занядбаны 316 дно цябе. Тм. Ён занядбаў грамадзкую працу. Варел. Прич. занядбаны, Нсл. 177. оставленный В небрежении. О т гл. имя сущ. занядбаньне-ня, п р е д л.-н ю —нерадение, халатность, Гсл. оставление в небрежении, Нсл. 177. нерадение, небрежение. БНсл. Мае расказаньне ў занядбаньню мае. Нсл. Добрая рэч ляжыць у занядбаньню. Нсл. прыдбаваць-баю(-баваю), баёш( баваеш), баёць( бавае), несоверш. (к прыдбаць) —приобретать. С о в ер ш. пры дбаць-аю аеш-ае—приобрести. Растсл.; ПНЗ; Раст: Севере к. 149; Гсл. Калі ён што й мае, дык прыдбаў сваім мазалём. Варел. Купіць зямлю, прыдбаць свой кут, каб з панскіх выпутацца пут. Колас: н. Зямля. Ледзь прыдбаў тую крошку сена дамоў. Ст. I чаго Я тут прыдбаю? С. Музыка 229. Паставіў вас за япіскапаў, пасьціць царкву Божую, каторую Ён прыдбаў собскай крывёй Сваёй. Луцк.: Дзеі Апост. 20: 28. Ды ў лесе прыдбалі там ня мала. Лойка: л. песьня. На гэтай сьцежцы калісьці ён шмат чаго сустрэў, бачыўі прыдбаў, але шмат чаго й страціў. Шакун: Сьлед, 15. Неразумны гэтае ночы забёруць ад цябе душу тваю, каму ж застанёцца тое, што прыдбаў? Татарыновіч: Ванэлі 308. Прич. прыдбаны—приобретенный. Нялюдзтва ўсё, прыдбанае спрадвеку, было чужым. Салавей: Сіла, 81. А ён ЛЯЖаў на ложку, прыдбаным сусім нядаўна. я. Васілёнак(Полымя", 1967 г., Но. 12, 191). О т гл. имя сущ. Прыдбаньне-ня, п р е д л.-н ю; мн. ч.-Н Іняў, м.—приобретение. дхаць, дхаю, дхаеш, дхае, несоверш. 1. дышать. Нсл. 783. Гарэлкаю дхаеш. Нсл. Соверш. надхаць. Нсл. 783. Рэдзькаю надхаў, дхнуў. Нсл. 2. веять. Нсл. 783, дуть. Холодны вецер дхае, дхнуў. Нсл. д 'ямантовы-вая-вае—алмазный. Ногі іх парловыя былі, іншых — д 'ямантовыя. Кіт. 11466. д 'яМЭНТ-HWJ, предл. и зват.-нце, м.—алмаз. Сёмае неба із шчырага д*ямэнту. Ют. 13262. длякацца-аюся-аешся; повел.-айся-аймаСЯ, несоверш., осуд.—быть ГДе-Л. ДО ЛЬШ е, чем нужно, задерживаться, мешкать. Ар.; Міх. Вы, дзяцюкі, ня длякайцеся там: бачыце сонца нізка, а копы ня зьнесены. Варел. Дзе ён там длякаецца? Ар. Ён длякаецца абы дзень да вечара. Міх. Соверш. адлякацца, п резр.—замешкаться, задержаться, промедлить. Войш. Сухалеты любілі, што ў Вішневе не адлякаецца. Войш. Соверш. ЗадлякаЦЦа, презр. замешкаться. Ар.; м іх. Задлякаўся з канём. Купала. Пашоў i задлякаўся. Ар. Ён пашоў, задлякаўся й спазьніўся на вячэру. Міх. ( Чорт) кары стае з прыпадку, калі Бог дзе-лень задлякаецца, i тады стараецца ўварваць у чалавека што-лень І на сваю долю. Атраховіч: Блр. прыказкі (Узвышша, Но. 6, 1927, стр. 142). Ср. бавІЦЦО, забавіцца. Бавіцца можно й за работай, а длякацца без патрэбы. дманьне-ня—ню, от гл. им я сущ.к дмаць, дмацца—вздувание. Нсл. 134. Дманьне агню. Нсл. дм аць, дмаю, дмаеш, дмае-аем-аецеаюць; повел, дмай(дзьмі), н есоверш., п ерех. —дуть, вздувать. Нсл. 134; Гсл.; Дел. 169; БНсл. Сталі дмаць лучыну. Дел. Дзьмі агонь. Дел. Дмай, дзьмі агонь. Нсл. Я ня ўмею дмаць, дзьмі сам. Тм. См. дзьмуць. С оверш. узадмаць— вздуть, говоря аб огне. Нсл. 53. Узадзьмі агню. Нсл. надмаць, соверш. 1. надуть, наполнив воздухом или другим газом, сделать упругим. См. надзьмуць(под дзьмуць). 2. надуть своим духом, настроить. Нсл. 305. Надмаў яго пасвойму. Нсл. С оверш. надымаць-аю-аеш-ае; п о в е л.- а й - а й м а, 1. надувать. Нсл. 306. Надымаць кавальскі мех. Нсл. См. надзімаць 1 (п од дзьмуць). 2. (обидевшись, делать недовольное лицо, С.), надувать губы. Нсл. дмацца, дмаюся, дмаешея, несоверш. 1. дуться(раздуваться; наполняться воздухом, С.). Дел. 2. (п е р е н.)—надмеваться, Нсл. 134; БНсл. важничать, гордиться. Дмайся, дзьміся, колькі хочаш, а мы цябе дауна знаем. Нсл. 3. Н а К а г о, и без дополнения,—ДуТЬСЯ, обижаться, сердиться (Нсл. 134). Дмайся, дзьміся, як хочаш, а на тваім нябудзець. Нсл. С о в е р ш. &б&цул2ищ&-муся-мёшсямёцца-мёмся-міцёся-муцца, 1. раздуться, умереть от излишества, околеть. Будзі ты яго, бо ён абадзьмецца спаўшы. Дел. 2. обоспаться, Дел. околеть от излишества. Люты сьвёкар абадзьмецца. Дел. Люты сьвёкар паўночнай вады напёцца, к сьвету абадзьмецца. Тм. надмацца, надзьмуся, надзьмёшея, соверш. к дмацца, надымацца. Нсл. 134, 1. вздуться, увеличиться в объёме. См. надзьмуцца(под дзьмуцца). 2. надуть губы, рассердиться. Надмаўшыся й за стол не пашоў. Нсл. 306. См. надзмуцца 2(под дзьмуцца). Н есоверш. надымацца-люся-аешся; повел.-айся-аймася, 1. надуваться. Нсл. 306; Гсл. Пузыр не надымаецца, знаць, дзірка ёсьць. Нсл. См. надзімацца(под дзьмуцца). 2. надмеваться, напышаться, Нсл. 306. чваниться, быть спесивым. Гсл. Надымаецца, надзьмулася, як бы што доброе. Нсл. Чаму багатыру не надымацца супроці нашага брата небаракі? Нсл. 3. сердиться, пыхтеть от гнева. Нсл. 306. Не подымайся, а еж, што даюць. Нсл. надыманьне-ня, п р е д л.-н ю —стремление к напыщенности, напыщенность. Гсл. от гл. им я сущ. к надымацца 1, 2, 3. дм ўхаць,—см. п од дзьмуць. дно, дна, на днё. 1. дно, почва под водой моря, реки, озера и т.п
Дадатковыя словы
грамадзкўю, душў, надзьмўся
6 👁