Беларуска-расійскі (вялікалітоўска-расійскі) слоўнік (1989). Я. Станкевіч

 ◀  / 1324  ▶ 
Старонка 426
 ◀  / 1324  ▶ 
залапатацца 408 залёвы залапатацца—см. под лапат ацца. залапацёць—см. под лапацёць. залатць—см. под лапіць. за л ас ката ць I,—см. под ласкат аць I. за ласкатаць И,—см. под ласкат аць II. залаш-чаць-чыць—см. под лаш чыць. залатоўка-ўкі-ўцы, ж. 1. монета 30-ти грошей или 15 копеек. Гсл.; Ар. 2. 15 коп. денег. Ар. залатая масьць—свежеее человеческое испражнение, употребляемое иногда простолюдинами, как целительное средство при лечении скота. Нел. 217. залатая пара—золотой век, об эпохе расцвета наук, исскусств, вообще культуры в истории какого-л. народа. Залат ая пара вялікаліт оўскай культ уры. залатар-я/?я, предл.-ару; мы. ч.-р ы -р о ў р о м, мн. ч., предл.-p o x, м. 1. ЗОЛОТИЛЬЩИК, Шсл. ПОЗОЛОТЧИК. 2. золотарь, золотых и серебряных дел мастер. Дел. 282. 3. человек, занимающийся вывозкой нечистот и разных экскрементов. Дел. 282. залатшк-ікд, предл.-іку; мн. ч.-к і-к о ў -к о м к і-к а м і-к о х, м. 1. золотая монета, червонец. Ар. Х т о ня в ы с л у ж ы ў 20 г о д, а д зе р ж у е тры з а л а т н ік і. Тат.: Квовадыс242. См. ч ы р ва н ёц. 2. (анат.)—матка, утроба у всякой женщины, НК: Бабы, Но. 20; Дел. 282 различные заболевания матки у женщин(перегиб, выпадение), матка. Бяльсл. Ах залат нік! У М ары ны па касьцёх не х а д зі, ж ы ват а ня суш ы Ŭ галавы не т ам і. Із замовы. Навасёлкі Пух. (Шел.). За л а т н ік а д п а ў — на д а б е паправіць я го: надабе лазьню цепліць i зваць м ат ку. Дел. См. дзет ніца. Залат нік зруш ыла, д ы ў с ё Хварэю. ХведараўкаКраснап. (Бяльсл.). залатуха-у х і-усе, ж. 1. золотуха, Гсл. золотуха, худосочие, малокровие. Шел. У Я ўхім овы х дзяц ей залат уха. Ст. 2. (бот.)—Анютины глазки, цветок. Гсл. залаты-т а я -т о е—золотой. Ар. Р уч к і залат ыя, але горл а см аляное(о м аст ере п ь я н и ц е). Ар. Л аскат. залаценыгі, 1. дорогой, неоцененный(неоценимый, С.) Нел. 218. А маеж вы залацёнькія, я ж вам навін ў скаж у. Варел. За л а ц ен ьк ія т вае р ук і. Нел. 2. светлорусый. Нел. 218. Н аш поп маладзенькі, я го вус залаценькі. Из свад. песни. Нел. залаука-у/а-ўцы, ж.—способ лечения при нагнетах. Беліца Сян. (Ксл.). залацГсты-т а я -т а е—золотистый. Г о лас чы ст ы, залац істы зь ім і зьліт ы. Гарун (ст. "Песьня звон"). залачэць-эе; повел.-эй-эйма, несоверш.— рассветать. Ксл.; 1г. Уж о пачало залачэць. Дзямідавічы Чаш. (Ксл.). У нас Я Ш Ч Э чуць залачэе, а ўж о вы ганяю ць ст ат ак. Навасёткі Сян. (Ксл). залачком, нареч.—на рассвете. Ксл. Бацъка яш чэ залач ком паш оў да м ест а. Мікалаёва Куз. (Ксл.). залежшк-/ка, п р е д л А к у—залож н ік 2. Ар. залэпаць— см. п од лэпаць. залёглы-лая-лае, 1. залежалый. Нел. 172; БНсл. Залеглы тавар. Нел. 2. испортившийся от долгого лежания. Залеглы хлеб. Нел. Залеглае адзецьце. Тм. залёяцца, 1. погаснуть(об углях). Шсл. Залеяўся ж ар у ямцы. Ст. 2. загрязнуть(о телеге). Шсл. К алё'сы залеяліся ў глею. Ст. 3. отравиться(водкою). Шсл. П іў, піў, п аку ль аж не залеяўся. Ст. залёзьщся[залёзца]-зуся-зешся, соверш. на ш т о— разжиться, раздобыться. Гсл. П а х а д зіў па суседах, залезся на нарогі. Гсл. залежаць-ж у -ж ы ш -ж а, н е с о в е р ш. ад к а го -ч а го, 1. зависеть, мгел.; Ар.; Бясл. Мы за л е ж ым а д пан а. Нел. 172. А д ця б е залеж а, ехаць ці ня ехаць. Нел. У нас yci п ар а д к і залеж аць ад бацькі. Добрае Імсьц. (Бяльсл.). Ж ы цъцё залеж а ад т ога, па я к ой дарож цы пой дзеш. Сохана Імсьц. (Бяльсл.). 2. (на к ім)— лежать на ответственности. Г эт а ў сё на т аб е залеж а, залеж ала, а т ы заняхаў. Нел. 3. (к а м у на кім, на чы м)— хотеть(-ся), желать, быть заинтересованным. Iм не на гэт ым не залеж а. Я ны за к л а д а л і сам ат уж н ы я ш колы, б о ім залеж ала на асьвеце сваіх дзяцей. залёжна ад чаго—в зависимости от чего. залежнасьць-ц/, ж.— зависимость. Ар.; Гсл.; Бяльсл. узаемная залежнасьць—взаимозависимость. залежны- н а я - н а е —зависимый, подвластный, подчиненный. залежны стан—страдательный залог, залекатаць—см. п од лекат аць. залетась, нареч.—в позапрошлом году. Ар.; Шсл.; Ксл.; Нел. Г эт а яш чэ залет ась бы ло. Ст. Я ш чэ залет ась ён пам ер. Лужасна Куз. (Ксл.). Я ш чэ залет ась ж аніўся. Нел. Залет ась бы ў т ут. Нел. залёташні, -няя-няе—позапрошлогодни. мгел.; Нел. 173; Ар.; Шсл. Ігн ат прад аў залет аш няе збож ж а. Ст. Залет аш нюю с в а р к у ў с п а м ін а е ц е. Нел. З а л е т а ш н ім ж ы т ам засеяў. Нел. залётаваць-т ую -т уеш -т уе; п о в е л.-т у й т уй м а, соверш.—остаться на лето. Нел. 173. С аха м ая ў цябе залет авала. Нел. Г лядзі, не залет уй там. Нел. залёткі-т каў, единст в, ч. нет.—плата за летнюю службу, Нел. пз сезонная плата за летнюю службу. З а л е т к і т в а е пр а падуць, калі папсуеш. Нел. залёвы, м н. ч.—сильные продолжительные дожди. Нел. 172. Б о г нас карае гэт акім і залевам і. Нел. Ср. лівун
Нават дробная праўка будзе карыснай. Не стаўце знак націску, каб слова лепш знаходзілася праз пошук.

Дадатковыя словы

алёсы, залатўха-у, залаука-у/а-^цы, предл.-арў, предл.-ікў, уіа
3 👁
 ◀  / 1324  ▶