І коціцца і валіцца. Устойлівыя словазлучэнні ў гаворцы Мсціслаўшчыны (1972). Г. Ф. Юрчанка

Вочы (бельмы) пралупіць, груб. Прачнуцца адразу. Ці пралупіш ты калі вочы? Прулупіў ба бельмы, ніяк ня высьпіцца, ночы яму мала. Незак., рэдкаўж. Вочы (бельмы) пралупліваць (пралупляць). Ня хочыць вачэй пралуплівыць, піряверніцца з боку на бок i храпіць. Будзі, даўно яму нада вочы прулупляць. Ці ён там зьбіраіцца бельмы пралуплівыць? Ці ні пыра ўжо бельмы прулупляць? Вочы б не відзелі (не глядзелі). Пра нежаданне 6ачыць, знаходзіцца поблізу або разам. Настолька абея спрікліліся i так апрацівілі, што вочы б мае ня відзілі іх. За што ня возьміцца, кажыцца, рукі ні туды служуць, вочы б ні глядзелі ны такую работу. Вочы зліпаюцца, цяп., пр., буд. Пра жаданне спацъ. Я ўжо сядзець ні магу, вочы зьліпаюцца — i хацелыся б ручаічку дыпрясьць. Што я там мог нычытаць, есьлі вочы зьліпаліся. Ніхай вочы будуць зьліпацца, а сядзіць, пакуль усе ні рызайдуцца. Зак. Вочы пазліпаліся, пр., буд. У нас вочы пызьліпаліся, сядзеўшы там, i пайціць було неік няўдобна. Што ты будзіш сядзець, вочы пызьліпаюцца, толька носым клюваць будзіш. Вочы калоць (пароць). 1. Перашкаджаць. I скосюць, i змалоцюць, i салому прівязуць к варотым — i ўсё ёй вочы колюць. Ці табе вочы поріць мой пінжак, вісіць i ня трогыіць жа цябе. 2. Сарамаціць, папікаючы, напамінаючы. Hi няволя Люські зь ім жыць, каб ны кажным шагу вочы калолі. Узмацн. Вочы пакалоць (папароць). 1. Пыкалола ўжо табе нявестка вочы, пыжыві во адна, пызнаіш, якей мёд адной сядзець. Ух, уредзіны людзі, вочы ім усё маё пыпарола. 2. Пыкалолі яму тады вочы Сондычкыю, ны кажным шагу пыміналі. Hy ўсё, узналі, цяперь ужо вочы папорюць,— хто нада, хто й ні нада. Законч. Вочы адкалоць (адпароць). 1. Hy аткалолі ж вочы, па£хылі, чым жа ты яшчэ нідавольна? Вочы табе атпароў етый пляцень, дужа мішаў. 2. Вочы аткалола, забылыся, ато ўсё, бувала, праходу ні даець Зьмітраку. Атпаролі яму вочы Машкыю, пакуля іна ня зьехыла некуды. Працягл. Вочы накалоць (напароць). 1. Дужа ж вам ета капёшка вочы ныкалола, усё вадзіла. Знаім, ныпаролі вам вочы нашы паплецінкі, прібралі, ні глядзіця. 2. Так ныкалол'і вочы — с хаты быяўся на вуліцу пыкызацца. Раз Хадосычкіны пытхвацілі ны язык, то напорюць вочы