрэстаматыя па беларускай дыялекталогіі (1962)

П РАД МО В А Гэта кніга з'яўляецца першай опробай стварэння спецыяльнага дапаможніка,па беларускай дыялекталютіі для студэнтаў філалзгічных факультэтаў вышэйшых навучальных устаноў. Трэба адзначыць, што i раней нямала розных тэкстаў, асабліва фальклорных, было іпрыведзена ў мноігіх зборніках, складзеных этнографамі i фалькларыстамі П. A. Бяссонавым, I. I. Насовічам, M. Я. Нікіфароўскім, E. P. Раманавым, A. KСеіржіпутоўскім, M. A. Федароўскім, П. B. Шэйнам i інш. Аднак змешчаныя ў ігэтых зборніках тэксты былі неаднолькавымі па сваёй якаоці, аіпрача таго, яны заіпісваліся ў розныя перыяды, пачынаючы з другой палавіны XIX i да 30-х гадоў XX стагоддзя. Усё гэта ўскладняла выкарыстанне такіх тэкстаў у навучальных мэтах. Падрыхтаваная калектывам навуковых супрацоўніікаў Інстытута мовазнаўста імя Якуба Коласа «Хрэстаматыя па беларускай дыялекталогіі» ў гэтых адносінах адрозніваецца паўнатой матэрыялу, які дае ўяўленне аб народных гаворках на ўсёй тэрыторыі Беларусі, вызначаецца аднастайнасцю апрацоўкі ўключаных тэкстаў з боку транскрыпцыі; нарэшце, характарызуецца тым, што гэтыя тэксты запісаны ў 1948— 1960 гг., дзякуючы чаму адлюстроўваюць у літаральным сэнсе слова сучасны стан мясцовых беларускіх гаворак. Непасрэднай крыніцай для ўкладання «Хрэстаматыі» паслужылі багатыя матэрыялы Дыялекталагічнага атласа беларускай мо'вы, сабраныя шляхам экспедыцый вялікім калектывам дыялектолагаў БССР — навуковымі супрацоўнікамі Інстытута мовазнаўства імя Якуба Коласа, выкладчыкамі, аспірантамі i студэнтамі Беларускага дзяржаўната універсітэта імя У. I. Леніна, Мінскага, Брэоцкага, Гродзенскага, Магілёўскага, Гомельсікаіга, Мазырскага педагагічных i Баранавідкага, Маладзечанскага, Пінскага, Бабруйскага, Аршанскага былых настаўніцкіх інстытутаў. Па свайму характару змешчаныя ў «Хрэстаматыі» матэрыялы ў значнай частцы з'яўляюцца ўзорамі ўлаена бытавой