гэбаль 208 гэтта гэбаль-бля, предл.-блю; мн. ч.-блі-бляў, м. —преимущественно шлифтубель, хотя нередко шерхебель, НК: Очерки, Но. 694 рубанок, Нел. 111 фуганок. Ксл. Гэблям выгладзіць, параўнаць. Нел. 3 габёлкам тут не абыйдзешея, трэба гэбаль — з даўгою калодкаю. Куксы Cip. (Ксл.). Уменыи. габэльчы к-кя—рубанок. Ксл. Д ош кі габлююць габэлъчыкам. Павульле Чаш. (Ксл.). Уменыи. габёлак-лкя, м.—рубанок. Ксл. Габёлак у майстры заўсёды войстры. Гарывецк Сян. (Ксл.). Уменьш. ГЭблІКка—рубанок. Шсл. Надабе гэблікам пагладзіць дошку. Ст. гэбельны-ная-нае—относящийся к рубанку. Нел. 111. Гэбельны КЛІНОК. Нел. гэбкі-кая-кае—гибкий. Дел. 125. На гэбкай дошцы. Дел. См. гібкі. гэблік—см. п од гэбаль. ГЭГиЦЪ-аеш-ае, н есоверш., зв у к о п о д р. (Янк. И)—гагаць. Гусі гэгаю ць. Янк. н. гэджра-/?ь/-/?ы, ж.—уцекі М агамэта з Мэккі да Мэдыны 622г. па Нар. Хрыста; адгэтуль пачынаецца мусульманскае гадалічэньне. ГЭЗЬДЗе, н а р еч. м е с т а—ВОТ здесь. С м. гэтта. гэй, м еж дом ет. 1.— о з н а ч а ет ЗОВ! ЭЙ. Ар.; Нел. 126. Гэй ты, хлопча, хадзі сюды! Нел. Гэй, народзе, трэба ўстаць. Гарун: Белр. марш. 2. припев в песнях. 3. увы. Гэй маю ніву выбіла градам. Ельн. (Дел.). ГЭЙ, ГЭЙ, м еж дом ет.— КрИК ИЗВОЗЧИКОВ, требующих, чтобы им уступили дорогу. Дел. гэмзаць-яю-ягш-дг, несоверш.—говорить в нос, гнусавить. Шел. Гэмзае сам сабе ў НОС. Войстрава Сьміл. (Шел.). См. гамзаЦЬ. гэнак, н ареч.— ВОН так. Войш.; Ар.; Вал. П рот ивополож. гэтак". Ты хацела гэнак пажыць, а я гэтак. Войш. Скажаш слова гэтак, дык ён перайнача, каб гэнак сказаў; скажаш гэнак, дык ізноў блага. Войш. гэп&к\-кая-кае, м ес т о и м. — вон такой, противополож. гэтакі". Войш.; Ар. Дай імне пяро, а я табе, паглядзішся, заўтра гэнакае аддам. Войш. Kyni гэнакі сшыток, як паказаваў. Тм. См. гэнкі. ГЭНаМ, нареч. м ест а—ВОН там. Ар.;Войш.; Вал. Противополож. гэтта". Гэнам граюць, гэтта скокі — вырабляюць, узяўшысь у бокі. Гарун: Канец Паўлючонка(Матчын дар). Абачыш гэнам, ворле, у краі тым — старонцы: брат мой Беларусін гібее бяз сонца. Гэтта скажаш, браце, мне, што там пабачыў. Гарун(ст. Ветру"). Пойдзем, галубка, над дубам прысядзем, мая. Гэнам пабачым ЛІстоў ападаньне. Гарун("Восенскі сьпеў"). ГЭНДЗе, нареч. м ест а—ВОН там. См. гэнам. гэнкі-кая-кае, м е с т о и м.—вон такой, противополож. гэткі". За гэнкі дом дзер ты грош апошні. Купала(Жалейка"). гэнкім парадкам—таким образом( о том, что далеко). гэнулькі, нареч.— ВОН СТОЛЬКО, ПрОТИвополож. гэтулькі". Ар.; Войш. Я гэтулькі скасіў, а сусед гэнулькі. Войш. гэнус-су, предл.-ce, м. — ганус. Вядрэнь Чаш. (Ксл.). гэнчыкі-/а7г, облает.— перчатки. Ксл. Зьвяжы Імне гэнчыкі. Мікалаёва Куз. (Ксл.). ГЭНЫ-ная-нае, местоим.—вон тот, оный, Ар.; Нел. 11; Войш.; Вішкавічы Чаш. (Ксл.) противополож. гэты". Ідучы па гэнай сьцежцы, спыніўся на ўзвышшу пачуцьця, як адзярж аў дыплём інжынера. Шакун: Сьлед 15. Мы сядзім ля гэтага столу, а яны ля гэнага. Войш. гэпщгщь-нуся-нешся, соверш.— у п а с т ь, ш лёп н уться. Растсл.; Ар. гэроізма-лш-.м£, ж.—героизм. гэрась-с/; мн. ч., род.-сяў, ж.— ересь. МГсл. *ГЭ\іЦ-Ца, предл.-цу, зват. гэрча', мн. ч., род.Цаў, облает., м. 1.—знаток. Гсл.; БНсл. Ён гэрц на коні. Нел. 111. 2.—плут. Гсл.; БНсл. Гэрцу гэтаму што ні дай, прагэрцае. Нел. ш. Тэ\ц&цъ-аю-аеш-ае, несоверш.— мотать, плутовать. Нел. lli. Гэрцаў, паку ль прагэрцаў усё. Нел. Соверш. згэрцаць —промотать. Нел. 111. Згэрцаў грошыкі. Нел. Соверш. прагэрцаць— промотать. Нел. и г гэрцык-ь//ся, предл.-ыку, зват.-ЫЧа, м. — мотишка, плут, Нел. 111 плутишка. БНсл. Бачылі мы такіх гэрцыкаў. Нел. Г Э Т а, местоим. указ.— ЭТО. Ар. т э т а ж, частица и союз.— ведь, ведь ЭТО. Ар. Гэта ж ня жартачкі: ісьці блізкі сьвет пехатой..Ст.; Шел.(под блізкі сьвет). "Нашто ты гэту здыхату садзіш на сьвячонае месца?" — "Якую здыхату?" вырачыўся чалавек: "гэта ж ня тая, што была; я ўжо новую вымяняў. " Крамушоўка Н.(Демид.: Веров. 111). гэтак, нареч. — вот таким образом, противополож. гэнак". Ар. Я пішу гэтак, а ён гэнак. Войш. Гэтак хоць хто ўмее. Нел. lli. гэтък\-кая-кае, местоим.— вот какой(, который здесь, который близко), противополож. гэнакі", Ар.—этакий. Нел. ш. Гэтакага злодзея сьвет ня бачыў. См. гэткі. гэтакі-кая-кае, мест оим.—вот такой (который здесь, который близко), противополож. гэнакі". Ар.—этакий. Нел. ш. Гэтакага злодзея сьвет ня бачыў. См. гэткі. гэткім парадкам—таким образом(о том, что близко). гэтта, (Чачот 77) нареч. места— ВОТ Здесь, противополож. гэнам". Усяго пакрысе знойдзеце вы гэтта, пры сасе, пры касе субрана за лета. Купала(Шляхам жыцьця
Дадатковыя словы
гэгйцъ-аеш-ае, тэ\>ц&цъ-аю-аеш-ае, ьііся
7 👁