ЗАДАЦЬ ДЫХТУ
З адцен. зламоўн. (у кленічах). Быць павешанаму ці апушчанаму ў труне ў магілу.
ЗАГУДУ ДАВАЦЬ (даць)
Гл. ГЛЯДЗЕЦЬ (заглядаць) У ЧАРКУ (глыбока). каго. Перамагчы, паказаўшы поўную
перавагу.
ЗА ГАЛАВУ БРАЦЦА (узяцца).
ЗАГАНУ ДАВАЦЬ
Гл. ДУШОЮ ЗАГАВЕЦЬ. чыёю Дзякуючы чыёйсьці галаве, розуму, толку, парадку,
распарадлівасці, клапатлівасці.ГАЛАВОЮ.
Гл. ЗА БАКІ БРАЦЦА. Гл. ІСЦІ ЗА ВАДОЮ. Гл. ВЕСЦІ КУРНУ (курню). Завочна, пры
адсутнасці каго (гаварыць на каго, нагаворваць на каго, смяяцца з каго).
За адным разам, адначасова, тым самым часам.
ІДЗЕ СЛІЗКА. ПАЙШЛО СЛІЗКА.З адцен. жартаўл. Ідзе слізка (страва) — са смакам,
хутка есца.
У нас госці былі. Што думаеце? Наставіла катлетаў, дык не вельмі, а ўсмажыла дзве гусі, свае
каўбасы настанавіла — дык пайшлі слізка. Добрае і з'ядуць добра. А вып'юць па чарцы —
другой, то ўсё пойдзе слізка. Сл. Ідзе слізка, але дно блізка. Вял. р., Кл. (Матэр. для сл.). І не
грыбы, а ўсё ідзе слізка! Тамсама.Гл. ДЗЕСЯТАМУ ЗАКАЗАЦЬ. Гл. НОГІ ВЫПРУЦІЦЬ.
Выйсці са строю, страціць працаздольнасць, стаць аслабелым.
І ДЗЕСЯТАМУ ЗАКАЗАЦЬ.
І НОГІ ВЫПРУЦІЦЬ.
І З КАПЫЛОЎ (з капылля) ДАЛОЎ. 1.
Надта ж рана!.. Няма і шэсцьдзесят, а ён, кажаш, і з капылоў далоў. У дарозе з Мін. на Лаг.
Дзвесце выпіў — і з капылоў далоў. Слабец ён. Мін. р., Астр. Гарад. Адну ночачку не
паспіць, а хай сабе і недаспіць — і з капылля далоў. Вагэтакі ён. Малад. р., Радашк.Збаяцца,
спалохацца, здацца (перад нечаканасцю, перад нечаканым ускладненнем становішча, пры
складанай сітуацыі).
2.
Прасіўся: "Вазьмі, начальнік, у разведку". Не ўзялі, бо чуць што, якое акружэнне ці другая
бяда, дык ён табе і з капылоў далоў. Мін. р., Даш.З адцен. падкрэсл. Вельмі падобныя,
аднолькавыя; як дзве кроплі вады (пра людзей).
І КРОШКІ (крошачкі, ка*пачкі, брызачкі, кропелькі, парашы*нкі) ПАДАБРАЎ (пабраў).
Увесь бацька — і крошкі падабраў. Бял. р., Кл. (Матэр. для сл.). Васіль — увесь дзед, ён і
крошкі дзедавы пабраў. Гл. р., Кл. І крошкі матчыны пабраў [пра сына, падобнага, як дзве
кроплі вады, да маткі]. Ваўк. п. (М. Фед., ЛБ, ІV). І брызачкі падабраў. Значыць: падобны ва
ўсіх нават драбніцах. (І. Нас., СБП). Мой Васілёк увесь чысценька Сцяпан. Усе крошкі
падабраў. Каб і не казаў — пазнаў бы. Слон. р., Ст. С. (П. Ст., Пол.) Ён і крошачкі падабраў:
і вушы, і носік, і бародачка — ну ўсё, як у Сцяпана. Гл. р., Кл. Дачка — уся маці, і капачкі
Дадатковыя словы
выпюць, зядуць
13 👁