Из лексики говора села Ровбицк Пружанского района Брестской области (1971). М. П. Чарнякевіч

i 1 ✓ U 4. Г.'. т ў --------Hi * ' ' . v а Э ій Е ўііЖ ўЖ Й ўЖ ўЖ ў*: 'ЗШ &, Zk&* :у aіХ:я aго aчіх aго га та аа у нд mi :ці ва лг:аў .I t r дні лаах, ам, С'КІ ка, ва хик іку а да: ы м эта ага сах, 00) тка л ы х па:на:нне най іжы гакмер ОЦК. i ко й J f этымалогп, якая оыла прынята i іншымц здаецца, менш падстау, чым для дапушчэння аб славянскім паходжанні разглядаемага слова. ч/ \/ Калал фіксуе славацк. ostnac «хто мае ostny» (сюды i ostnacka, osnacka). У славянскіх мовах i іх гаворках, у тым ліку ў беларускай i ўкраінскай мовах шырока вядома слова osibivo i яго фанетычныя адпазеднікі, а таксам а варыянты: остён, осён, осны, восница (ЛП, 179), асцень (Сербаў, 84); русек. осен, осн, остен (Даль, II, 705); укр. остень (Грынч. 3, 71) i г. д. Значэнне гэтага слова, выпісанага ca старажытнаразнеўскім (2, 732 i 749: оснъ i остънъ)—«вастрыё», рускіх тэкстау L w w Г \\ a таксама розныя палкі, жэрдкі, шасты з вастрыем, у тым ліку «ражон», восці», «бусак». Прада плытагонаў i наогул рачнікоў звязана, як вядома, з выкарыстаннем гэтага тыпу прылад. Параўн. тлумачэнне слова багор «бусак» у вялікім рускім акадзмічным слоўніку: «Длинный деревянный шест, на котором насажен железный наконечник с острием и крюком (употр. для доставания отдаленных предметов, отталкивания и причала в речном судоходстве, в пожарном деле и др.)»; параўн. таксама бел. бусачнік, русок. багорщик, укр. багорник «суд а вы работы, які кары'стаецца бусаком (багром)»; у Даля: багорщик— «гребец, который управляется багром, крюком, когда лодка пристает или отваливает; обычно это двое носовых гребцов» (I, 36). Таму зусім ів ер а годна лічыць, што слова аснач утворана ад асновы остън- (дзе ~ьн— суфіксальнае) пры дапамозе суфікса -ачъ: остьн-ачь остначоснач (аснач) ці остьнъостн-Р осн- 4- ач. Суфікс -ачъ далучаўся ў старажытнарускай мове не толькі да дзеяслоўных асноў, але зрэдку i да назоўнікавых (уздачь, расохачь, космачъ — Срази.), параўн. ст.-бел. i бел. пузач, насач, вусач, трубач, партач (ад парты?) i інш. (гл. П. В. Вя рхоў. 36. «Беларусікая мова». Мн., 1965, с. 74— 83). Трэба адзначыць, што варыянт аснак (фіксуе Ф. М. Янкоўскі) мог утварыцда з суфіксам -а/с, які выкарьістоўваўся для ўтіварэння назваў асоб ад назоўнікаў (гл. П. В. В я р х о ў. 36. «3 жыцця роди а га слова». Мн., 1968, с. 63—65). А. Я. Супрун ДЫЯЛЕКТНЬіЯ НАЗВЫ ЕЖЫ У ГАВОРЦЫ в. Л ІСАВІЧЫ ДОКШЫЦКАГА РАВНА бка АБІРТН'Я, АБЯРТН'Я (хлеба) ж., р. адз. абяртн!, р. мн.—ёў. хлеба праз усю круглую булку: Узноу абяртня ў зубах. АДЩСК'АНКА (АТ ЦIС К7 АН К А) ж., р. адз. -i, р. мн. -н-ак. Перакручаныя на машынку (мясарубку) вантробы (печань, лёгкія) з кусочкам! сдла i прыправамі варацда ў трыбуху i пасля адціскаюцца, як сыр. Па-іншаму называюць баршмак, паштэтуфка: Плястэрак аддісканкі з еу. АНТАЛЯЖЫ'КІ мн., р. мн. -к-аў. Бліны з тоўчанай бульбы з крухм а л а м: Ант а л я ж ык i з:м ас л а м. БАЦЁХА ж., р. адз. -I. Маладое бацвінне з іцяціўем: Бацёхі навар ыл а. БЮНДАЧКА ж., р. адз. -i, р. мн. -ч-ак. Маленькая мясная килбаека, якую робяць дзецям на гасцгнед: Зрабіць табе бо-н дачку? БУЛББЯНІКІ мн., р. мн. -аў. Бульбяныя (пiра«гі: Бульбянікаў-пірагоў натаўкуць, у мак намачаюць — i добра было. Бульбянікі-раскатанікі — маленькія піражкі. ВАНТРАБ'ЯНКА ж., p. адз. -i, p. мн. -н-ак. Кілбаса з пячонкі: Добрая ванграбянка смачней за кілбасу. Па-іншаму яе завуць печанёўка. пічанеука. ftjJS 73 *£ '-li *. i**?,' к С. л « Л З у Чш Г ♦ а ' Л # цЧ % t