Рыскажу, ну прішлі ды нас немцы. У нас была акопа пыд са мый речкый. Мы там і суседзі з малымі дзяцьмі. Ишчэ мой тата выкыпаў. Ён быў у курсі, ён быў на першый вайне. Яму у той час Сило сорык восім гадоў, але яго зыбралі на вайну. І суседзі з дзяцьмі. Мы ужо ж чуйім блівка /фронт/, што у Быхіві, у Рыга-чові балі йдуць. Мншылёў гаріць, каждую ноч, зарівы нам відна. Вот мы у етым /бліндажы/ сядзім. Бачым рана ны кані өдзя неміц. Паехну, а яго там за Хутырым сустрелі нашы сылда ты і яго забілі. Вот мы гаворім: сі час будуць ехыць немцы. Зот яны сычас едуць, едуць. І вод у хату зайшлі Ивана Якуўлівіча. Там у яго нашлі кубіл сала. Ета сала перва насілі кускамі, а тады узялі кароміоіл, прівізал, етый яшчык і к мосту туда зы-няслі ны дарогу і зыбралі. Потым Ішчэ праз некылькі дзён ба-чым, што едуць апяць танкі, едуць і мы апяць у етый бліндаж у свой побеглі, у зімлянку. А яны пыставілі арудзі сталі біць пы Гырадку. Там нашы рускія танкі былі. Мы ж спужаліся і сху-валіся былі у зімлянцы. А дзядзіна Таньжа наша і Иваніха Ива-на Кругліка жонка, Мар'я Ивануўна забеглі пат печ, ня успелі забежч у зімлянку. А другая кажа, чаго ж вы залезлі. Вы х У сыпыгах, падумуюць немцы, што ета оылдаты, ды укінуць гры-нату. Во йны вылізлі, прабеглі к нам. Ну, а потым прыжылі трохі. І вось сталі у Гірманію гнаць. Я сыла, і была меншая отстра. Мне было высімнадцыль, дзівіт наццыць, а ёй було гадоў шыонаццаць. А мушчыны у нас ні було. Наш тата быў на хронці. А к каму вядуць? К біззатчытным. К нам усё. Сыбірайцісь, у Гірманію. А я ні хацела ехыць, і сістра ні хацела. Значыць, як толькі пачуйім, што ужо аб'явілі аяр-боўку у Гірманію, мы тады хто к каму ны чырдак, хто и каму пат пол. Зо. А я пабегла к цёці. А цёця ліжала на печы, а я за цё-1150... А прішлі пыліцал. Пыкалыця дакументы. Дык хырашо, што цё Иін пашпырт ліжаў ны кылянку. А я за ёй ліжала. Вот. Ина, зна чыць, ні падымаючыся, узяла етый пашпырт і падала. А яны и па-длогу пыдні малі, глядзелі: а можа там. Мне там було дужа страш-на, таго што каб яны мяне там убачылі, то б зыбралі б. Вот так. У каго былі бацька дома, ці браты, ці у каго паліцамі былі ро-ДОЦВІБНІЕЇ, значыць, тем было зацішней жыць. Потым, значыць, прішлі пыліцай за мной, што я б ужо ту- III