І коціцца і валіцца. Устойлівыя словазлучэнні ў гаворцы Мсціслаўшчыны (1972). Г. Ф. Юрчанка

Вочы адкрываюцца (раскрываюцца). Пра пачатак разумения. Знаць i ў Цімоха вочы аткрываюцца на ўсю ету пятрушку, ато ніяк ні пынімаў. Цяперя позна ўжо, што ў цябе вочы рыскрываюцца, нада було раншы глядзець. Зак. Вочы адкрыліся (раскрыліся), np.} буд. Трудна ў цябе вочы аткрыліся, мог ба i раншы пыняць, у якоя балота цябе піхаюць. Ці раскрыліся у вас вочы, ці пынялі вы Кірілывы мыхінацыі? Ніхай січас ня хочыць пынімаць, a калі ж небудзь вочы аткрыюцца. Ныўряд, ці раскрыюцца калі вочы ў Антона, ён жа нікому i нічому ня веріць. Як вочы раскрыюцца, то поймінь, што к чаму. Вочы бегаюць (скачуць), цяп., np., буд. Пра трывожны стан, непакой. Ізыком трепіць, трепіць абы-што, а вочы бегыюць, ні на кога ні глядзіць. Нешта, мыя дыражэнькыя, ты пряма ні глядзіш, вочы ў цябе ціряшчур скачуць. Ці прімеціў, як у Валодзькі вочы бегылі, калі ныстаўніца зыйшла. Каб ты толька відзіў, як у яго вочы скыкалі. Ніхай-ка глянуць на еткыя быгаства, як у іх вочы будуць скыкаць. Пачын. Вочы забегалі (заскакалі), np., буд. Відзіў, Ганна зайшла, дык як у Міці вочы забегал!. Сеў лі выкна, i вочы зразу забегылі пы хаці, так i глядзіць, айдзе што паложына. A разьві ты ні знаіш, аччаго ў яе вочы зыскыкалі? Парог ні пасьпеў піріступіць, а вочы ўжо забегылі пу вуглах. Ты так, нібытта прыгываріся пры цялёнка, увідзіш, як у Пракопа вочы забегыюць. Схувайся, а я скажу, цябе німа, во зыскачуць у іх вочы. Вочы (бельмы) заліваць, груб. Напівацца,, Толька ты мне ня кінь вочы зыліваць, я цябе абразую. Ці думыіш ты пірістаць бельмы зыліваць? Зак. Вочы (бельмы) заліць. Як устаў, так i глядзіць, каб айдзе залщь вочы. Бельмы зальлець, а тады суніцца айдзе пупала i выляіцца, сыбакі ліжуць. Множн. Вочы (бельмы) пазаліць (пазаліваць). Айдзе ж яны што будуць помніць, кылі вочы пызылілі гарелішчыю. Пызылівалі вочы, толька i глідзяць, каб айдзе напіцца. Пызыліваюць бельмы ды пацері сызнанія, а тады нызаўтря голывы ў іх быляць. Працягл.-фінальн. Вочы (бельмы) назаліваць (дазаліваць). Нызыліваіш вочы, будзіш калі поўзьць, i найдуць у сьнягу калелыга. Дызылівалі вочы, ніхай цяперь пысідзяць, адумыюцца. Нызыліваў Дук бельмы, ну, туды яму й дарога. Дызыліваіш бельмы, што я аць цябе саўсім атрякуся. 7* m