Беларускае дыялектнае слова (1975). Л. Ф. Шаталава

ЦЯЛЕ'Ш НІКІ толькі мн. Чалеснікі. Гараць дровы, а полымя шугая аж у цялешнікі. Шкураты Браг. Ц Я Л ё -ЦЯЛ ё -ЦЯЛ ё выкл. Ужываецца, калі падзываюць цяля. Моханава В.-Дзв., Барыскі Лаг. ЦЯЛ ГЦ КА (целі'цка) ж. Цялушка. Целіцка ў мене трэйцяка, ужэ побегала. Бобрыкі Петр. ЦЯЛОХ-ЦЯЛОХ-ЦЯЛО'Х выкл. Ужываецца, калі падзываюць кароў. Касталомава В.-Дзв., Моханава В.-Дзв. ЦЯЛ УХ-ЦЯЛУХ-ЦЯЛУ'Х выкл. Ужываецца, калі падзываюць кароў. Моханава В.-Дзв., Бярозкі Хоц. ЦЯЛУ'Ш КА-ЦЯЛУ'Ш КА-ЦЯЛУ'Ш КА выкл. Тое, што i цялохцялох-цялох. Барыскі Лаг. ЦЯ'ПА ж. Нарасць. Цяпа росте на дубэх, із цяпы робілі міскі, тарэлкі. Бастынь Лун. ЦЯПЛЮ 'К м. Камізэлька па цёплай падкладцы. Пашыла сабе цяплюк на ваці. Ністанішкі Смарг. ЦЯПЛЯ'НІШ ЧА (ціпля'нішча) н. Пажарышча. Ток згарэў, а на яго месці засталося ціплянішча. Сяляўшчына Рас. ЦЯРЭ'Ш НЯ ж - Чарэшня. Прынясі цярэшні. Навасёлкі Свісл. ч ЧА'ВЩ Ь (ча'выты) незак. I. Выціскаць (сок). Надо іты ягоды чавыты, трэбо сок поставыты. Горек Бяроз. 2. Мяць (ягады). Начэвы ягод, будэм есты. Горек Бяроз. ЧАЛАВЕ'ЧАК (чэловэ'чок) м. Зрэнка. У чэловэка ў гоку есть чэловэчок. Горек Бяроз. ЧАЛАВЫ ' прым. Самае лепшае, буйное (пра збожжа). На na'раніцу навазіў гною, буду сеяць чалавум жытам. Я пасеіў сёлета толькі чалавум жытам, будзе добры ўражай. Шкураты Браг. Я буду сеіць толькі чалааым жытам. Паляцкішкі Вор. ЧАЛЕ'СЬ м. Чалеснікі. Вот здзелаў чалесь у печы пячкур. што чыгун ня лезіць у печ. Ваўкавічы Тал. ЧАЛНЫ'К м. Чаўнок. Зявы ў основе кепскія, не зяваюць, i чалнык нельга засунуць. Заазер'е Віл. Пазыч мне чалныка, буду кроены ткаць. Міратычы Кар. Дай мне чалныка. Навасёлкі Свісл. Трэда цэўку ўкласьці ў чалнык. Ністанішкі Смарг. ЧАЛО' I н. Самае лепшае, буйное зерне. Самая чало атабраў на насення, будзя добрая жыта. Шкураты Браг. Калі веюць жыто, дык чало ложацца наперадзі, пасьлет ложацца за чалом. Міратычы Кар. Калі мы веім жыта, то пасьлет лажыцца i) сярэдзіні, а за пасьледам лажыцца дробное жыта, а за дробным жытам лажыцца чало. ІІаляцкішкі Вор. ЧАЛО' II н. Кужаль. Чало чынюць у кудзелю І прадуць, а зрэб'е трусяць на верацяно ды ў кудзелю. Бобрыкі Петр. ЧАЛО' III н. Галоўны, паважаны чалар.ек у бяседзе. Мой Товар буў у кумпаніі самуе чало. Ву знаеце, его там усе пуважалі, ак чало. Шкураты Браг. ЧАЛО' IV н. Чалеснікі. Парэчча, Асёткі Рас. Дым с печы ідзець у чало. Булыніна Рас. Полымя шугаіць аш у самае чало печы. Сяляўшчына Рас. 13. Г;ак