плачуц", турлычуц", творуц", касавуруц: а, з'т'амчуца, гон'уц", сол'уц" Куклачы; паменшуца, пол'уц", вода уц", плачуц", змах-лудун, творуц, галубуц, робуц, да'елајуц", прос" уц" /Доб-рынь; загруз уца, лала'уц", коцуц, пол'уц, вода" уц, пла-чун, творуц, сол'уц, хода уц", дружуц" Паласоўе/; съуладајуц, пол'уц", вода" уц", плачуц', творуц", лада уц", заскуго уц", напъстаул'ајуц, хода'уг, вучу, кажуц' /Гарадоўка; пол'уц", вода уц, сурочуц", пачуц', творуц", лада уц", калощуца, ла-з'уц, хода'уц", сол'уц, ла'елајуці да т. п. Дубок/.
Досыць прыкметнай асаблівасцю мясцовай гаворкі з'яўляецца рэалізацыя гука, падобнага на /а/ пасля зычных замест /ы(1)/ у канцавым закрытым складзе пасля націску. У гэтых умовах і стано-вішчы ненаціскны галосны гук вымаўляецца ў складзе канчатка ў месным склоне адзіночнага ліку прыметнікаў: (у): краснам, нобам, а'алонам, доўгам, тоўстам, круглам, роднам, с'м'елам, вос' мам, чорнам, малам і г. д. /Залессе і інш./. Аднак паралельна маем за раз таксама: (у) з'ал'оным, жоўтым, с' інім, доўгім, бол шым, крас івым, смелым, глыбокім, малінкім, с' в'ежым, чорным і да т. п. Акрамя таго, зрэдку: (у) малъм, бол" шгьм, чорнъм, тоўстъм.
Гук, блізкі да галоснага /а/ у адпаведнасці з ы(1)/ у мясцо вым маўленні яшчэ і сёння выступае пасля зычных у неканцавым пас-лянаціскным складае. У гэтых умовах і становішчы ён вымаўляецца ў прыметнікаў, лічэбнікаў, займеннікаў у творным склон множнага ліку: баһатамы, ц'в'ац' стамы, барадатамы, трец": амы, давата-мы, вузкамы, доўгамы, тонкамы, даўн'ејшамы, даўжејшамы, б'еламы, маламы, розавамы, новамы, с' ін'амы, сомамы /Залессе і інш./. Або, спагадычна: поўнъмы, с' в'етльмы, ц'еснъмы, баһатъмы, чац в бртьмы і інш. Залессе. Аданачаецца таксама: поўнымы, разумны-мы, белымы, ц'ажолымы, һарачымы і інш. Залессе і інш./.
Узоры дыялектнага маўлення
Раска Залессе
Оз было мне, јак ада' ін раз сама пајшла у лес. Падбівал каторају а баб, ніхто ні саглашаціца. Рот, думају, устану ды пазду памалу адна, можа к каму прыбјус'а па дарба 1. Не, нешта ніхто мне ні трапіўс'а. Зајала у Мыц ішчы, капајус патрох 1. Чуду валасы то тут, то там чутны. Мн'е і нісумна. А да'ен быў
Дадатковыя словы
coiyu, h'e, i_y, jak, jіca, n&n, naj;ў, najdma, npu6j/c'a, oajnuia, аалонам, адз'ін, адэначаецца, аеаблівасцю, аіуд, б'^ламы, б'ўламы, баиатамы, баытъмы, бе'лымы, беламы, белымы, бліэкі, бол'игьм, бол'шым, болигьм, болшым, быўk, бўламы, вбдзуц, вежым, ветльмы, водз, водзуц, вос'мам, восмам, вот, вымаўляецда, выступав, г&лоены, гарадоука, гонуц, гс/нуц, гсінуц, гіа, даелајуц, даен, дароз'i, дарозi, датрбх'i, датрох'i, датрохi, даўже^шамы, даўжеўшамы, даўн'е^шамы, даўн'еўшамы, даўнејшамы, даўнеўшамы, дбугам, дбўгам, дзела;уц, добрынь, долгами, досыдь, дубокі, думаіу, дьшлектнага, дэелаіуц, еблуц, ев'ежым, евежым, екладзе, ем'елым, емелым, еолуц, еурсчуц, еьуладаіуц, еьўладаіуц, еія'ім, еіяім, жоутым, з'яўляедца, з'ів, зал'бнам, зал'бным, зал'оным, залбнам, залбным, залоным, заскугб, змахлуіуц, зт'амчуца, зтамчуца, зуц, зяўляедца, зяўляецца, зів, капаіус, капошуц:a, касавуруд, катбргйу, каторгиу, кбцуц, куклічы, л'ес, л<ідзуц, л^дз, лаелајуці, лаз'уц, лазуц, лалауц, лудз, лідзуц, мбжа, мне, мнч, мяецовай, мясцовым, н'іхт, напъстаулајуц, напьетаул, нбвамы, нгл, ненадіскны, ноьам, ніхт, падасоуе, падб'іваіл, падбіваіл, паласоўеі, пам'еншуц, пам^іу, паменшуц, памуіу, паслянаціскным, по'ўнымы, по^нъмы, полуд, полуц, поўнымы, проеуц, прыбјуса, прыкметяай, р^ска, разумными, рббуц, рдднам, роэавамьі, руска, рэаяізацыя, с'бмамы, саглашаііц, сбл'уц, сбмамы, св'етлъмы, светлъмы, складзе^пасля, складзеўпасля, см'елам, смелам, солуц, спаладычна, становiшчы, сумма, съўладајуц, сін'амы, сінамы, такеама, тбустам, тбустт, тбўстам, тбўстт, твбруд, твбруц, творуд, тр4ц, трапіўса, хбдз, ходауг, ходауц, ходз, ходз'уг, ходзугі, ходзуц, цажолымы, цазю'лымы, цазюлымы, цвац, цеснъмы, чадв'фтъмы, чадвфтъмы, ш/.чуц, шц'ішчы, шцішчы, ы(і, ьалаоы, ьарачымы, эайму, іамчуці'а, іамчуціа, іаі, ігарадоукаі, ігарадоўка, ідоб, ідобрыньі, ідубокі, ізалессе, ізалессеі, ікуклічыі, інамы, іпадасоуеі, істамы
13 👁