не толькі мужчынскага i жаночага роду, але i ніякага (чудзіло: ён i яно). У загалоўных словах не адлюстроўвалася такая адметнасць гарадзенскіх гаворкаў,як націскны канчатак -э (-е) у назоўным (вінавальным) склоне назоўнікаў мужчынскага роду (панажэ, хадаке). Апрача „Лексікі", кніга мае яшчэ 2 часткі: „Анамастыка", „Устойлівыя выслоўі". У першай падаюцца тапонімы, мікратапонімы Гродзенскага раёну i гідронімы басейна ракі СвІслач, у другім - прыказкі, прымаўкі i фразеалагізмы. Кніга адрасуецца шырокаму колу чытачоў, аматарам i захавальнікам роднага слова. Разам з тым яна прызначаецца i як навучальны дапаможнік для студэнтаў-філолагаў, найперш з факультэту беларускай філалогіі i культуры. Матэрыялы кнігі паспяхова будуць скарыстаныя падчас падрыхтоўкі лекцыйных курсаў па дыялекталогіі, сучаснай беларускай мове, гісторыі мовы, на лінгвістычных спецкурсах i спецсемінарах. Абавязковым дапаможнікам Стане кніга на практычных i лабараторных занятках па дыялекталогіі i падчас выканання кантрольных працаў па гэтай дысцыгіліне на завочным аддзяленні. Каштоўны матэрыял для напісання курсавых i дыпломных працаў знойдуць у кнізе студэнты старэйшых курсаў, a таксама даследчыкі лекс}калогіі i словаўтварэння, фразеалогіі i анамастыкі роднага краю. Тапанімія будзе добрым „асялком" для выпрабавання марфемнай, словаўтваральнай i этымалагічнай здатнасці пачаткоўцаў у навуцы. Фразеалагізмы можна выкарыстаць дзёля спробы складання адпаведнага слоўніка ці для выяўлення спецыфікі рэгіянальных фраземаў ў іх семантыцы i структуры параўнальна з літаратурнымі. У ілюстрацыйных прыкладах знайшлі свой адбітак yce найважнейшыя фанетычныя, марфалагічныя i сінтаксічныя рысы гарадЗенскай народнай мовы. Таму гэтая праца будзе паспяхова скарыстаная на Гарадзеншчыне пры вывучэнні - у супастаўляльным кірунку - беларускай літаратурнай i народна-дыялектнай мовы ў школах, ліцэях, гімназіях i ВНУ. Бо менавіта параўнальнае вывучэнне нормаў літаратурнай мовы i мясцовых адметнасцяў дае найлепшыя вынікі ў авалоданні агульнанароднай мовай. Спрыяць будуць гэтаму i пазакласныя заняткі, скіраваныя на выяўленне адметных лексемаў у мясцовых гаворках, складанне вучнямі дыялектных слоўнікаў. Тапанімічныя i гідранімічныя звесткі настаўнік можа выкарыстаць для зацікаўлення вучняў у даследаванні назваў паселішчаў, урочышчаў з роднай мясціны, разгортванне i паглыбленне цікаўнасці вучняў да лабараторыі нашага маўлення, да будовы слова, гісторыі роднага краю, сваёй Бацькаўшчыны
11 👁