Скарбы народнай мовы. З лексічнай спадчыны насельнікаў Гродзенскага раёну (2014). Частка 2. А. П. Цыхун

 ◀  / 329  ▶ 
Хо'ры мн. Хоры, узвышанае месца ў царкве для хора. Пеўчыя на хорах толькі ў велькае свято спявалі, а так усе на клірасі. Лаша. Хоць злуч. Хоць, хаця. Ён хоць стары, але яры /прымаўка/. Казіміроўка. Хоць нарадзі, а даўгі аддай. Лікоўка. Хоць вады напіса — у значэнні: вельмі прыгожая. Нічого ні скажаш, дзеўка — хоць вады напіса, любо паглядзець. Пад'ятлы. Хоць сакеру вешай — пра цяжкае, нясвежае паветра ў памяшканні. Ну i накурылі мужчыны ў хаці, хоць сакеру вешай. Кавалічы. Храбу'ст м. Лугавая расліна з шырокімі крохкімі лістамі. Храбуст коні добро елі, а мы нават свіням давалі. Свіслач. Храбусце'ць незак. Храбусцець, храбустаць, хрумстаць. Глянь, гоўца ўлезлі ў капусту i храбусцяць сабе. Кунцаўшчына. Храбу'шч м. Тое, што i храбуст. У нас храбушч за зелье ні лічылі, бо другого ўдоваль было. Кунцаўшчына. Хра'па м. 1. Храпа ў жывёл. Сам вінаваты, а каня ў храпу б'е /прымаўка/. Каўпакі. 2. Перан.: твар /груб., лаянк./. Ты куды суняш сваю храпу, патрэбны ты тут як у мосці дзірка. Свіслач. 3. Груда, замерзлая гразь. Храпа на дарозі, ехаць цяшко, натто ш кідае воз. Лікоўка. Храсто'км. Расток. Бульба храстке папускала, трэбо садзіць. Дарашэвічы. Храсці'ць незак. Прарошчваць. Мы бульбу заўсёды храсцім, тады яна i ўзыходзіць раней. Віцькі. Хро'сны м. Хросны бацька. Мне хросны кожны раз валачонна даваў на вялікдзень, сам прыносіў. Балічы. Хру'ля ж. У значэнні: вельмі худая. Хруля, а ні карова, дзе табе малака яна дасць. Кругляны. Хруст м. Хруст, хрушчы. Печыва з пшанічнай мукі, яек i цукру. У нас хрустэ тулькі нікаторыя пяклі, а так больш лазанкі на куцю варылі. Рагачы. Хрушч м. Хрушч, майскі жук. Некалі гэтых хрушчоў было, як ганія, ціпер чамусьці прапалі. Свентаянск. Хрыбя'ціна ж. Хрыбет /груб./. Myci, так i будзеш вычаўпляць, пакуль хто хрыбяціну ні скруціць. Хліставічы. Хрысці'ны мн. Хрысціны, хрэсьбіны. Хрысціны ў брата былі, гэта ж другі хлопец у Мані радзіўсо. Славічы. Хрышчо'ны м. Хросны бацька. Хрышчоны даўно памёр, a хрышчона ашчэ жыве, да нас прыходзіць. Квасоўка. Хрэн м. Хрэн. Наша маці любіць хрэн з буракам! рабіць, каб ні такі моцны быў. Ферма. Стары хрэн — у значэнні: стары чалавек /лаянк., зневаж./. Стары хрэн капае хрэн /выслоўе/. Падкрыжакі. Худашча'вы прым. Хударлявы. Мой нігды тоўстым ні быў, заўсёды худашчавы, i ціпер такі. Саломенка. Худбо'л м. Футбол. Кнішкі ў рукі ні бярэ, худбол толькі ганяе, якая там будзя вучоба. Гожа. Худо'ба ж. 1. Жывёла. Худобу трэбо любіць, тады яна i пойдзе ў руку. Агароднікі. 2. Худзізна. От, нека худоба, поправы яму німа. Лаша. Хунт м. Фунт, 409,5 гр. У кілі лічыцца два с паловай хунта. Рудавіцы. Хунт — гэта мера вагі, 409 грамаў i 32 лоты. Клачкі. Хурма'нка ж. Фурманка, падвода. Бывала, на кірмаш да Лунай як наедзе хурманак, та ні прайсці, адна пры адной стаіць. Літвінкі. Ху'стка ж. Хустка. Велькай хусткай у дарозі апкрыясса, i ўжэ вецяр цібе ні прадуя. Саломенка. Влучкова хустка — фабрычная шарсцяная каляровая хустка. Влучковыя хусткі такія пушыстыя былі, цёплыя, можно было купіць за дзесяць рублёў. Эйсманты. Ху'сця мн. Адзенне, пасцельная бялізна. Я на рэццы хусця мыла, на бярозу вешала /з народ, песні/. Рудавіцы. Хучэ'й прысл. Хутчэй, жывей. Хучэй грушы на вярбе вырастуць, чым ты брыгадзірам станеш. Гліняны. Хці'вы прым. Прагны, пражэрлівы. Натта ж гэты чалавек хцівы, кап прымёў — усё забраў бы. Лугавая. Хэнцьж. Ахвота. Нека хэнць падбіла міне схадзіць тады па грыбэ. Грандзічы. Хэ'ўра ж. Вялікі натоўп, гурт, кампанія, зборышча /груб./. А гэта што тут за хэўра ззабраласа, што яны тут вынюхваюць. Пракопавічы
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

падятлы, песніі, храстокм, храсціць, хрыбяціна, хурманка, івыслоўеі, ігруб, ілаянк, іпрымаўкаі
7 👁
 ◀  / 329  ▶