крутнуць 584 выкручаваць 2. каля каго, чаго—с трудом склонять кого-л. к чему-л. Круталі, круталі гэнага(каля гэнага?) спадманца, каб ажаніўся з (спадманенай ім) дзеўкаю. С о в е р ш. укрутаць, (Ар.), п е р е х. и л и у ШГПО—C трудом склонить к чему-л.; привести, принудить, подвергнуть чему-л. Укруталі зладзюгу ў турму. О д н к р т. крутануць-ну-нёш-нёць-нём-ніцё— круто повернуть. крутнуць, 1. о д н к р т. к КруЦІЦЬ в 1 -ом см. Крутнуцъ катком, верацяном. Нел. 235. Каб табе ў мазкох крутнула. Нел. 2. повернуть, Гсл. повернуть чем-л. мгновенно. Крутнуцъ головою, вусам. Нел. 3. повернуть дело на изворот. Крутнуў мазкамі. Нел. 255. 4. сплутовать. Гэта ўжо ты крутнуў. Нел. 255. круцІЦЬ, 1. п е р е н.— плутовать. Гсл.; Ар.; Шел. Каб табе ў мазкох круціла, як ты заўсёды круціш. Нел. 255. Ня круці, кажы праўду. Ст. 2. хитрить, делать лукавые извороты. Ты ўсё круціш, ніколі ня скажаш праўды. Нел. 255. Круцячы еъвет пройдзеш, але назад ня зьвернешея. П о с л о в. Нел. Круці, ня круці, трэба памярці. П о с л о в. Ст. 3. нести, гнать, подобно крутящ ему вихру. Ліха цябе туды круціць. Нел. 255. 4. не давать должного. Круцелъ гэны ўсім круціць i нам скруціў грошы. Ар. круце(круціць), с о в е р ш. ЗакруЦІла, б е з л и ч. 1. вызывать головокружение. Чыжык, чыжык, дзе ты быў? За ракою віно піў. Выпіў чарку, выпіў дзьве, закруціла ў галаве. Нсл. 255. Круціць, закруціла ў ягоў мазкох. Нсл. 2. вихром уносить. Куды цябе круціць? Нсл. 255. абкруцІЦЬ, н е с о в е р ш., п е р е х. 1. обвернуть. Абкруці шыю шалікам. Ст. 2. обмануть. Шел. Такі абкруціў мяне ён, не дадаў рубля. Ст. абкручаваць-чую-чуеш-чуе, н е с о в е р ш \ к абкруціць 1,2). зякруціць-учу-ўціш-ўце, с о в е р ш. кагоuimo, у што, 1. завернуть. Закруці сыр у nanepy. Ap. С м. завярцець. 2. придать кому-л. согнутое положение, подверхнув в стор о ну, вверх и т.п. Закруціў вусы. Ар. 3. завинтить. Закруці крант. Ар. 4. о мятели. Дел. 240. Закруціла, завыла ўсі дарогі, замяла. закруціць носам— выразить недовольство. Закруціў носам, бы хрэну панюхаў. Дел. 240. Несоверш. закручаваць-чу/о-щушчуе, повел.-уй-уйма, 1. завертывать, мгел.; Ар. 2. н ес о в е р ш. к закруціць в 2 -ом см. Кажны раз закручуе вусы. Ар. 3. н ес о в е р ш. к ЗакруЦІЦЬ в 3 -ем с м., заВИ НЧИ вать. Ар. накруцщь, накручу, накруціш-це, с о в е р ш.. што на што, 1. намотать обвивая вокруг чего-л., накрутить. 2. —завести(часы). Забыўся накруціць гадзіньнік. Ар. 3. п е р е н. (што да чаго)—сделать, придумать, изобразивать и т. п. что-л. очень сложное, замысловатое, необычное; наговорить, написать много чего-л. сложного, замысловатого. 4. мотая навить, замотать, накручаваць-чую-чуеш-чус, н е с о в е р ш. к накруціць в 1. 2, 3 и 4 -ом зн. накруцщь, с о в е р ш. к круціць I, 1. вращательным движением изменить положение кого, чего-л., повернуть. Пакруці ключ у замку. Ар. Куды ты круціш шрубок? Пакруці палева. Ар. 2. с о в е р ш.(к круціць 4). Чорт яго пакруціў на гэту дарогу. Нсл. 255. 3. п е р е н. с о в е р ш. к круціць 5—не отдать должного многим или многое. Ён шмат каму пакруціў. Ар. перлкруцкць-учу-ўціш-ўце, с о в е р ш., п е р е х. 1. л о ж н о и сто л к о в а ть, и зв р ати ть, мгел. Перакруціў мае словы. Ар. 2. изменить, переиначить, исказить. 3. закрутить слишком сильно; слишком сильным или продолжительным кручением испортить. Перакруціць трубу, крант. Ар. чвъвць-ч у ю-чуеш-чуе, кагошто, н е с о в е р ш. к перакруцІЦЬ в 1, 2 и 3 -ем см. Ар. скруцщь, скручу, скруціш-це, с о в е р ш., п е р е х. 1. крутя свернуть, скрутить. Скруціць панчохі, шкарпэткі. Ар. Скруці анучы ў хату ль i занясі. Бель Выс. (Ксл.), —сделать, изготовить крутя или свертывая. Скруціць nanipocy. Ар. скруціць дудку—надрезав кору на ветви дерева(обычно лозы), крутя отрезок коры, изготовить 'дудку ". Ар. Эх, скручу я дудку, такое заграю, што ўсім будзе чутна ад краю да краю. Бурачок: Дудка. 2. с о в е р ш. к круціць в 5 - ом с м., не отдать ДОЛЖНОГО. Во, жулік, скруціў! БерасьніБеш. (Ксл). Каб табе ў мазкох круціла, як ты скруціў мне грошы, пазычыўшы. Нсл. 587. выкруціць, выкручу, выкруціш-це, с о в е р ш., п е р е х. 1. вы верн уть, (Нсл. 84) ВЫВертеть. Выкруці трубу. Ар. Надабе выкруціць лямпачку. Ар. Дурэючы выкруціў сабе руку. Нсл. 2. выжать воду, крутя что-л. намоченное (в особенности белье после стирки, С.). Шсл. Добра выкруці анучку, каб сухая была. Ст. 3. изворотами обмануть. Таргач ня жыў, калі ня выкручуе чаго ў нашага брата, заўсёды хоцъ капейку, а выкруце. Нсл. 84. ъыкручвввць-чую-чуеш-чуе, каго-што, н е с о в е р ш. к вЫКруцІЦЬ в 1, 2 и 3 -ем см. Ня вы к р уч у й ру к і. Ст
Дадатковыя словы
выкрўчаваць, закручаваць-чу/о-щ^ш, зякруціць-учў-ўціш-ўце, крутнўць, накручаваць-чую-ч^еш-чус, накрўціш-це, нўць-нў-нёш-нёць-нём-ніцё, перлкруцкць-учў-ўціш-ўце, скрўціш-це, укрўтаць, чуіо
1 👁